Ushbu maqolada elektr energiyani tarmoqlar orqali isteʼmolchilarga uzatish xarajatlari, elektr energiyaning xususiy ishlab chiqaruvchilarning bugungi kundagi roli va ahamiyati, ularning rivojlanish bosqichlari, energiya tizimimdagi turli munosabatlarga davlat aralashuvini kamaytirilishi bilan bogʻliq tendensiyalari rivojlanish bosqichlarining parallel oʻsishidagi qator kamchilik va muammolar tahlili keng yoritilgan. Shuningdek elektr energiyasini ishlab chiqarish va sotish monopoliyasidan liberal bozorga oʻtish bosqichlariga samaradorligi bilan bogʻliq masalalar, energetika tizimida raqobatbardosh bozor munosabatlarini birinchilardan boʻlib shakllantirgan davlatlar hozirgi muvaffaqiyatlari toʻgʻrisida soha tadqiqotchilari uchun foydali boʻlgan materiallar keltirilgan. Undan tashqari hozirgi bozor sharoitida energetika tizimini optimallashtirish talablari tahlili, elektr energiyani ishlab chiqarish va taqsimlashning yangi modellari oʻziga xos xususiyatlari, elektr energiya bozorining texnik va iqtisodiy omillarini hisobga olgan holda ish rejimlarini boshqarishdagi muammolarning matematik yechimlariga qaratilgan tavsiya va takliflar berilgan. Elektr energiyani ishlab chiqarish, transportirovka qilish va taqsimlash kompaniyalari mezonlarining matematik shakllari, yagona xaridor modelida taqsimlash kompaniyasi, ulgurji modelida ETK mezonlarining tizimga joriy etilishi va ularda keltirilgan talablarning qoʻyilishi, energiyani yetkazib beruvchi va isteʼmolchi uchun afzalliklari batafsil tahlil etilgan.
Ushbu maqolada elektr energiyani tarmoqlar orqali isteʼmolchilarga uzatish xarajatlari, elektr energiyaning xususiy ishlab chiqaruvchilarning bugungi kundagi roli va ahamiyati, ularning rivojlanish bosqichlari, energiya tizimimdagi turli munosabatlarga davlat aralashuvini kamaytirilishi bilan bogʻliq tendensiyalari rivojlanish bosqichlarining parallel oʻsishidagi qator kamchilik va muammolar tahlili keng yoritilgan. Shuningdek elektr energiyasini ishlab chiqarish va sotish monopoliyasidan liberal bozorga oʻtish bosqichlariga samaradorligi bilan bogʻliq masalalar, energetika tizimida raqobatbardosh bozor munosabatlarini birinchilardan boʻlib shakllantirgan davlatlar hozirgi muvaffaqiyatlari toʻgʻrisida soha tadqiqotchilari uchun foydali boʻlgan materiallar keltirilgan. Undan tashqari hozirgi bozor sharoitida energetika tizimini optimallashtirish talablari tahlili, elektr energiyani ishlab chiqarish va taqsimlashning yangi modellari oʻziga xos xususiyatlari, elektr energiya bozorining texnik va iqtisodiy omillarini hisobga olgan holda ish rejimlarini boshqarishdagi muammolarning matematik yechimlariga qaratilgan tavsiya va takliflar berilgan. Elektr energiyani ishlab chiqarish, transportirovka qilish va taqsimlash kompaniyalari mezonlarining matematik shakllari, yagona xaridor modelida taqsimlash kompaniyasi, ulgurji modelida ETK mezonlarining tizimga joriy etilishi va ularda keltirilgan talablarning qoʻyilishi, energiyani yetkazib beruvchi va isteʼmolchi uchun afzalliklari batafsil tahlil etilgan.
| № | Author name | position | Name of organisation |
|---|---|---|---|
| 1 | Bobonazarov B.A. | yetakchi mutaxasis | Shurtan neft-gaz qazib chiqarish boshqarmasi |
| 2 | Norboyev A.E. | texnika fanlari falsafa doktori (PhD) | Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti |
| 3 | Boboqulov F.A. | magistrant | Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti |
| № | Name of reference |
|---|---|
| 1 | [1] Баринов В.А. Структуры управления и рыночные отношения в электроэнергетике. //Электричество, 2001. №1. с.4-18. |
| 2 | [2] Фазылов Х.Ф., Насыров Т.Х. Установившиеся режимы электроэнергетических систем и их оптимизация. - Т.: Молия. 1999г. 370 с. |
| 3 | [3] Гамм А.З., Василев М.Ю. Эскизы моделей рыночных механизмов в электроэнергетике. ИМЕМ СО РАН, 2001г. |
| 4 | [4] Шарипов У.Б., Бобоназаров Б.А., Способ определения коэффициента использования сети при транспортировке электроэнергии, регистрационный номер заявки: № ИАП 20060322, Ташкент 05.09.2006г |
| 5 | [5] Шарипов У.Б., Гойибов Т.Ш., Бобоназаров Б.А. и др, Разработка финансовотехнологической модели оптимального управления энергетической системой Республики Узбекистан в условиях либерального рынка электроэнергии, Отчет о НИР, Тема ГНТП П-18.42, № Гос.регистрации П-18.42, Ташкент, 2003-2005гг. |
| 6 | [6] Шарипов У.Б., Бобоназаров Б.А., Методика определения коэффициента использования сети участниками рынка при транспортировке электроэнергии. Вестник ТГТУ, 2004г №4, с.62-65. |
| 7 | [7] Berdiev U., Norboev A. Investigation of asymmetry in asynchronous motor used in a borehole pump. E3S Web of Conferences 383, 04057 (2023). |