233

Маълумки, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши турли табиий офатлар ва ҳодисалар билан кескин боғлиқ бўлган соҳалардан бири бўлиб, ҳар йили бўлиб ўтадиган турли табиий офатлар натижасида кўплаб фермер хўжаликлари катта миқдорда талофат кўрадилар. Ушбу муаммоларни бартараф этишда кузги буғдойдан кейин такрорий экинларни етиштиришда ўсишни созловчи моддаларни мақбул қўллаш муддат ва меъёрларини ишлаб чиқиш долзарб ҳисобланади. Қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришнинг замонавий технологияларида стимуляторлардан фойдаланмасдан бўлмайди. Қишлоқ хўжалиги экинлари уруғларини экиш олдидан ва вегетация даврида стимуляторлар билан ишлов бериш самарали усуллардан ҳисобланади. Гумин моддалар ниҳолларнинг униб чиқишини тезлаштириб, ўсиши, ривожланишини яхшилайди, ноқулай экологик шароитларга, касаллик ва зараркунандаларга чидамлилигини ошириб, қишлоқ хўжалиги экинларидан юқори ва сифатли ҳосил етиштириш имкониятларини яратади. Бундан ташқари, ҳозирги кунда гумин таркибли янгидан-янги препаратлар ишлаб чиқилиб ишлаб чиқаришга жорий қилинмоқда. Гумин таркибли препаратларни турли экинларда қўллаш технологиясини самарадорлиги ўрганиш бўйича мамлакатимизда ва хорижда ҳам қатор тадқиқотлар олиб борилмоқда. Сурхондарё вилояти тақир ўтлоқи тупроқлар шароитида кузги буғдойдан бўшаган далаларга такрорий экилган ғўзага Оксигумат стимулятори билан шоналашда 0,5 л/га, гуллашда 0,5 л/га меъёрларда ишлов берилганда ўсиши, ривожланиши яхшиланиб, пахтадан юқори ҳосил олишга эришилган.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system31-07-2022
  • Read count233
  • Date of publication28-06-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages76-80
Ўзбек

Маълумки, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши турли табиий офатлар ва ҳодисалар билан кескин боғлиқ бўлган соҳалардан бири бўлиб, ҳар йили бўлиб ўтадиган турли табиий офатлар натижасида кўплаб фермер хўжаликлари катта миқдорда талофат кўрадилар. Ушбу муаммоларни бартараф этишда кузги буғдойдан кейин такрорий экинларни етиштиришда ўсишни созловчи моддаларни мақбул қўллаш муддат ва меъёрларини ишлаб чиқиш долзарб ҳисобланади. Қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришнинг замонавий технологияларида стимуляторлардан фойдаланмасдан бўлмайди. Қишлоқ хўжалиги экинлари уруғларини экиш олдидан ва вегетация даврида стимуляторлар билан ишлов бериш самарали усуллардан ҳисобланади. Гумин моддалар ниҳолларнинг униб чиқишини тезлаштириб, ўсиши, ривожланишини яхшилайди, ноқулай экологик шароитларга, касаллик ва зараркунандаларга чидамлилигини ошириб, қишлоқ хўжалиги экинларидан юқори ва сифатли ҳосил етиштириш имкониятларини яратади. Бундан ташқари, ҳозирги кунда гумин таркибли янгидан-янги препаратлар ишлаб чиқилиб ишлаб чиқаришга жорий қилинмоқда. Гумин таркибли препаратларни турли экинларда қўллаш технологиясини самарадорлиги ўрганиш бўйича мамлакатимизда ва хорижда ҳам қатор тадқиқотлар олиб борилмоқда. Сурхондарё вилояти тақир ўтлоқи тупроқлар шароитида кузги буғдойдан бўшаган далаларга такрорий экилган ғўзага Оксигумат стимулятори билан шоналашда 0,5 л/га, гуллашда 0,5 л/га меъёрларда ишлов берилганда ўсиши, ривожланиши яхшиланиб, пахтадан юқори ҳосил олишга эришилган.

