48

Ушбу мақолада картошка экинининг асосий зарарли организмларининг биологик хусусиятлари, улар
келтирадиган зарари ҳақида маълумотлар келтирилган. Органик картошка етиштиришда шу зарарли организмларга
қарши биофунгицидлик хусусиятига эга бўлган эндофит бактериялар, ўсимликлар томонидан яхши ўзлаштирила
олмайдиган гумус таркибидаги органик моддаларни парчалаш ва ўсимлик учун мақбул формага айлантириб берувчи
бактериал биоўғит ҳамда биоинсектицидлик хусусияти юқори бўлган энтомопатоген нематодалар асосидаги
биоинсектицидларни комплекс қўллаш орқали олинган натижалар ҳақида илмий асосланган маълумотлар келтирилган.

  • Web Address
  • DOI10.63241/2025233akhv
  • Date of creation in the UzSCI system 17-05-2025
  • Read count 48
  • Date of publication 14-05-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages85-90
Ўзбек

Ушбу мақолада картошка экинининг асосий зарарли организмларининг биологик хусусиятлари, улар
келтирадиган зарари ҳақида маълумотлар келтирилган. Органик картошка етиштиришда шу зарарли организмларга
қарши биофунгицидлик хусусиятига эга бўлган эндофит бактериялар, ўсимликлар томонидан яхши ўзлаштирила
олмайдиган гумус таркибидаги органик моддаларни парчалаш ва ўсимлик учун мақбул формага айлантириб берувчи
бактериал биоўғит ҳамда биоинсектицидлик хусусияти юқори бўлган энтомопатоген нематодалар асосидаги
биоинсектицидларни комплекс қўллаш орқали олинган натижалар ҳақида илмий асосланган маълумотлар келтирилган.

Русский

В данной статье приведены сведения о биологических особенностях основных вредных организмов
картофеля и наносимой ими вредоносности. Представлены научно обоснованные сведения о результатах, полученных
при комплексном применении эндофитных бактерий, обладающих биофунгицидными свойствами в отношении этих
вредных организмов, бактериального биоудобрения, разлагающего органические вещества в гумусе, которые плохо
усваиваются растениями, и переводящии их в усвояемую растениями форму, а также биоинсектицида на основе
энтомопатогенных нематод, обладающего высокими эффективными свойствами при выращивании органического
картофеля.

English

This article provides information on the biological characteristics of the main potato pests and the damage they
cause. It presents scientifically substantiated data on the results obtained from the integrated application of endophytic bacteria
with biofungicidal properties against these harmful organisms, bacterial biofertilizers that decompose organic substances in
humus—otherwise poorly assimilated by plants—and convert them into plant-available forms, as well as a bioinsecticide based
on entomopathogenic nematodes, which demonstrates high effectiveness in organic potato cultivation.

Name of reference
1 1. Воронкович Н.В. Бактерии рода Bacillus как агенты биологического контроля фитопатогенов картофеля //«Акту- альные проблемы естественных наук»: материалы международной заочной научно-практической конференции (26 октября 2011 г.). Новосибирск, 2011
2 2. Даниленкова Г.Н. Всероссийский форум защитников растений //Защита и карантин растений. – 2004. – № 1. – С. 4–8.
3 3. Дьякова Н. Комплексная система мероприятий по защите картофеля от болезней, вредителей и сорняков. В кн. “Защита картофеля от болезней, вредителей и сорняков”. Москва. Агропромиздат, 1969
4 4. Маланичева И.А. и др. Новые антибиотики, образуемые штаммами BACILLUS SUBTILIS //Микробиология. Том 83 №4. «Наука» Москва, 2014.с.445.
5 5. Воловик А.С. Комплекс мероприятий по борбе с болезнями и вредителями картофеля. В кн.“Производство карто- феля”. Москва. Ростагропромиздат, 1990. 29
6 6. Карманов С.Н. Защита картофеля от вредителей и болезней. В кн. “Картофель на приусадебном участке”. Москва. изд.дом.МСП, 2002
7 7. Методы химических анализов почвы, применяемые в лаборатории массовых анализов. Ташкент, 2005 г.
8 8. Ўзбекистон Республикаси Президенти. Қишлоқ хўжалигида кластер тизимини янада ривожлантириш чора-тадбир- лари тўғрисида: ПФ–6262-сон фармон. — 2021 йил 15 июль.
9 9. Ўзбекистон Республикаси Президенти. Қишлоқ хўжалигида илғор технологияларни жорий этиш ва ушбу соҳани ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида: ПҚ–5185-сон қарор.—2021 йил 15 июль
10 10. Хакимов Р.А., Кадырходжаев А., Астанакулов Т.Э., Зуев В.И. Районированные сорта. В кн. “Картофелеводство Узбекистана”, Ташкент. МСВХ, 2004
11 11. Зейрук В.Н., Кузьмичев А.А., Глез В.М., Деревягина М.К., Васильева С.В., Абашкин О.В. Фитосанитарное со- стояние и мероприятия по борьбе с основными болезнями и вредителями в период вегетации и хранения картофеля (Phytosanitary condition and measures to combat the main diseases and pests during the growing season and storage of potatoes). Moscow, 2014 (in Russ.).
12 12. Abbott W.S. Methods for computing the effectiveness of an insecticide // Journal of Economic Entomology. — 1925. — Vol. 18, No. 3. — P. 265–267
13 13. Adams B.J., Nguyen K.B. Taxonomy and systematics // In: Gaugler R., ed. Entomopathogenic Nematology. — New York, NY: CABI, 2002. — P. 1–34.
14 14. Bedding R.A., Akhurst R.J. A simple technique for the detection of insect parasitic rhabditid nematodes in soil // Nematologica. — 1975. — Vol. 21. — P. 109–116.
15 15. Kaya H.K., Kopelke R. Mass rearing of the entomogenous nematode Neoaplectana carpocapsae Weiser on Galleria mellonella and on ten other species of insects // Journal of Invertebrate Pathology. — 1976. — Vol. 27. — P. 35–40.
Waiting