40

Yer ostidan metallarni eritmaga o’tkazish texnologiyasi bilan ajratib olishda oldindan burg’ulangan quduqlar tizim orqali yuboriladigan ishchi eritlmalar hamda so’rib olinadigan mahsuldor eritmlar orqali ajratib olishga asoslangan. Ushbu jarayonlar natijasida qattiq holatdagi foydali komponent eritma tarkibiga o’tadi. Bu holatda ishchi eritmalar doimiy ravishda tog’ jinslarining g’ovaklik qismlari orqali sizib o’tadi. O'rganilayotgan jarayon filtratsiya deb ataladi va madanlardan metallarni samarali ajratib olish uchun foydali komponentni ajratishdagi asosiy shartlaridan biri bo'lib, ma’danda kechadigan gidrodinamik parametrlarini nazorat qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu tadqiqotda mahsuldor qatlam ma’danlarining suv oʻtkazuvchanligining pasayishi Oʻzbekistondagi uranni yer osti eritmaga o’tkazish konlarida texnologik eritmalarni yuborish hamda so’rib olish dinamikasiga bogʻliqligini aniqlash boʻyicha ishlar  bayon etadi.

  • Ссылка в интернете
  • DOI10.24412/2181-1431-2022-4-25-27
  • Дата создание в систему UzSCI 29-02-2024
  • Количество прочтений 40
  • Дата публикации 26-12-2022
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы25
Русский

Технология подземного выщелачивания металлов из недр основана на бурении сетей закачных и откачных скважин с последующим нагнетанием различных растворителей и откачкой насыщенных ценным компонентом флюидов. В ходе этих манипуляции твердые частички минералов выщелачиваются и переходит в состав жидкости. При этом наблюдется процесс просачивания жидкости через горные породы. Изучаемый процесс называется фильтрацией и является одним из основных условий пород для эффективного извлечения металлов из руд, при этом важно контролировать гидродинамические показатели системы порода-жидкость. Данный материал описывает исследования по выявлению зависимости снижения водопроницаемости пород продуктивного горизонта от динамики закачки/откачки технологических растворов на рудниках подземного выщелачивания урана в Узбекистане.

Ўзбек

Yer ostidan metallarni eritmaga o’tkazish texnologiyasi bilan ajratib olishda oldindan burg’ulangan quduqlar tizim orqali yuboriladigan ishchi eritlmalar hamda so’rib olinadigan mahsuldor eritmlar orqali ajratib olishga asoslangan. Ushbu jarayonlar natijasida qattiq holatdagi foydali komponent eritma tarkibiga o’tadi. Bu holatda ishchi eritmalar doimiy ravishda tog’ jinslarining g’ovaklik qismlari orqali sizib o’tadi. O'rganilayotgan jarayon filtratsiya deb ataladi va madanlardan metallarni samarali ajratib olish uchun foydali komponentni ajratishdagi asosiy shartlaridan biri bo'lib, ma’danda kechadigan gidrodinamik parametrlarini nazorat qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu tadqiqotda mahsuldor qatlam ma’danlarining suv oʻtkazuvchanligining pasayishi Oʻzbekistondagi uranni yer osti eritmaga o’tkazish konlarida texnologik eritmalarni yuborish hamda so’rib olish dinamikasiga bogʻliqligini aniqlash boʻyicha ishlar  bayon etadi.

English

The technology of in-situ leaching of metals from the bowels is based on drilling networks of injection and extraction wells, followed by injection of various solvents and pumping out fluids saturated with a valuable component. During these manipulations, solid particles of minerals are leached and become part of the liquid. In this case, the process of seepage of liquid through the rocks is observed. The process under study is called filtration and is one of the main conditions of rocks for the effective extraction of metals from ores, while it is important to control the hydrodynamic parameters of the rock-liquid system. This article describes studies to identify the dependence of the decrease in the water permeability of the rocks of the productive horizon on the dynamics of injection/pumping out of technological solutions in the mines of in-situ leaching of uranium in Uzbekistan.

Название ссылки
1 Толстов Е.А., Толстов Д.Е. «Физико-химические геотехнологии освоения месторождений урана и золота в кызылкумском регионе». Москва «ГЕОИНФОРМЦЕНТР», 2002. 47 стр.
2 Аликулов Ш.Ш. Халимов И.У. Алимов М.У. Хамидов С.Б. «Интенсификация параметров подземного выщелачивания урана из слабопроницаемых руд на примере урановых месторождений» Universum: технические науки. Выпуск №75, Москва - 2020, 57 стр.
3 Аликулов Ш.Ш. Халимов И.У. Раббимов Х.Т. Каримов Н. М. «Исследования и разработка мероприятий по предотвращению механической кольматации пласта при подземном выщелачивании урана» Горный вестник Узбекистана. Выпуск №89, Навои – 2022 г. С.33-40.
В ожидании