Русский

Известно, что сельскохозяйственное производство является одной из отраслей, которая остро связана с различными стихийными бедствиями и явлениями. В результате различных стихийных бедствий, которые происходят каждый год, многие фермерские хозяйства страдают в больших количествах. Для устранения этих проблем необходимо срочно разработать сроки и нормы оптимального применения рострегулирующих веществ при выращивании повторных культур после озимой пшеницы. Современные технологии возделывания сельскохозяйственных культур не обходятся без применения стимуляторов. Одним из наиболее эффективных методов является обработка семян сельскохозяйственных культур стимуляторами перед посевом и в период вегетации. Гуминовые вещества ускоряют прорастание всходов, улучшают их рост и развитие, повышают устойчивость к неблагоприятным условиям внешней среды, болезням и вредителям, создают возможности для получения урожая высокого качества. Кроме того, в настоящее время разрабатываются и внедряются в производство новые препараты с содержанием гумина. Как в нашей стране, так и за рубежом проводится ряд исследований по эффективности технологии внесения гумусосодержащих препаратов в различные культуры. В условиях такырно-луговых почв Сурхандарьинской области при применении стимулятора Оксигумат на хлопчатнике посеянной в качестве повторной культуры после озимой пшеницы в фазе бутонизации нормой 0,5 л/га и в фазе цветения нормой 0,5 л/га улучшался рост, развитие и урожайность хлопчатника.

English

Agricultural production is one of the sectors that is acutely associated with various natural disasters and events which occur every year, many farms suffer large losses. In overcoming these problems, it is important to develop terms and standards for the optimal use of growth regulators in the cultivation of summer crops after winter wheat harvest Modern technologies for the cultivation of agricultural crops are not complete without the use of a stimulant. One of the most effective methods is the treatment of crop seeds with stimulants before sowing and during the growing season. Humic substances accelerate the germination of seedlings, improve their growth and development, increase resistance to adverse environmental conditions, diseases and pests, and create opportunities for obtaining a high quality crop. In addition, new preparations containing humin are currently being developed and introduced into production. Both in our country and abroad, a number of studies are being conducted on the effectiveness of the technology of introducing humus-containing preparations into various cultures. In the conditions of meadow takyr soils of Surkhandarya province, cotton was sown in summer after winter wheat harvest and the stimulator Oxygumat was applied at the rate of 0.5 l ha-1 in squaring and 0.5 l ha-1 in flowering phases, the growth and development accelerated which enabled achieving highest seed-lint yield of cotton.

Name of reference
1 Абдуалимов Ш.Х., Абдуллаев Ф.А., Худайкулов Т.Р. Ҳосилдор стимуляторининг чигит униб чиқиши ва пахта ҳосилига таъсири / Пахтачиликнинг инновацион ривожланиши: назарий ва амалий тамойиллар халқаро Пахта кунига бағишлаб ўтказилган илмий-амалий анжуман материаллари. Тошкент, 2021 йил 7 октябрь. -Б. 335-338
2 Абдуалимов Ш.Х., Шамситдинов Ф. «Альбит» ва «Гумми-20» стимуляторларининг ғўзани гоммоз ва илдиз чириш касалликларини бартараф этишдаги хосияти // Agro kimyo himo\ya va o’simliklar karantini журнали №6(10), 2018. -Б. 36-37.
3 Жеруков Б.Х. Предпосадочная обработка клубней регуляторами роста эффективна / Б.Х. Жеруков, А.К. Езаов, А.Х. Езиев // Картофель и овощи. –2011. – № 1. – С. 12 - 13.
4 Каримов Ш.А., Абдуалимов Ш.Х. Влияние новых стимуляторов роста растений на развитие и урожайность хлопчатника. // Ж. Актуальные вопросы современной науки № 3(15), 2017. –С. 29-33
5 Перминова И.В. Гуминовые вещества в контексте зеленой химии /И.В. Перминова, Д.М. Жилин / Зеленая химия в России (сборник статей). - Издательство Московского университета, 2010.- С. 146-163.
6 Попов А.И. Гуминовые вещества. Свойства, строение, образование / Под ред. Е.И. Ермакова. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2004. 248 стр.
7 Фирсова С.А. Агроэкологическое обоснование эффективности гумата «Плодородие» /С.А. Фирсова, Е.Ф. Дмитриченко, Д.А Швырков // Агрохимический вестник 2008.- № 3. -С. 35-36.
Waiting