255

Ushbu maqola sabr konseptining lingvomadaniy, lisoniy tadqiqiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda lingvo kognitiv yo‘nalish umuman kognitiv lingvistikada “mental leksika” tushunchasining ahamiyati,  konsept va uning mohiyati, “Sabr” tushunchasining falsafiy, diniy hamda lingvofalsafa va lingvokulurologiya nuqtai-nazaridan ham murakkab va ko‘p qirrali tushunchalardan biri ekanligi haqida mulohazalar bayon etilgan. Bundan tashqari, maqolada zamonaviy jamiyatda “Sabr” va “Bag‘rikenglik” kabi bir-biriga chambarchas bog‘liq bo‘lgan tushunchalarga o‘ziga xos yondoshuv bilan yondashilishi har bir inson va xalq uchun muhim ahamiyatga ega ekanligiga alohida to‘talib o‘tilgan. Bu ikki tushuncha bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lishiga qaramay, ayni paytda ular o‘zaro farq qilishi, o‘zbek tilidagi “sabr” konseptining faollashuvi, uning istilohiy ma’nosi va frazeologiyada aks etgan jihatlari yoritilgan.

  • Ссылка в интернете
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss6/a60
  • Дата создание в систему UzSCI20-01-2023
  • Количество прочтений211
  • Дата публикации15-12-2022
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы299-301
Ўзбек

Ushbu maqola sabr konseptining lingvomadaniy, lisoniy tadqiqiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda lingvo kognitiv yo‘nalish umuman kognitiv lingvistikada “mental leksika” tushunchasining ahamiyati,  konsept va uning mohiyati, “Sabr” tushunchasining falsafiy, diniy hamda lingvofalsafa va lingvokulurologiya nuqtai-nazaridan ham murakkab va ko‘p qirrali tushunchalardan biri ekanligi haqida mulohazalar bayon etilgan. Bundan tashqari, maqolada zamonaviy jamiyatda “Sabr” va “Bag‘rikenglik” kabi bir-biriga chambarchas bog‘liq bo‘lgan tushunchalarga o‘ziga xos yondoshuv bilan yondashilishi har bir inson va xalq uchun muhim ahamiyatga ega ekanligiga alohida to‘talib o‘tilgan. Bu ikki tushuncha bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lishiga qaramay, ayni paytda ular o‘zaro farq qilishi, o‘zbek tilidagi “sabr” konseptining faollashuvi, uning istilohiy ma’nosi va frazeologiyada aks etgan jihatlari yoritilgan.

Русский

Данная статья посвящена лингвокультурному, лингвистическому исследованию понятия терпение, в которой лингвокогнитивное направление рассматривает значение понятия “ментальная лексика” в когнитивной лингвистике в целом, понятие и его сущность, о том, что понятие “терпение” является одним из сложных и многогранных понятий как с философской, религиозной, так и с точки зрения лингвофилософии и лингвокультурологии. Кроме того, в статье особо подчеркивается важность для каждого человека и народа того, чтобы в современном обществе с особым подходом подходили к таким тесно связанным понятиям, как “терпение” и “толерантность”. Несмотря на то, что эти два понятия тесно связаны между собой, в то же время они различаются между собой, освещается активизация узбекского понятия “терпение”, его обиходное значение и аспекты, отраженные во фразеологии.

