50

Maqolada mis va rux kabi rangli metallarni ishlab chiqarishda hosil bo‘ladigan, tarkibida
oltingugurt angidridlari saqlagan sanoat gazlarini utilizatsiya qilish muammolari ko‘rib
chiqilgan. Bunda tarkibida oltingugurt angidridlari saqlagan sanoat gazlarini to‘liq utilizatsiya
qilish maqsadida ohakli suspenziyada absorbsiyalash usuli taklif etilgan bo‘lib, jarayonning
borish kinetikasi va termodinamik imkoniyatlari o‘rganib chiqilgan. Termodinamik hisoblashlar
natijasi shuni ko‘rsatdiki, gaz va eritma sistemasida oqib o‘tadigan kimyoviy reaksiyalar orasida
sulfat kislotaning kalsiy karbonat bilan ta’sirlashuv reaksiyasi umumiy jarayon uchun eng sekin
boruvchi (limitlovchi) bosqich ekanligi aniqlangan va jarayon uchun 60 oC optimal harorat qilib
o‘rnatilgan.
 

  • Ссылка в интернете
  • DOIISSN 2181-3442
  • Дата создание в систему UzSCI 27-03-2023
  • Количество прочтений 50
  • Дата публикации 11-03-2023
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы55-65
Ўзбек

Maqolada mis va rux kabi rangli metallarni ishlab chiqarishda hosil bo‘ladigan, tarkibida
oltingugurt angidridlari saqlagan sanoat gazlarini utilizatsiya qilish muammolari ko‘rib
chiqilgan. Bunda tarkibida oltingugurt angidridlari saqlagan sanoat gazlarini to‘liq utilizatsiya
qilish maqsadida ohakli suspenziyada absorbsiyalash usuli taklif etilgan bo‘lib, jarayonning
borish kinetikasi va termodinamik imkoniyatlari o‘rganib chiqilgan. Termodinamik hisoblashlar
natijasi shuni ko‘rsatdiki, gaz va eritma sistemasida oqib o‘tadigan kimyoviy reaksiyalar orasida
sulfat kislotaning kalsiy karbonat bilan ta’sirlashuv reaksiyasi umumiy jarayon uchun eng sekin
boruvchi (limitlovchi) bosqich ekanligi aniqlangan va jarayon uchun 60 oC optimal harorat qilib
o‘rnatilgan.
 

English

The article examines the problems of disposal of industrial gases containing sulfur dioxide, which
are produced during the production of non-ferrous metals such as copper and zinc. In order to completely
dispose of industrial gases containing sulfur dioxide, a method of absorption in lime suspension was
proposed, and the kinetics and thermodynamic possibilities of the process were studied. The result of
thermodynamic calculations showed that among the chemical reactions that flow in the gas and solution
system, the reaction of sulfuric acid with calcium carbonate is the slowest (limiting) step for the overall
process, and 60 oC is the optimal temperature for the process. installed.
 

