50

Foydali qazilma konlarini qazib olishda karyerning maqbul konturlarini tanlash juda muhimdir, chunki foydali qazilmalarning sanoat zaxiralari hajmi va karyerdagi qoplovchi tog’ jinslar hajmi karyer konturlariga bog’liq bo’lib, ular karyerning samaradorligi va xizmat qilish muddatini belgilaydi. Karyer konturlari: qazib olish usulini, transheyalar joylashish o’rnini, karyer atrofidagi inshootlarni, transport kommunikatsiyalarni va boshqalarni tanlashga ta’sir qiladi. Mineral xomashyodan foydalanish samaradorligini oshirish uchun, foydali qazilma konlarining zaxiralarini kompleks qazib olishga o’tish muhimdir. Bu yangi konlarni o’zlashtirishga qo’shimcha kapital xarajatlarsiz mineral-xom ashyo bazasini kengaytirishga, konchilik korxonalarining ishlab chiqarish fondlaridan to’liq foydalanishga imkon beradi, shuningdek, ishlab chiqarishni jadallashtirish, resurslarni tejash vazifalariga to’liq mos keladigan xom ashyoni qazib olish va qayta ishlash sohalarida ekologik vaziyatning yaxshilanishiga ham olib keladi.
 

  • Ссылка в интернете
  • DOI10.24412/2181-144X-2022-3-20-25
  • Дата создание в систему UzSCI 03-04-2024
  • Количество прочтений 50
  • Дата публикации 11-10-2022
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы20
Ўзбек

Foydali qazilma konlarini qazib olishda karyerning maqbul konturlarini tanlash juda muhimdir, chunki foydali qazilmalarning sanoat zaxiralari hajmi va karyerdagi qoplovchi tog’ jinslar hajmi karyer konturlariga bog’liq bo’lib, ular karyerning samaradorligi va xizmat qilish muddatini belgilaydi. Karyer konturlari: qazib olish usulini, transheyalar joylashish o’rnini, karyer atrofidagi inshootlarni, transport kommunikatsiyalarni va boshqalarni tanlashga ta’sir qiladi. Mineral xomashyodan foydalanish samaradorligini oshirish uchun, foydali qazilma konlarining zaxiralarini kompleks qazib olishga o’tish muhimdir. Bu yangi konlarni o’zlashtirishga qo’shimcha kapital xarajatlarsiz mineral-xom ashyo bazasini kengaytirishga, konchilik korxonalarining ishlab chiqarish fondlaridan to’liq foydalanishga imkon beradi, shuningdek, ishlab chiqarishni jadallashtirish, resurslarni tejash vazifalariga to’liq mos keladigan xom ashyoni qazib olish va qayta ishlash sohalarida ekologik vaziyatning yaxshilanishiga ham olib keladi.
 

Русский

Выбор оптимальных контуров карьера имеет очень важное значение при отработке месторождений полезных ископаемых, так как от них зависят объем промышленных запасов полезного ископаемого и объем вскрышных пород в карьере, которые определяют производительность и срок существования карьера. Контуры карьера влияют на выбор способа вскрытия, места заложения траншей и расположения поверхностных сооружений, транспортных коммуникаций и др. Значительным резервом роста эффективности использования минерального сырья является переход на разработку запасов комплексных месторождений полезных ископаемых. Это позволит расширить минеральносырьевую базу без дополнительных капитальных вложений в освоение новых месторождений, полнее использовать производственные фонды горнодобывающих предприятий, а также приведет к улучшению экологической ситуации в районах добычи и переработки сырья, что полностью соответствует задачам интенсификации производства и экономии ресурсов
 

English

The choice of optimal pit contours is very important when mining mineral deposits, since the volume of industrial mineral reserves and the volume of overburden rocks in the quarry depend on them, which determine the productivity and lifetime of the quarry. The contours of the quarry affect the choice of the opening method, the location of trenches and the location of surface structures, transport communications, etc. A significant reserve for increasing the efficiency of the use of mineral raw materials is the transition to the development of reserves of complex mineral deposits. This will make it possible to expand the mineral resource base without additional capital investments in the development of new deposits, make fuller use of the production funds of mining enterprises, and will also lead to an improvement in the environmental situation in the areas of extraction and processing of raw materials, which fully corresponds to the tasks of intensification of production and saving resources.
 

Имя автора Должность Наименование организации
1 Toxtashev A.B. texnika fanlari doktori Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
2 Abdurashidov S.M. doktorant Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
3 Qurolov A.A. texnika fanlari nomzodi NKMK AJ MLB
4 Muxammadiyev A.R. doktorant Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti
Название ссылки
1 Трубецкой К.Н., Краснянский ГЛ., Хронин В.В. Проектирование карьеров. Том 1. Издательство академии горных паук - 2001 - С. 381-395.
2 К.Н. Трубецкой, М.Г. Потапов, К.Е. Виницкий, Н.Н. Мельников и др. «Справочник. Открытые горные работы». М.: Горное бюро, 1994.
3 Куролов А.А., Жабборов О.И., Куролов Л.А. Коэффициент горной массы, как основной критерий для оперативной оценки эффективности разработки месторождений открытым способом,
4 Н.С. Вайнонен автореферат «Обоснование методики определения границ карьеров при проектировании открытой разработки комплексных рудных месторождений» Санкт-Петербург-2015 ст. 3-6.
5 Tukhtashev Alisher Bahadirovich, Abdurashidov Shakhriyor Mashrabjon ugli. Research Design of the Main Parameters of the Quarry //Texas Journal of Multidisciplinary Studies 10-06- 2022 art.78-82
6 Умиджон Бобакулович Ермекбоев, Отабек Мухитдинович Гиязов, Шахриёр Машрабжонович Абдурашидов. Исследование способа осушения карьера и схемы водоотлива при поэтапном увеличении глубины карьера мурунтау //TECHика ООО «rehealth» 2020 N: 3 2020 ст. 39-40.
7 Шодибой Ихматуллаевич Хакимов, Шахриёр Машрабжон Ўғли Абдурашидов. Оценка эффективности перемещения горной массы с учетом влияния размеров автомобильного транспорта на объемы горно-капитальных работ //Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences 2021 стю 504-512.
В ожидании