220

Мақолада когнитив бирликларни ифодалаш учун қўлланиладиган лингвокультурология фанининг асосий тушунчаларидан бири – лингвокультуремаларнинг фреймлари масалалари очиб берилган. Бу атама сунъий интеллект, билимлар муҳандислиги, ижтимоий фанлар, нашриёт тизимлари, телекоммуникация, компьютер тармоқлари, дастурлаш, видеография каби турли фан соҳаларида ҳам фаол қўлланилади. Маълумки, рамкалар ахборотни узатишнинг иқтисодий усули бўлиб, уни қайта ишлаш жараёнини тезлаштиради, чунки улар аниқ ва яширин назарда тутилган маълумотларни ўз ичига олади. Ушбу мақолада илмий тадқиқот натижалари асосида "Лингвокультуремаларнинг фрейм тақдимотлари русча-ўзбекча луғати" ни тайёрлаш жараёни ҳамда унинг луғат ёзувининг бир парчаси келтирилган.

  • Ссылка в интернете
  • DOI
  • Дата создание в систему UzSCI17-10-2022
  • Количество прочтений0
  • Дата публикации15-12-2021
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы159-163
Ўзбек

Мақолада когнитив бирликларни ифодалаш учун қўлланиладиган лингвокультурология фанининг асосий тушунчаларидан бири – лингвокультуремаларнинг фреймлари масалалари очиб берилган. Бу атама сунъий интеллект, билимлар муҳандислиги, ижтимоий фанлар, нашриёт тизимлари, телекоммуникация, компьютер тармоқлари, дастурлаш, видеография каби турли фан соҳаларида ҳам фаол қўлланилади. Маълумки, рамкалар ахборотни узатишнинг иқтисодий усули бўлиб, уни қайта ишлаш жараёнини тезлаштиради, чунки улар аниқ ва яширин назарда тутилган маълумотларни ўз ичига олади. Ушбу мақолада илмий тадқиқот натижалари асосида "Лингвокультуремаларнинг фрейм тақдимотлари русча-ўзбекча луғати" ни тайёрлаш жараёни ҳамда унинг луғат ёзувининг бир парчаси келтирилган.

Русский

В настоящей статье раскрываются вопросы фреймовых представлений одной из базовых понятий лингвокультурологической науки – лингвокультурем, которые используются для обозначения когнитивных единиц. Данный термин активно используется также в  различных областях науки, таких как искусственный интеллект, инженерия знаний, социальные науки, издательские системы, телекоммуникации, компьютерные сети, программирование, видеографика. Как известно, фреймы являются экономным способом передачи информации, ускоряющим процесс ее обработки, так как содержат  явные и скрытые, подразумеваемые сведения. В данной работе представлен процесс подготовки «Русско-узбекского словаря фреймовых представлений лингвокультурем» по результатам научного исследования, а также фрагмент его словарной статьи.

English

This article reveals the issues of frame representations of one of the basic concepts of linguoculturological science – linguoculturemes, which are used to denote cognitive units. This term is also actively used in various fields of science, such as artificial intelligence, knowledge engineering, social sciences, publishing systems, telecommunications, computer networks, programming, videography. As you know, frames are an economical way of transmitting information, speeding up the process of its processing, since they contain explicit and hidden, implied information. This paper presents the process of preparing the "Russian-Uzbek dictionary of frame representations of linguoculturemes" based on the results of scientific research, as well as a fragment of its dictionary entry.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Mamadjanova G.M. 1 Fergana State University
Название ссылки
1 1. Мински М. Фреймы для представления знаний. − М.: Энергия, 1979. – 151 с.
2 2. Мухиддинов А.Г. Англо-русский словарь фреймов. – М.: De’Libri.- 142 с.
3 3. Ван Дейк Т.А. Язык. Познание. Коммуникация.// Перевод с англ.// Сост. В.В. Петрова.- Москва: Прогресс, 1989.
4 4. Краткий словарь когнитивных терминов. – М., 2001.
5 5. Слышкин Г.Г. Лингвокультурные концепты и метаконцепты. — Волгоград: Перемена, 2004
В ожидании