Название ссылки
1 1. Hojiyev Sh.T., Berdiyarov B.T. Sulfidli rux boyitmasini Qaynar Qatlam pechida kuydirish jarayonida silikatlar va ferritlar hosil bo‘lishining oldini olish chora-tadbirlari // “Fan va Texnika taraqqiyotida intellektual yoshlarning o‘rni” nomli Respublika ilmiy anjumanining ma’ruzalar to‘plami, I qism/ Toshkent: ToshDTU, aprel, 2015. 171 – 174 b.
2 2. А.А. Юсупходжаев, С.Р. Худояров, Х.Р. Валиев, Ш.Т. Хожиев, И.К. Матмусаев. Взаимодействие компонентов шихты при их нагреве в металлургических печах// Proceedings of the -250 -200 -150 -100 -50 0 300 310 320 330 340 350 360 370 380 390 400 410 420 430 440 ∆G, kJ T, K ГЕОТЕХНОЛОГИЯ ВА МЕТАЛЛУРГИЯ Кончилик машиналари ва технологиялари, 2022, №3 (1) 63 III International Scientific and Practical Conference “Modern Scientific Achievements and Their Practical Application” (October 27 – 28, 2016, Dubai, UAE). Ajman, 2016, № 11(15), Vol. 1, c. 24 – 27.
3 3. А.А. Юсупходжаев, С.Б. Мирзажонова, Ш.Т. Хожиев. Повышение комплексности использования сырья при переработке сульфидных медных концентратов// Proceedings of the III International Scientific and Practical Conference “Scientific and Practical Results in 2016. Prospects for their Development” (December 27 – 28, 2016, Abu-Dhabi, UAE). Ajman, 2017, № 1(17), Vol. 1, c. 45 – 48.
4 4. A.A. Yusupkhodjayev, Sh.T. Khojiyev. Methods of decreasing of Copper loss with Slag in Smelting Processes// International Academy Journal Web of Scholar. Kiev, March 2017, № 2(11), Vol. 1, PP. 5 – 8.
5 5. Yusupkhodjaev A.A., Khojiev Sh.T., Valiev X.R., Saidova M.S., Omonkhonov O.X. Application of Physical and Chemical Methods for Processing Slags of Copper Production // International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. Vol. 6, Issue 1, January 2019. pp. 7957 – 7963.
6 6. Khojiev Sh.T. Pyrometallurgical Processing of Copper Slags into the Metallurgical Ladle // International Journal of Advanced Research in Science, Engineering and Technology. Vol. 6, Issue 2, February 2019. pp. 8094 – 8099.
7 7. A.A. Yusupkhodjaev, Sh.T. Khojiev, B.T. Berdiyarov, D.O. Yavkochiva, J.B. Ismailov. Technology of Processing Slags of Copper Production using Local Secondary Technogenic Formations// International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering, Volume-9, Issue-1, November 2019. P. 5461 – 5472.
8 8. Хожиев Ш.Т., Эркинов А.А., Абжалова Х.Т., Мирсаотов С.У., Мамараимов С.С. Использование металлургических техногенных отходов в качестве сырье // “Студенческий вестник”: научный журнал, № 43(93). Часть 5. Москва, Изд. «Интернаука», Ноябрь 2019. С. 69 – 71.
9 9. Хожиев Ш.Т., Исмаилов Ж.Б., Очилдиев К.Т., Шукуров М.С., Махмудова О.О. Анализ возможных химических реакций при обеднении медных шлаков // “Студенческий вестник”: научный журнал, № 6(104). Часть 4. Москва, Изд. «Интернаука», Февраль 2020 г. С. 38 – 41.
10 10.S.T. Matkarimov, A.A. Yusupkhodjaev, Sh.T. Khojiev, B.T. Berdiyarov, Z.T. Matkarimov. Technology for the Complex Recycling Slags of Copper Production // Journal of Critical Reviews, Volume 7, Issue 5, April 2020. P. 214 – 220. http://dx.doi.org/10.31838/jcr.07.05.38
11 11.Юсупходжаев А.А., Хожиев Ш.Т., Мирзажонова С.Б. Анализ состояния системы в металлургии. Монография. – Beau Bassin (Mauritius): LAP LAMBERT Academic Publishing, 2020. P. 189. ISBN 978-620-2-52763-7
12 12.Modern Scientific Researches in Metallurgy: from Theory to Practice: monograph / Shokhrukh Khojiev (Ed.). - Beau Bassin (Mauritius): LAP LAMBERT Academic Publishing, 2020. P. 154. ISBN 978- 613-9-47121-8
13 13.Hojiyev Sh.T., Mirsaotov S.U. Innovatsion texnologiya orqali metallurgiya sanoati chiqindisini qayta ishlash// “Ishlab chiqarishga innovatsion texnologiyalarni joriy etish va qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanish muammolari” mavzusidagi Respublika miqyosidagi ilmiy-texnik anjumanining materiallari to‘plami, Jizzax, 18-oktabr, 2020. 329 – 336 b.
14 14.Khojiev Sh.T., Matkarimov S.T., Narkulova E.T., Matkarimov Z.T., Yuldasheva N.S. The Technology for the Reduction of Metal Oxides Using Waste Polyethylene Materials // Conference proceedings of “Metal 2020 29th International Conference on Metallurgy and Materials”, May 20 – 22, 2020, Brno, Czech Republic, EU. P. 971-978. https://doi.org/10.37904/metal.2020.3592
15 15.Hojiyev Sh.T., Berdiyarov B.T., Mirsaotov S.U. Mis ishlab chiqarishning chiqindisiz texnologiyasini ishlab chiqish muammolari // “Zamonaviy kimyoning dolzarb muammolari” mavzusidagi Respublika miqyosidagi xorijiy olimlar ishtirokidagi onlayn ilmiy-amaliy anjumani to‘plami, Buxoro, 4-5 dekabr, 2020. 26 – 28 b.
16 16.Berdiyarov B.T., Hojiyev Sh.T., Mirsaotov S.U. Rangli metallurgiya chiqindilarini qayta ishlashning dolzarbligi // “Zamonaviy kimyoning dolzarb muammolari” mavzusidagi Respublika miqyosidagi xorijiy olimlar ishtirokidagi onlayn ilmiy-amaliy anjumani to‘plami, Buxoro, 4-5 dekabr, 2020. 61 – 62 b.
17 17.Khojiev Shokhrukh, Berdiyarov Bakhriddin, Mirsaotov Suxrob. Reduction of Copper and Iron Oxide Mixture with Local Reducing Gases. Acta of Turin Polytechnic University in Tashkent, 2020, Vol.10, Iss.4. P. 7-17.
18 18.Аламова Г.Х., Хожиев Ш.Т., Охунова Р.Х. Термодинамический анализ процесса восстановления феррита меди в присутствии паров аммиака. ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА В XXI ВЕКЕ, 2021, 11(2). С. 317-322.
19 19.Аламова Г.Х., Хожиев Ш.Т., Охунова Р.Х. Некоторые термодинамические аспекты восстановления оксидов меди и железа парами аммиака. ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА В XXI ВЕКЕ, 2021, 11(2). С. 323-327.
20 20.Alamova G.Kh., Jo‘raev Sh.Sh., Rakhimov N.S., Khojiev Sh.T. Kinetics of Carbon-Thermal Reduction of Magnetite. Студенческий вестник: электрон. научн. журн., Часть 3, 2021, 8(153). С. 60- 62.
21 21.Hojiyev Sh.T., Mirsaotov S.U., Ergasheva M.S. Metall oksidlarini amminotermik tiklashning ba’zi termodinamik jihatlari // UzACADEMIA: scientific-methodical journal, Vol. 2, Issue 1(12), 2021. P. 6-16.
22 22.Khojiev S.T., Nuraliev O.U., Berdiyarov B.T., Matkarimov S.T., Akramov O‘.A. Some thermodynamic aspects of the reduction of magnetite in the presence of carbon // Universum: технические науки: электрон. научн. журн., Часть 3, 3(84), 2021. P. 60-64. DOI - 10.32743/UniTech.2021.84.3-4
В ожидании