361

Iste’molchilar, deb hisoblanadigan meliorativ nasos stansiyalarining nasos qurilmalari uchun avtomatlashtirish faqat elektr ta’minoti ishonchliligini ancha oshirish imkonini beradigan nasos agregatlarini o‘z-o‘zidan ishga tushirish jarayoni amalga oshirilgandagina tegishli samarani beradi. O‘z-o‘zidan ishga tushirish nazariyasi hozirgi vaqtda  amaliyot taqdim etadigan vazifalarini hal qilishga imkon beradigan darajagacha ishlab chiqilgan. Meliorativ nasos stansiyalari nasos qurilmasining o‘z-o‘zidan ishga tushishini tadqiq etishda yuritma yo‘qotilganida va o‘z-o‘zidan ishga tushishga o‘tishda nasos agregatining statik va dinamik rejimlarini hisoblash uslubini ishlab chiqish bilan bog‘liq masalalarni hal qilish, shuningdek elektron hisoblash mashinalarini qo‘llab tizimning gidromexanik va gidravlik o‘tish jarayonlarini hisoblash katta ahamiyatga ega. Sug‘orish uchun suvni mashinalar bilan ko‘tarib berishning rivojlanishi elektr tizimlarida bu elektr iste’molchilarining solishtirma salmog‘i keskin, hatto shu darajada oshishiga olib keldiki, natijada mashinalarda sug‘orish energiya tizimining ish rejimi va energetika balansiga muhim ta’sir ko‘rsata boshladi. Sug‘orish nasos stansiyalarining elektr iste’moli holatini tahlil qilish anchagina zaxiralar mavjudligini ko‘rsatadi, bu zaxiralar nasos stansiyalarining konstruksiya xususiyatlari va ularning qanday maqsadlar uchun mo‘ljallanganligiga bog‘liq holda o‘rtacha 15% gacha, ayrim hollarda 18—20% gacha yetadi. Elektr energiya asosan nasoslarning elektr yuritmalari orqali sarflanar ekan, demak elektr energiyadan oqilona foydalanish masalalarini elektr yuritmaning energiya tejovchi vositalari bilan hal qilish zarur bo‘ladi.Suvni ko‘taruvchi nasos stansiyasining vazifasi, uning oqim tezligidan qat’i nazar  belgilangan bosimini ushlab turishdir va bu ko‘pgina shartlarga bog‘liq bo‘ladi. Suvni ko‘taruvchi nasos stansiyalari maksimal bosimni hosil qilish uchun mo‘ljallangan. Shuni hisobga olgan holda, nasos agregatlarining har xil bosimda ishlashini ta’minlaydigan boshqarish usullari talab qilinadi.

 

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system12-08-2020
  • Read count322
  • Date of publication19-05-2020
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages161-166
Tags
Ўзбек

Iste’molchilar, deb hisoblanadigan meliorativ nasos stansiyalarining nasos qurilmalari uchun avtomatlashtirish faqat elektr ta’minoti ishonchliligini ancha oshirish imkonini beradigan nasos agregatlarini o‘z-o‘zidan ishga tushirish jarayoni amalga oshirilgandagina tegishli samarani beradi. O‘z-o‘zidan ishga tushirish nazariyasi hozirgi vaqtda  amaliyot taqdim etadigan vazifalarini hal qilishga imkon beradigan darajagacha ishlab chiqilgan. Meliorativ nasos stansiyalari nasos qurilmasining o‘z-o‘zidan ishga tushishini tadqiq etishda yuritma yo‘qotilganida va o‘z-o‘zidan ishga tushishga o‘tishda nasos agregatining statik va dinamik rejimlarini hisoblash uslubini ishlab chiqish bilan bog‘liq masalalarni hal qilish, shuningdek elektron hisoblash mashinalarini qo‘llab tizimning gidromexanik va gidravlik o‘tish jarayonlarini hisoblash katta ahamiyatga ega. Sug‘orish uchun suvni mashinalar bilan ko‘tarib berishning rivojlanishi elektr tizimlarida bu elektr iste’molchilarining solishtirma salmog‘i keskin, hatto shu darajada oshishiga olib keldiki, natijada mashinalarda sug‘orish energiya tizimining ish rejimi va energetika balansiga muhim ta’sir ko‘rsata boshladi. Sug‘orish nasos stansiyalarining elektr iste’moli holatini tahlil qilish anchagina zaxiralar mavjudligini ko‘rsatadi, bu zaxiralar nasos stansiyalarining konstruksiya xususiyatlari va ularning qanday maqsadlar uchun mo‘ljallanganligiga bog‘liq holda o‘rtacha 15% gacha, ayrim hollarda 18—20% gacha yetadi. Elektr energiya asosan nasoslarning elektr yuritmalari orqali sarflanar ekan, demak elektr energiyadan oqilona foydalanish masalalarini elektr yuritmaning energiya tejovchi vositalari bilan hal qilish zarur bo‘ladi.Suvni ko‘taruvchi nasos stansiyasining vazifasi, uning oqim tezligidan qat’i nazar  belgilangan bosimini ushlab turishdir va bu ko‘pgina shartlarga bog‘liq bo‘ladi. Suvni ko‘taruvchi nasos stansiyalari maksimal bosimni hosil qilish uchun mo‘ljallangan. Shuni hisobga olgan holda, nasos agregatlarining har xil bosimda ishlashini ta’minlaydigan boshqarish usullari talab qilinadi.

