118

Мақолада синдхий тилининг тарихи, фонетик, морфологик, синтактик хусусиятлари ва адабиёти ўзбек ҳиндшунослиги тарихида илк бора таҳлил қилинади. Тадқиқда рус, инглиз ва ҳинд манбаларига асосланилди. Жумладанг С.К.Чаттержий, Г.А.Зограф, Р.П.Егороваларнинг илмий-назарий қарашлари ўрганилди, танқидий хулосалар келтирилди. Хақиқатдан ҳам синдҳий тилида янги ҳинд-орий тилларининг шимоли-ғарбий гуруҳига хос фарқланувчи хусусиятлар мавжуд. Синдҳий тилида жуда кўп тарихий асорат сифатида қолган кўшимчалар мавжуд. Бу тилда ёзилган энг қадимги адабиётлар мил.авв. 100 мингинчи йилга бориб тақалади. Синдҳ халқи бошқа кўшни халқлардан фарқли ўлароқ жуда йирик бўлмаса-да, адабиёти, тарихи, маданияти, айниқса, тил тарихига жуда бойлиги билан ажралиб туради. У ҳинд-орий тиллари гуруҳига мансуб, ҳанузгача батафсил ўрганилмаган дунёнинг етакчи тилларидан бири сифатида тан олинишга ҳақли синдҳий тилини кенг миқёсда таҳлил қилиш, айниқса, морфологиясини ўрганиш, дунё тилшунослиги соҳаси ривожига катта хисса кўшади.

  • Web Address
  • DOI10.26739/2181-9297-2018-4-6
  • Date of creation in the UzSCI system 16-11-2019
  • Read count 99
  • Date of publication 30-12-2018
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages40-44
Ўзбек

Мақолада синдхий тилининг тарихи, фонетик, морфологик, синтактик хусусиятлари ва адабиёти ўзбек ҳиндшунослиги тарихида илк бора таҳлил қилинади. Тадқиқда рус, инглиз ва ҳинд манбаларига асосланилди. Жумладанг С.К.Чаттержий, Г.А.Зограф, Р.П.Егороваларнинг илмий-назарий қарашлари ўрганилди, танқидий хулосалар келтирилди. Хақиқатдан ҳам синдҳий тилида янги ҳинд-орий тилларининг шимоли-ғарбий гуруҳига хос фарқланувчи хусусиятлар мавжуд. Синдҳий тилида жуда кўп тарихий асорат сифатида қолган кўшимчалар мавжуд. Бу тилда ёзилган энг қадимги адабиётлар мил.авв. 100 мингинчи йилга бориб тақалади. Синдҳ халқи бошқа кўшни халқлардан фарқли ўлароқ жуда йирик бўлмаса-да, адабиёти, тарихи, маданияти, айниқса, тил тарихига жуда бойлиги билан ажралиб туради. У ҳинд-орий тиллари гуруҳига мансуб, ҳанузгача батафсил ўрганилмаган дунёнинг етакчи тилларидан бири сифатида тан олинишга ҳақли синдҳий тилини кенг миқёсда таҳлил қилиш, айниқса, морфологиясини ўрганиш, дунё тилшунослиги соҳаси ривожига катта хисса кўшади.

Русский

В статье содержется анализ языковых (фонетика, морфология и синтаксис) особенностей, а также дается описание основных моментов исторического и литературного развития языка Синдхи представляющего языки Южной Азии. Статья написана на базе материалов на русском, английском и индийском языках. Например, изучены С.К. Чаттержи, Г.А.Зограф, Р.П.Егорова сделаны критические выводы. На самом деле, в языке синдхи есть отличительная черта, присущая северо- западтой группе товых индо-арийских языков. Язык синдхи - это язык, который в результате исторических последствий имеет мгого дополнений. Хотя народ Синдхи не такие большой, как его соседи, его литература, история, культура и особенно язык имеют богатую историю. Язык синдхи, принадлежащий к индоязычной группе языков еще не изучен полностью, имеет право быть признаным одним из ведущих мировых языков, изучение его морфологии внесет большой вклад в развитие лингвистики.

English

The paper is dedicated to analysis of linguistic, including phonetics, morphology and syntax features as well as certain aspects of historic and literary development of Sindhi as one of the South Asian languages. The one is carried on the basis of Russian, English and Indian sources for the first time in Uzbek Indology. For example, S.KChatterji, G.A.Zograf, R.P. Egorova are thoroughly studied and critical conclusions are made. In fact, there is a distinctive feature of the North-West of the new Hindu-speaking languages in the Sindhi language. The Sindhi language is a language that has many additions to history. The oldest of these languages are mil.avv. it dates back to 100,000 years. Although the Sindh people are not as big as the other neighbors, their literature, history, culture, and especially the rich history of language. a comprehensive interpretation of the synagogue language, belonging to the Indian-speaking group, which has not yet been fully studied, is acknowledged as one of the world's leading languages, and particularly, morphologically studying the world, contributes to the development of linguistics.

Author name position Name of organisation
1 Rakhmatjonova K.. Doctoral student Tashkent State Institute of Oriental Studies.
Name of reference
1 1. Shomatov O.N. Introduction to South Asian languages Ò., 2003, I
2 2. Yegorova R.P.Sindhi Language,M.,1966
3 3. Zograf G.A. Morphological structure of new Indo-Aryan languages, M., 1976
4 4. Zograf G.A. Languages of South Asia, M., 1990
5 5. Sanskrit-Russian dictionary, M., 2005
6 6. Linguistic Encyclopedic Dictionary, M., 2002
7 7. Bulletin of the school of Oriental and African Studies III c.
8 8. Chatterji S.K. Select papers New Delhi. 1972.
9 9. Chatterji S.K. The origin and development of the Bengali language Culcutta 1975.
10 10. Hayat, Delhi, April 12, 1964.
Waiting