Ushbu maqolada uzun mo‘ylovli (Dolichera) chigirtkasimon zararkunandalar rivojlanishini 10 kun oldindan aniqlash imkonini beruvchi “Dala nazorati” axborot tizimining imkoniyatlari yoritilgan. Tizim harorat ma’lumotlari asosida zararkunanda hasharotlarning fenologik rivojlanish bosqichlarini hisoblaydi va zararning oldini olish uchun agrotexnik tadbirlarni rejalashtirishda ko‘mak beradi. Tadqiqot natijasida Dolichera turkumiga mansub zararkunandalar uchun optimal harorat diapazoni, bazaviy harorat qiymati aniqlanib, degree-day modeli asosida avtomatik prognozlash algoritmlari ishlab chiqildi.
Ushbu maqolada uzun mo‘ylovli (Dolichera) chigirtkasimon zararkunandalar rivojlanishini 10 kun oldindan aniqlash imkonini beruvchi “Dala nazorati” axborot tizimining imkoniyatlari yoritilgan. Tizim harorat ma’lumotlari asosida zararkunanda hasharotlarning fenologik rivojlanish bosqichlarini hisoblaydi va zararning oldini olish uchun agrotexnik tadbirlarni rejalashtirishda ko‘mak beradi. Tadqiqot natijasida Dolichera turkumiga mansub zararkunandalar uchun optimal harorat diapazoni, bazaviy harorat qiymati aniqlanib, degree-day modeli asosida avtomatik prognozlash algoritmlari ishlab chiqildi.
В данной статье освещены возможности информационной системы «Дала назорати», позволяющей за 10 дней предсказывать развитие длинноусых саранчевидных вредителей (Dolichera). Система рассчитывает фенологические стадии развития вредных насекомых на основе температурных данных и оказывает помощь в планировании агротехнических мероприятий для предотвращения ущерба. В результате исследования были определены оптимальный температурный диапазон и базовая температура для вредителей, относящихся к роду Dolichera, а также разработаны алгоритмы автоматического прогнозирования на основе модели температурных сумм (degree-day model).
This article highlights the capabilities of the information system "Dala Nazorati" ("Field Monitoring"), which enables forecasting the development of long-horned locust-like pests (Dolichera) up to 10 days in advance. The system calculates the phenological development stages of harmful insects based on temperature data and assists in planning agro-technical measures to prevent crop damage. As a result of the study, the optimal temperature range and base temperature for pests belonging to the genus Dolichera were determined, and automatic forecasting algorithms were developed based on the degree-day model.
| № | Имя автора | Должность | Наименование организации |
|---|---|---|---|
| 1 | Mambetnazarov A. . | Laboratoriya mudiri, qishloq xo‘jaligi falsafa fanlari doktori, katta ilmiy xodim. | O‘simliklar karantini va himoyasi ilmiy-tadqiqot instituti |
| 2 | Hamroyev . . | O‘simliklar karantini va himoyasi agentligi bo‘lim boshlig‘i, | O‘simliklar karantini va himoyasi ilmiy-tadqiqot instituti |
| № | Название ссылки |
|---|---|
| 1 | 1. Bakthavatsalam N., Vinutha J., Ramakrishna P., Raghavendra A., Ravindra K. V., Verghese A. Autodetection in Helicoverpa armigera (Hubner) // Current Science. – 2016. – Vol. 110, № 12. – P. 2261–2267. |
| 2 | 2. Čirjak D., Miklečić I., Pajač Živković I., Jemrić T. Automatic Pest Monitoring Systems in Apple Production under Changing Climatic Conditions // Horticulturae. – 2020. – Vol. 6, № 4. – Art. № 520. – DOI: https://doi.org/10.3390/horticulturae8060520. |
| 3 | 3. Drake V.A., Wang H.K., Harman I.T. Insect monitoring radar: remote and network operation // Computers and Electronics in Agriculture. – 2002. – Vol. 35, № 2–3. – P. 77–94. |
| 4 | 4. Magarey R.D., Borchert D.M., Fowler G.A. The NCSU/APHIS Plant Pest Forecasting System (NAPPFAST) // Pest Risk Modelling and Mapping for Invasive Alien Species / Ed. R.C. Venette. – Wallingford: CABI, 2015. – P. 82–92. |
| 5 | 5. Rydhmer K., Bick E., Still L., Strand A., Luciano R., Helmreich S., Brittany D. Automating insect monitoring using unsupervised near-infrared sensors // Scientific Reports. – 2022. – Vol. 12. – 3 p. |
| 6 | 6. Topu S., Adrien P., Gregory M., Thomas P. Monitoring the abundance of flying insects and atmospheric conditions during a 9-month campaign using an entomological optical sensor // Scientific Reports. – 2023. – Vol. 13. – P. 1–9. |