 

Tags
English

Self-start of the pump units enables to increase significantly power supply reliability for pump units of the  meliorative pump stations which are the major consumers of electricity.Automatization provides the proper effect if only self-start of pump units is implemented. Currently self-starting theory has been developed up to the level that allows solving the problems set by the practice. In the study of the self-start of the pumping units of the meliorative pumping stations, the solution of the problem is associated with the development of a methodology for calculating the static and dynamic modes of  a pumping unit at the drive loss and transition to self-starting, as well as the calculation of hydromechanical and hydraulic transients of the system by means of the electronic computers, that has a great significance.The development of machine water-lifting for irrigation has led to a sharp increase in the proportion of these consumers in the electrical systems, to the extent that machine irrigation has a significant impact on energy balances and operating modes of the energy system. Analysis of the state of electricity consumption by irrigation pumping stations shows the presence of significant reserves of energy savings, reaching on average up to 15%, and in some cases up to 18-20%, depending on the design features of the pumping stations and their purpose. Since the consumption of electric energy mainly occurs through the electric drive of the pumps, the problems of rational use of electric energy should be solved using the energy-saving means of an electric drive.In this research, the task of a water-lifting pump station is to maintain a given pressure of the pumped water regardless of its flow rate, which can vary significantly depending on many conditions Water-lifting pumping stations are designed to pump maximum flow. With this in mind, regulation methods are required to ensure the operation of pumping units at different costs

 

Русский

Для потребителей, которыми являются руководители  насосных станций, ответственные за насосные установки, в частности, мелиоративных насосных станций, автоматизация обеспечивает должный эффект лишь при осуществлении самозапуска насосных агрегатов, что позволяет значительно повысить надежность электроснабжения. Теория самозапуска в настоящее время разработана до уровня, позволяющего решать задачи, предъявляемые практикой. При исследовании самозапуска насосной установки мелиоративных насосных станций большое значение имеют решения задач, связанных с разработкой методики расчета статических и динамических режимов насосного агрегата при потере привода и в переходе на самозапуск, а также расчет гидромеханических и гидравлических переходных процессов системы с применением электронных вычислительных машин. Развитие машинного водоподъема для орошения привело к резкому увеличению удельного веса этих электропотребителей в электрических системах, вплоть до того, что машинное орошение стало оказывать существенное влияние на энергетические балансы и режимы работы энергосистемы. Анализ состояния электропотребления оросительными насосными станциями показывает наличие значительных резервов экономии электроэнергии, достигающее в среднем до 15%, а в отдельных случаях до 18-20% в зависимости от конструктивных особенностей насосных станций и их назначения. Так как расход электрической энергии, в основном, происходит через электрический привод насосов, то задачи рационального использования электрической энергии следует решать энергосберегающими средствами электропривода. В данной работе заданной функцией водоподъёмной насосной станции является поддержание заданного давления перекачиваемой воды  независимо от её расхода, который может существенно изменяться в зависимости от многих условий. Водоподъёмные насосные станции проектируются для перекачки максимального расхода. С учётом этого требуются  способы регулирования, обеспечивающие работу насосных установок при разных расходах.

 

Tags
Author name position Name of organisation
1 Abidov K.G. доцент TDTU
2 Zaripov O.O. kattan o'qituvchisi TDTU
3 Narzullaeva O.A. magistranti TDTU
4 Berdiyev U.Y. Doktorant TDTU
Name of reference
1 Arshenevsky N.N., Pospelov B.B. Transient Processes of Large Pumping Stations. -M: Energy, 1980.-110 p. 2. Lesnov B.S. Power saving in pump units. - M: Energoatomizdat, 1991.-114 p. 3. Georgiadi V.H. Behavior of power units of TPP during interruptions of auxiliary power supply (Part 2) .-M.: NPF Energoprogress, 2003. - 88 p. 4. Wissarionov V.I. Energy equipment for the use of non-traditional and renewable sources of energy.- M:Publishing House, 2004. - 448 p. 5. Glovatski O.J., Ergashev R.R., Norov B.H. Analysis of Failures of Components of Machine Water Removal Systems //Materials of TIIM International Conference November 27-29, 2008.112-128 P. 6. Glovatski O.J., Gufranov A.A., Uralov B.R., Ergashev R.R. Improving the Reliability of Operation of Water Supply Facilities of Large Pumping Stations //Materials of TIIM International Conference November 27-29, 2008. 151-157 P. 7. Kamalov T.S., Muminov K., Ishnazarov O.H. Transmission coefficient of functional converter of asynchronous electric drive system with frequency control // Uzbek magazine "Problems of informatics and energy." 2003. №4. P.32-37. 8. Kamalov T.S. Current state and trend of development of electric drives of industrial and agricultural installations // Uzbek magazine "Problems of informatics and energy" 2004. №1, P.50-58. 9. Sokolov E.I., Baru A.Y., Shindnes U.L. et al. Experience of development and implementation of frequency converters for adjustable electric drive of pump units of main oil pipelines // Electrical engineering - 2004. - №7.-p.52-57. 10. Ernst A.D. Self-Start Asynchronous Motors // Tutorial. Omsk: OmSU Office, 2006. - 46 p. 11. Khashimov A.A., Abidov K.G. Self-launch of pumping units. -T.: TSTU, 2002. -112 p. 12. Hashimov A.A., Abidov K.G. Method of automatic maintenance by the drive of constant pressure of the pump unit of the pump station. RUZ patent. IAP 2003 0032, 15.01.2003, IAP 02954. 13. Abidov K.G. Determination of critical power supply break time for self-start of pump units // Journal "Power and resource saving problems" TSTU - Tashkent, 2017. №3-4.- p.160-165. 14. Abidov K.G. Self-launch of electric motors for the purpose of energy and resource saving in pumping stations // Magazine "Science and world." -Volgohrad. 2018. №6(58). P.8-10. 15. Abidov K.G. Analysis of self-starting modes of pumping motors // International journal of advanced research in science, engineering and technology. July 2019. India. Vol.6, Issue 7.P.8721-8724.
Waiting