9

 Elektr energiyasi ishlab chiqarishda asosiy e’tibor issiqlik va elektr 
energiyasi ishlab chiqarish jarayonlarida energiya resurslarini tejash masalalariga 
qaratilmoqda. Tizimdagi tashqi va ichki ta’sirlarning tasodifiy o‘zgarishi hamda 
noaniqligi sharoitida ishlovchi parametrlarning intellektual tizimini ishlab chiqish 
muammosini bartaraf etish dolzarb masalalardan biridir. Shu sababli dastlabki 
ma’lumotlarning noaniqligi sharoitida issiqlik energetikasi obyektlarining texnologik 
agregatlarini zamonaviy boshqarish usullari hamda intellektual texnologiyalar 
yutuqlaridan foydalangan holda takomillashtirish uchun kvant algoritmlarini 
qo‘llash taklif etildi. Tadqiqotda boshqaruv obyekti sifatida isitish qozoni tanlanib, 
uning ko‘p o‘lchamli va ko‘p bog‘lanishli xususiyatlari inobatga olindi. Natijada 
intellektual boshqarish tizimi kvant algoritmlari asosida takomillashtirildi. 
 

  • Ссылка в интернете
  • DOI
  • Дата создание в систему UzSCI 30-05-2025
  • Количество прочтений 9
  • Дата публикации 24-02-2025
  • Язык статьиO'zbek
  • Страницы21-27
Ўзбек

 Elektr energiyasi ishlab chiqarishda asosiy e’tibor issiqlik va elektr 
energiyasi ishlab chiqarish jarayonlarida energiya resurslarini tejash masalalariga 
qaratilmoqda. Tizimdagi tashqi va ichki ta’sirlarning tasodifiy o‘zgarishi hamda 
noaniqligi sharoitida ishlovchi parametrlarning intellektual tizimini ishlab chiqish 
muammosini bartaraf etish dolzarb masalalardan biridir. Shu sababli dastlabki 
ma’lumotlarning noaniqligi sharoitida issiqlik energetikasi obyektlarining texnologik 
agregatlarini zamonaviy boshqarish usullari hamda intellektual texnologiyalar 
yutuqlaridan foydalangan holda takomillashtirish uchun kvant algoritmlarini 
qo‘llash taklif etildi. Tadqiqotda boshqaruv obyekti sifatida isitish qozoni tanlanib, 
uning ko‘p o‘lchamli va ko‘p bog‘lanishli xususiyatlari inobatga olindi. Natijada 
intellektual boshqarish tizimi kvant algoritmlari asosida takomillashtirildi. 
 

Русский

В производстве электроэнергии основное внимание уделяется 
вопросам энергосбережения в процессах выработки тепловой и электри че- 
ской энергии. Одной из актуальных проблем является устранение сложно-
стей, связанных с разработкой интеллектуальной системы управления 
параметрами в условиях случайных изменений и неопределённости внешних 
и внутренних воздействий в системе. В связи с этим предложено применение 
квантовых алгоритмов для совершенствования технологических агрегатов 
объектов теплоэнергетики с использованием современных методов 
управления и достижений интеллектуальных технологий в условиях 
неопределённости исходных данных. В исследовании в качестве объекта 
управления был выбран отопительный котёл, учитывая его многомерные 
и связанные в значительной степени характеристики. В результате 
интеллектуальная система управления была усовершенствована на основе 
квантовых алгоритмов.

English

 In power generation, the main attention is paid on the issues of energy 
saving in the processes of heat and electric power generation. One of the urgent prob-
lems is to eliminate the difficulties associated with the development of an intelligent 
parameter control system under conditions of random changes and uncertainty 
of external and internal influences in the system. In this regard, the application of 
quantum algorithms for the improvement of technological units of thermal power engineering objects using modern control methods and achievements of intellectual technologies in conditions of uncertainty of initial data is proposed. In the study, a heating boiler was selected as a control object, considering its multidimensional and significantly related characteristics. As a result, the intelligent control system was 
improved on the basis of quantum algorithms.

Имя автора Должность Наименование организации
1 Yakubova N.S. dotsent Toshkent davlat texnika universiteti
Название ссылки
1 Fishman, R. (n.d.). From the papyri of Ancient Egypt to IMRAD: How scientific articles appeared. [In Ru ssian]. TechInsider online publ. https://www.techinsider.ru/science/628743-1665-god- zverstva-v-afrike-kak-poyavilis-nauchnye-stati/
2 Akoev, M. A., Markusova, V. A., Moskaleva, O. V., & Pislyakov, V. V. (2014). Guide to scientometrics: Indicators of the development of science and technology (M. A. Akoev, Ed.). [In Russian]. Yekaterinburg: Ural University Publishing House. https://asu.edu.ru/images/File/ Scientometrics2020.pdf
3 Wouters, P. (1999). The Citation Culture. Amsterdam University.
4 Nalimov, V. V., & Mul’chenko, Z. M. (1969). Scientometrics: The study of science as an information process. Moscow: Nauka. (Physical-Mathematical Library of an Engineer). Available by subscription. https://biblioclub.ru/index.php?page=book&id=116263
5 Tarasevich, Y. Y. (2020). Science as an information process. What does scientometrics measure? Laboratory “Mathematical Modeling and Information Technologies in Science and Education,” Astrakhan State University. https://asu-edu.ru/images/File/Scientometrics2020.pdf
6 Falcon Editing. (n.d.). Origin of the journal impact factor and its importance for researchers today. [In Russian]. https://falconediting.com/ru/blog/origin-of-the-journal-impact-factor-and-its- importance-for-researchers-today
7 St. Petersburg Mining University. (n.d.). How to determine a journal’s quartile. [In Russian]. https://spmi.ru/sites/default/files/imci_images/cist/Kak%20opredelit%20kvartil%20zhurnala.pdf
8 Internauka. (2022). Increasing the Hirsch index. [In Russian]. https://www.internauka.org/ blog/povyshenie-indeksa-hirsha
9 Ru-Science. (n.d.). Hirsch index. [In Russian]. https://www.ru-science.com/ru/blog/ publikaciya-nauchnyh-statej-vak/indeks-hirsha
10 Social Compass. (n.d.). Technologies for increasing the Hirsch index and the development of imitation science. http://www.socialcompas.com
В ожидании