42

Мақолада Писком дарёси ҳавзасида атмосфера ёғинлари ва турли оқим компонентлари сувининг изотопик таркиби ўрганилган. Дарё ҳавзасида олиб борилган дала тадқиқотлари давомида атмосфера ёғинлари, дарё оқими, музлик ва қордан олинган намуналарнинг изотоп кўрсаткичлари халқаро стандартларга мос изотоплар лабораториясида аниқланган. Намуналар δ2H ва δ18О изотоп қийматларининг Глобал метеорик сув чизиғида жойлашуви таҳлил қилинган ҳамда оқимнинг турли компонентлари изотоп қийматларининг вақт ва ҳудуд бўйича ўзгаришлари ўрганилган.  

  • Ссылка в интернете
  • DOI
  • Дата создание в систему UzSCI 20-06-2024
  • Количество прочтений 42
  • Дата публикации 28-06-2023
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы80-88
Ўзбек

Мақолада Писком дарёси ҳавзасида атмосфера ёғинлари ва турли оқим компонентлари сувининг изотопик таркиби ўрганилган. Дарё ҳавзасида олиб борилган дала тадқиқотлари давомида атмосфера ёғинлари, дарё оқими, музлик ва қордан олинган намуналарнинг изотоп кўрсаткичлари халқаро стандартларга мос изотоплар лабораториясида аниқланган. Намуналар δ2H ва δ18О изотоп қийматларининг Глобал метеорик сув чизиғида жойлашуви таҳлил қилинган ҳамда оқимнинг турли компонентлари изотоп қийматларининг вақт ва ҳудуд бўйича ўзгаришлари ўрганилган.  

Русский

В статье изучен изотопный состав атмосферных осадков и воды различных компонентов стока в бассейне реки Пскем. Изотопные показатели δ2H и δ18О проб, отобранных из атмосферных осадков, речного стока, ледников и снега при полевом исследовании в бассейне реки Пскем определялись в изотопной лаборатории по международным стандартам. Было проанализировано расположение изотопных значений δ2H и δ18О в Глобальной метеорной водной линии, а также изучены временные и пространственные вариации изотопных значений различных компонентов стока. 

English

The isotopic composition of precipitation and water of different runoff components in 
the Pskem River basin is studied in this paper. Isotopic values δ2H and δ18O of samples collected from atmospheric precipitation, river runoff, glaciers and snow during field study in the Pskem River basin were determined in an isotope laboratory according to international standards. The fitting of δ2H and δ18O isotopic values in the Global Meteoric Water Line was analyzed, and temporal and spatial variations of isotopic values of different runoff components were studied.

Название ссылки
1 Кудышкин Т.В., Тарасов Ю.А., Яковлев А.В. Изменение оледенения речных бассейнов с преобладанием малых ледников во второй половине XX–начале XXI века // Вопросы географии и геоэкологии. Алматы. – 2014. – С. 45-54.
2 Щетинников А.С. Ледники бассейна реки Пскем. – Л.: Гидрометеоиздат, 1976. – 121 c.
3 Aizen V., Aizen E., Melack J., Martma T. Isotopic measurements of precipitation on central Asian glaciers (southeastern Tibet, northern Himalayas, central Tien Shan). // Journal of Geophys. Res. Atmospheres. 101, 1996. – PP. 9185-9196.
4 Aizen V.B., Aizen E.M., Melack J.M., Dozier J. Climatic and hydrologic changes in the Tien Shan, Central Asia // Journal of Climatology. 10, 1997. – PP. 1393-1404.
5 Beria H., Larsen J.R., Ceperley N.C., Michelon A., Vennemann T., Schaefli B. Understanding snow hydrological processes through the lens of stable water isotopes // Wiley Interdisciplinary Reviews: Water. 5(6), 2018. – PP. 1311-1312.
6 Cable, J., Ogle, K., Williams, D. Contribution of glacier meltwater to streamflow in the Wind River Range, Wyoming, inferred via a Bayesian mixing model applied to isotopic measurements // Hydrological Process. 25, 2011. – PP. 2228-2236.
7 Chub V. Climate change and its influence on hydro-meteorological processes, agro-climatic and water resources of the Republic of Uzbekistan / Uzgidromet “Voris-Nashriyot,” Tashkent. 2007. – 133 p.
8 Craig H. Isotopic variations in meteoric waters // Science. 3465, 1961. – PP. 1702-1703.
9 Hughes C.E., Crawford J. A new precipitation weighted method for determining the meteoric water line for hydrological applications demonstrated using Australian and global GNIP data // Journal of Hydrology. 464–465, 2012. – PP. 344-351. doi:10.1016/j.jhydrol.2012.07.029.
10 Ma B., Liang X., Liu S., Jin M., Nimmo J.R., Li J. Evaluation of diffuse and preferential flow pathways of infiltrated precipitation and irrigation using oxygen and hydrogen isotopes // Hydrogeological Journal. 2017. – PP. 675-688.
11 Meier C., Knoche M., Merz, R., & Weise, S. M. Stable isotopes in river waters in the Tajik Pamirs: regional and temporal characteristics. Isotopes in environmental and health studies, 49(4), 2022. – PP. 542-554.
12 Mook W.G., De Vries J.J. Environmental Isotopes in the Hydrological Cycle: Principles and Applications, vol. I, Introduction: Theory, Methods, Review. UNESCO/IAEA. 2000. – 580 p.
13 Regan S., Goodhue R., Naughton O., Hynds P. Geospatial drivers of the groundwater δ18O isoscape in a temperate maritime climate (Republic of Ireland) // Journal of Hydrology. 554, 2017.– PP. 173-186.
14 Wang S., Zhang M., Hughes C. E., Crawford J., Wang G., Chen F., Qiu X. Meteoric water lines in arid Central Asia using event-based and monthly data // Journal of Hydrology. 562, 2018. – PP. 435-445.
15 Wassenaar L.I., Terzer‐Wassmuth S., Douence C., Araguas‐Araguas L., Aggarwal P.K., & Coplen T.B. Seeking excellence: An evaluation of 235 international laboratories conducting water isotope analyses by isotope‐ratio and laser‐absorption spectrometry // Rapid Communications in Mass Spectrometry. 32/5, 2018. – PP. 393-406.
В ожидании