English

This article is devoted to the linguocultural, linguistic study of the concept of patience, in which the linguocognitive direction considers the meaning of the concept of “mental vocabulary” in cognitive linguistics as a whole, the concept and its essence, that the concept of “patience” is one of the complex and multifaceted concepts both from the philosophical, religious, and from the point of view of linguophilosophy and linguoculturology presents considerations. In addition, the article emphasizes the importance for each person and people of the fact that in modern society such closely related concepts as “patience” and “tolerance” are approached with a special approach. Despite the fact that these two concepts are closely related, at the same time they differ from each other, the activation of the Uzbek concept of “patience”, its everyday meaning and aspects reflected in phraseology are highlighted.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Akbarova Z.A. 1 Fergana State University
2 Mamasolieva N.. 2 Fergana State University
Название ссылки
1 1. Козлова Л.А. Концепт личного пространства и способы его языковой представленности // Вестник Барнаульского педагогического университета, № 3, 2001. – С. 5. (Kozlova L.A. The concept of personal space and ways of its linguistic representation // Bulletin of Barnaul Pedagogical University, No. 3, 2001. – p. 5.)
2 2. Бариловская, А.А. Лексическое выражение концепта «Терпение» в истории и современном состоянии русского языка: дис. … канд. фил. наук: 10.02.01 / Бариловская Анна Александровна. – Красноярск, 2008. – 207с. Долгова, И.А. Концептуальное поле «терпение» в английской и русской лингвокультурах: дис. ... канд. фил. наук: 10.02.20 /. - Волгоград, 2006. - 164 с. (Barilovskaya, A.A. Lexical expression of the concept of "Patience" in the history and current state of the Russian language: dis. ... Candidate of Phil. sciences: 10.02.01 / Barilovskaya Anna Alexandrovna. – Krasnoyarsk, 2008. – 207s. Dolgova, I.A. The conceptual field "patience" in English and Russian linguocultures: dissertation ... Candidate of Philology: 02/10/20 /. - Volgograd, 2006. - 164 p.)
3 3. Давлатмирова, М. Б. Универсальное и этноспецифичное в языковой репрезентации макроконцепта «Судьба» (на материале таджикского, арабского и шугнано-рушанской группы языков): дис. ... докт. фил. наук: 10.02.20 / Давлатмирова Манижа Бораковна. - Душанбе, 2019. -388 с. (Davlatmirova, M. B. Universal and ethnospecific in the linguistic representation of the macroconcept "Fate" (based on the material of the Tajik, Arabic and Shugnan-Rushan group of languages): dis. ... Doctor of Phil. sciences: 10.02.20 / Davlatmirova Manizha Borakovna. - Dushanbe, 2019. -388 p.)
4 4. Diniy matnlarda “Sabr” konseptining lingvokonitiv tadqiqi. Sh. Mirzaeva Andijon davlat universiteti tayanch doktoranti. Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-98-108 ( Linguoconitive study of the concept of" patience " in a religious text. Sh. Mirzaeva is a base doctoral student at Andijan State University. Academic research in Educational Sciences Volume 2 / issue 12 | 2021 ISSN: 2181-1385 scientific journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 catalog indexes of international research journals-Cite Factor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-98-108)
5 5. O‘zbek tilining izohli lug‘ati .5 jildlik.5-jild.-T.,O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi. Davlat ilmiy nashriѐti.2006.411-bet. (Explanatory Dictionary of the Uzbek language .5 volumes. Volume 5.- T., National Encyclopedia of Uzbekistan. State Scientific Publishing House.2006.411-page.)
6 6. www.islom.uz
7 7. Akbarova Z. A. Konsept va lisoniy ong\\ “FarDU ilmiy xabarlar”, 2020,4-son, 233-234-bet. ( Akbarova Z. A. Concept and linguistic consciousness\\ “FarDU scientific messages", No. 2020.4, pp. 233-234.)
8 I.M. Tuxtasinov . Tarjimaga lingvokulturologik yondashuv. O‘zbeksiton Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’li vazirligi Samarqand davlat chet tillar instituti . Xorijiy tajriba, istiqbolli izlanishlar va tillarni o‘qitishning innovatsion usullari. Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. 2020 y. 5-b (I.M. Tukhtasinov . Linguoculturological approach to translation. Samarkand State Institute of foreign languages of the Ministry of higher and secondary special education of the Republic of Uzbekistan . Foreign experience, promising research and innovative methods of teaching languages. Materials of the international scientific and practical conference. 2020 y. 5-p)
В ожидании