37

Ўзбекистон Республикаси пахта етиштириш бўйича етакчи ўринлардан бирини эгаллаб келган ва ҳозирги кунда ҳам юқори ўнталикга киради. Шунинг учун етиштириладиган пахта хомашёсини сифатли етиштириш учун кам заҳарли, экологияга зарарсиз, маҳаллий хомашёлар ва арзон иккаламчи маҳсулотлар асосида дефолиантлар ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш ҳозирги куннинг долзарб масалаларидан биридир. Пахта дефолиациясини ўтказиш етиштирилган ҳосилни ёғин-сочинли кунларга қолдирмасдан ўз вақтида тез ва сифатли йиғиб-териб олишни таъминлайди. Дефолиациядан кейин қатор орасига ёруғлик тушиши, иссиқлик ва ҳаво айланиши яхшиланади, натижада кўсакларнинг етилиши ва очилиши тезлашади. Дефолиация сабабли йиғим-терим ишларининг унумдорлиги яхшиланади. Бироқ, Республикамизда маҳаллий хомашёлар асосида олинадиган юқори самарадорли дефолиантлар ишлаб чиқарилмайди ва бу муаммо ҳозирда жуда долзарбдир.
 

  • Web Address
  • DOI10.24412/2181-144X-2022-4-15-18
  • Date of creation in the UzSCI system 06-04-2024
  • Read count 37
  • Date of publication 22-12-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages15
Русский

Республика Узбекистан была одной из ведущих стран по выращиванию хлопка и до сих пор входит в первую десятку. По этой причине одним из актуальных вопросов сегодняшнего дня является освоение производства дефолиантов на основе малотоксичного, экологически чистого, местного сырья и дешевых вторичных продуктов для выращивания качественного хлопкового сырья. Проведение дефолиации хлопчатника обеспечивает своевременную и качественную собирание урожая, не оставляя выращиваемых урожях на дождливые дни. После дефолиации улучшается проникновение света, тепло и циркуляция воздуха между рядами, что приводит к более быстрому развитию и раскрытию стручков. За счет дефолиации повышается производительность лесозаготовительных работ. Однако высокоэффективные дефолианты на основе местного сырья в нашей республике не производятся, и эта проблема в настоящее время весьма актуальна.
 

English

The Republic of Uzbekistan was one of the leading countries in cotton cultivation and is still in the top ten. For this reason, one of the urgent issues of today is the development of the production of defoliants based on low-toxic, environmentally friendly, local raw materials and cheap secondary products for the cultivation of highquality cotton raw materials. Carrying out cotton defoliation ensures timely and highquality harvesting, without leaving the crops grown on rainy days. After defoliation, the penetration of light, heat and air circulation between the rows improves, which leads to faster development and opening of the pods. Due to deformation, the productivity of logging operations increases. However, highly effective defoliants based on local raw materials are not produced in our republic, and this problem is currently very relevant.
 

Ўзбек

Ўзбекистон Республикаси пахта етиштириш бўйича етакчи ўринлардан бирини эгаллаб келган ва ҳозирги кунда ҳам юқори ўнталикга киради. Шунинг учун етиштириладиган пахта хомашёсини сифатли етиштириш учун кам заҳарли, экологияга зарарсиз, маҳаллий хомашёлар ва арзон иккаламчи маҳсулотлар асосида дефолиантлар ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш ҳозирги куннинг долзарб масалаларидан биридир. Пахта дефолиациясини ўтказиш етиштирилган ҳосилни ёғин-сочинли кунларга қолдирмасдан ўз вақтида тез ва сифатли йиғиб-териб олишни таъминлайди. Дефолиациядан кейин қатор орасига ёруғлик тушиши, иссиқлик ва ҳаво айланиши яхшиланади, натижада кўсакларнинг етилиши ва очилиши тезлашади. Дефолиация сабабли йиғим-терим ишларининг унумдорлиги яхшиланади. Бироқ, Республикамизда маҳаллий хомашёлар асосида олинадиган юқори самарадорли дефолиантлар ишлаб чиқарилмайди ва бу муаммо ҳозирда жуда долзарбдир.
 

Name of reference
1 Разработка технологии получения хлоратных комплексно действующих дефолиантов, содержащих поверхностно-активные вещества. Автореф. дисс. фил.(Phd). тех. наук / Номозова Г.Р.// Навои, 2022. -46 с
2 Umirov F.E, Namazova G.R., Majidov H. Investigation of the production of surfactants containing sodium chlorate based on sodium hypochloriteJournal of Critical Reviews JCR. 2020; 7(10): 2577-2581.
3 Умиров Ф.Э. Получение дефолианта на основе хлоратов и органических соединений / Дурдона, 2019. 139
4 Умиров Ф.Э., Шодикулов Ж.М. Научно-технологические принципы комплексного использования серпентинита Карманинского месторождения. Научно-технический журнал Обогащение руд . №1(397). 2022y 41-46 DOI: 10.17580/or.2022.01.07
5 Умиров Ф.Э., Музафаров А.М., Умиров У.Ф., Пирназаров Ф.Г. Исследование минерального состава Сапонитов Учтутского месторождения. Вестник КГУ им. Бердаха. № 3 (48) 2020 С.32-35
6 Умиров Ф.Э., Музафаров А.М., Умиров У.Ф., Пирназаров Ф.Г. Изучение химического состава и свойств минерала сопонита. Горный вестник Узбекистана № 3 (82) 2020 С.75-78
7 Умиров Ф.Э., Номозова Г.Р., Шодикулов Ж.М. Физико-химические свойства и агрохимическая эффективность новых дефолиантов на основе хлоратов натрия, магния и кальция, содержащих пав. Universum: химия и биология. 2021. 1-1 (79)
8 Умиров Ф.Э., Худойбердиев Ф.И., Тухтаев С., Муродова С.Д. Получение дефолиантов на основе 4-амино-1, 2, 4-триазола с хлоратами натрия и магния. Вестник науки и образования. 2018. 3 (39)
9 Умиров Ф.Э., Номозова Г.Р., Шодикулов Ж.М. Solubility Diagram of the Sodium Hypochlorite–Sodium Chloride–Water System. ISSN 0036-0236, Russian Journal of Inorganic Chemistry, 2022, Vol. 67, No. 4, pp. 514–518. © Pleiades Publishing, Ltd., 2022.
Waiting