196

Мақолада  доривор  ўсимликлар  органларида  биомикроэлементлар  миқдори  келтирилган. Марганец  олаўт  (Silybum  marianum  L.)  гулида,  нони  (Morinda  citrifolia  L.),  гуава  (Psidium  guajava  L.)  барг  ва мевасида, папая (Carica papaya L.) баргида бошқа органларга нисбатан кўп эканлиги, шунингдек, Zn ўрганилган доривор ўсимликларнинг деярли барча органларида аккумуляцияланиши аниқланган. Бошқа тупроқларга нисбатан ўрганилган ўтлоқи тупроқларда нони ўсимлигида Мn, Co 2 марта, Zn 6-7 марта кам концентрацияланганлиги ва аксинча Mo 5 марта юқорилиги исботланган.

  • Ссылка в интернете
  • DOI631.4
  • Дата создание в систему UzSCI06-07-2021
  • Количество прочтений196
  • Дата публикации17-03-2021
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы48-52
Ўзбек

Мақолада  доривор  ўсимликлар  органларида  биомикроэлементлар  миқдори  келтирилган. Марганец  олаўт  (Silybum  marianum  L.)  гулида,  нони  (Morinda  citrifolia  L.),  гуава  (Psidium  guajava  L.)  барг  ва мевасида, папая (Carica papaya L.) баргида бошқа органларга нисбатан кўп эканлиги, шунингдек, Zn ўрганилган доривор ўсимликларнинг деярли барча органларида аккумуляцияланиши аниқланган. Бошқа тупроқларга нисбатан ўрганилган ўтлоқи тупроқларда нони ўсимлигида Мn, Co 2 марта, Zn 6-7 марта кам концентрацияланганлиги ва аксинча Mo 5 марта юқорилиги исботланган.

Русский

В  статье  приведены  количество  биомикроэлементов  в  органах  лекарственных  растений. Марганец  больше обнаружен в  цветках расторопше (Silybum marianum  L.),  в  листьях и  плодах нони  (Morinda citrifolia L.) и гуавы (Psidium guajava L.), а также в листьях папайи (Carica papaya L.) по сравнению с другими органами, Zn аккумулируются практически во всех органах изученных растений. Доказано, что концентрация Mn, Co в 2 раза, Zn в 6-7 раз ниже и Mo в 5 раз выше в растениях нони на исследованных луговых почвах по сравнению с другими почвами.

English

The article presents the amount of biomicroelements in the organs of medicinal plants. Manganese is found more in milk thistle (Silybum marianum L.) flowers, noni (Morinda citrifolia L.) and guava (Psidium guajava L.) leaves and fruits, and papaya (Carica papaya L.) leaves as compared to other organs, Zn is accumulated in almost all organs of the studied plants. It was proved that the concentration of Mn, Co is 2 times, Zn is 6-7 times lower and Mo is 5 times higher in noni plants on the studied meadow soils in comparison with other soils.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Turdaliyev A.T. dotsent Фарғона давлат университети
2 Isagaliyev M.T. dotsent Фарғона давлат университети
3 Obidov M.. таянч докторант Фарғона давлат университети
Название ссылки
1 Zahir E., Naqvi I. and Uddin S. (2009) Market Basket Survey of Selected metals in fruits from Karachi City (Pakistan). Journal of Basic and Applied Sciences, Vol. 5, No. 2, pp. 47-52.
2 Rajeev Bhat, Kiran K., Arun A.B., Karim A.A. (2010) Determination of mineral composition and heavy metal content of some nutraceutically valued plant products. Food Analytical Methods, 3 (3), 181-187.
3 Shamsa F., Zadeh S.R., Shamsa H., Abdi K. (2009) A quantitative investigation on some toxic and non-toxic metals in popular medicinal herbs in Iranian market Iran J Pharm Res Рр: 95-99.
4 International Programme on Chemical Safety (2009) JECFA glossary of terms. http://www.who.int/ipcs/food/jecfa/ glossary.pdf.
5 Исағалиев М., Махмудов В., Обидов М. Фарғона водийси тош-шағалли оч тусли бўз тупроқлари шароити-да Capparis spinosa L. нинг ценопопуляцияси ва биогеокимёвий хусусиятлари // НамДУ илмий ахборотномаси, - Наманган, 2020. - №3. - 185-192 Б
6 Yuldashev G‘., Isag‘aliyev M. Tuproq biogeokimyosi. - T., 2014. - 252 b
7 Турдалиев А., Юлдашев Г. Педолитли тупроқлар геокимёси. - Т., 2015. - 200 б
8 Rajurkar N.S., Damame M.M. (1997) Elemental analysis of some herbal plants used in the treatment of cardiovascular diseases by NAA and AAS. J Radioanal Nucl Ch 219:77-80.
9 Zafar M., Khan M.A. et al. (2010) Elemental analysis of some medicinal plants used in traditional medicine by atomic absorption spectrophotometer (AAS). Journal of Medicinal Plants Research Vol. 4(19), pp. 1987-1990.
10 Ниғматуллаев Б.А. Silybum marianum ва Onopоrdum acаnthium нинг, фитоценологияси ва морфобиологияси. Био.фан. бўйича фал.док. илмий даражасини олиш учун ёзган дис. aвтореф. Т., 2019. 46 б.
11 Basar S., Westendorf J. (2012) Mineral and Trace Element Concentrations in Morinda citrifolia L. (Noni) Leaf, Fruit and Fruit Juice. Food and Nutrition Sciences, 3, 1176-1188.
12 Adrian J.A.L., Norman Q. et al. (2010) Mineral Composition and Soil-Plant Relationships for Common Guava (Psidium guajava L.) and Yellow Strawberry Guava (Psidium cattleianum var. lucidum) Tree Parts and Fruits. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 46:1960-1979, 2015.
В ожидании