61

Аннотация. Мақолада тажриба ўтказиладиган худуднинг ўтлоқи-бўз тупроқлари кесмаларидан олинган
намуналарда тупроқларда озиқ моддалар билан таъминланганлиги ҳайдалма қатламда азот 0,066 % дан 0,046
% гача, фосфор билан таъминланганлиги 0,136% дан 0,104 % гача ва калий билан таъминланганлиги 0,49% дан
0,30% гача ҳамда ҳаракатчан шаклдаги азот 24,9 мг/кг дан 8,5 мг/кг, ҳаракатчан шаклдаги фосфор 19,0 мг/кг
дан 8,0 мг/кг ва алмашнувчи шаклдаги 337,1 мг/кг дан 240,8 мг/кг оралиқда учрашини кўриш мумкинлиги айтиб
ўтилган. Тадқиқот натижаларини бошқа тадқиқотчилар маълумотлари билан таққослаш, шунингдек, оч дашт
тупроқларининг озуқа моддалари билан етарли даражада бойитилмаганлигини кўрсатади. Ушбу жиҳатларнинг
барчаси минтақанинг табиий ресурсларини янада самарали бошқариш ва сақлаш учун тупроқ экологияси соҳасидаги
тадқиқотларнинг муҳимлигини таъкидлайди.

  • Ссылка в интернете
  • DOI
  • Дата создание в систему UzSCI 31-01-2025
  • Количество прочтений 61
  • Дата публикации 11-09-2023
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы89-93
Ўзбек

Аннотация. Мақолада тажриба ўтказиладиган худуднинг ўтлоқи-бўз тупроқлари кесмаларидан олинган
намуналарда тупроқларда озиқ моддалар билан таъминланганлиги ҳайдалма қатламда азот 0,066 % дан 0,046
% гача, фосфор билан таъминланганлиги 0,136% дан 0,104 % гача ва калий билан таъминланганлиги 0,49% дан
0,30% гача ҳамда ҳаракатчан шаклдаги азот 24,9 мг/кг дан 8,5 мг/кг, ҳаракатчан шаклдаги фосфор 19,0 мг/кг
дан 8,0 мг/кг ва алмашнувчи шаклдаги 337,1 мг/кг дан 240,8 мг/кг оралиқда учрашини кўриш мумкинлиги айтиб
ўтилган. Тадқиқот натижаларини бошқа тадқиқотчилар маълумотлари билан таққослаш, шунингдек, оч дашт
тупроқларининг озуқа моддалари билан етарли даражада бойитилмаганлигини кўрсатади. Ушбу жиҳатларнинг
барчаси минтақанинг табиий ресурсларини янада самарали бошқариш ва сақлаш учун тупроқ экологияси соҳасидаги
тадқиқотларнинг муҳимлигини таъкидлайди.

Русский

Аннотация. В статье показано, что в образцах, взятых из почв экспериментального участка, в пахотном слое
содержание азота колеблется от 0,066 % до 0,046 %, фосфора – от 0,136 % до 0,104 % и калия – от 0,49 % до 0,30
%. Кроме того, подвижные формы азота встречаются в диапазоне от 24,9 мг/кг до 8,5 мг/кг, фосфора – в диапа-
зоне от 19,0 мг/кг до 8,0 мг/кг, а обменные формы калия встречаются в диапазоне от 337,1 мг/кг до 240,8 мг/кг.
Сравнение результатов исследований с данными других исследователей также указывает на недостаточное обо-
гащение почв Голодной степи питательными элементами. Все эти аспекты подчеркивают важность исследований
в области экологии почв для более эффективного управления и сохранения природных ресурсов данного региона

English

Abstract. The article says that in the samples taken from the soils of the experimental site, in the arable layers, the nitrogen
content ranges from 0.066 % to 0.046 %, phosphorus - from 0.136 % to 0.104 % and potassium - from 0.4 9% to 0.30 % can
also be seen, mobile forms of nitrogen occur in the range from 24.9 mg/kg to 8.5 mgmobile forms of phosphorus are found
in the range from 19.0 mg/kg to 8.0 mg/kg, and exchangeable forms of potassium are found in the range from 337.1 mg/kg
to 240.8 mg/kg. Comparison of the research results with the data of other researchers also indicates insufficient enrichment
of the soils of the Hungry Steppe with nutrients. All these aspects emphasize the importanc

Имя автора Должность Наименование организации
1 XOLMATOV B.T. старший преподаватель Джизакского политехнического института
Название ссылки
1 1. «Методы агрохимических анализов почв и растений Средней Азии» СоюзНИХИ, 1977.
2 2. Аринушкина Е.В. Руководства по химическому анализу почв. М. МГУ. 1970. с. 487.
3 3. Розанов А.Н. Сероземы Средней Азии 1951. 341-348 с.
4 4. Рыжов С.Н., Ташкузиев М.М. Состав и миграционных ряд основных химических элементов типичного серозема,
5 5. Тошқўзиев М.М., Тупроқда умумий гумус ва ҳаракатчан гумус моддалари миқдоридан унинг унумдорлиги кўрсаткичи сифатида фойдаланишга доир услубий кўрсатмалар. Тошкент 2006,-47 Б.
6 6. Исмагилов, О.Р., Алимов, С.С., Хасанов, Р.А. «Содержание гумуса в почвах орошаемых Голодной степи: текущее состояние и факторы влияния». Экология и сельское хозяйство, 2016, (выпуск 2), Ташкент, Издательство «Эколо- гическая наука», стр. 22-35.
7 7. Каримов, Ш.У., Ходжиев, У.Н., Умаров, Д.М. «Проблемы снижения содержания гумуса в орошаемых почвах Джи- закской области». Аграрная наука и экология, 2019, (выпуск 4), Джизак, Издательство «Аграрное знание», стр. 55-68.
8 8. Назаров, Д.Б., Саидов, Ш.А., Касымов, Т.Х. «Влияние климатических изменений на гумус почв Голодной степи». Экологическая география, 2020, (выпуск 1), Ташкент, Издательство «Географическое обозрение», стр. 12-25.
В ожидании