110G13L po‘latiga termik ishlov berish uning ekspluatatsion
xususiyatlarini yaxshilashda muhim rol o‘ynaydi. Yuqori marganesli austenitli
po‘lat 1050–1150 °C oralig‘ida o‘tkazilgan toblashdan keyingina kerakli xossalarga
ega bo‘ladi. Termik ishlov berishning asosiy maqsadi karbid fazalarini eritish,
austenit strukturasini barqarorlashtirish va mexanik xossalarini oshirishdan iborat.
Biroq keyingi qizdirish karbid birikmalarining ajralib chiqishiga olib keladi, bu
esa po‘latning ishqalanishga bardoshliligini pasaytiradi. Rentgenostrukturaviy
tahlil tadqiqotlari 600 °C dan yuqori haroratlarda α-faza mavjudligini aniqladi.
Bu esa sovitish paytida sodir bo‘ladigan fazaviy o‘zgarishlarni tasdiqlaydi. Po‘lat
mikrostrukturasiga marganesning ta’siri sezilarli bo‘lmadi. Uglerodning ko‘payishi
esa mustahkamlik xususiyatlari oshishiga yordam beradi. G‘ovaklik va darzlar kabi
quyma nuqsonlar po‘latning mexanik xususiyatlariga, ayniqsa, dinamik yuklamalarda
salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Kimyoviy tarkibni optimallashtirish va xrom, vanadiy kabi
elementlar bilan legirlash zarbiy qovushqoqlik va yeyilishga chidamlilikni oshirish
imkonini beradi. Modifikatorlarni kiritish qotishma strukturasini yaxshilaydi,
ammo bu usullarni sanoatda qo‘llash qo‘shimcha o‘rganishni talab qiladi. 110G13L
mahsulotlariga ishlab chiqarish jarayonida termik ishlov berish asosiy bosqich bo‘lib
qolmoqda, ammo bu quyish nuqsonlarini to‘liq bartaraf etmaydi. Bu esa texnologik
jarayonlarni yanada takomillashtirishni talab qiladi.
110G13L po‘latiga termik ishlov berish uning ekspluatatsion
xususiyatlarini yaxshilashda muhim rol o‘ynaydi. Yuqori marganesli austenitli
po‘lat 1050–1150 °C oralig‘ida o‘tkazilgan toblashdan keyingina kerakli xossalarga
ega bo‘ladi. Termik ishlov berishning asosiy maqsadi karbid fazalarini eritish,
austenit strukturasini barqarorlashtirish va mexanik xossalarini oshirishdan iborat.
Biroq keyingi qizdirish karbid birikmalarining ajralib chiqishiga olib keladi, bu
esa po‘latning ishqalanishga bardoshliligini pasaytiradi. Rentgenostrukturaviy
tahlil tadqiqotlari 600 °C dan yuqori haroratlarda α-faza mavjudligini aniqladi.
Bu esa sovitish paytida sodir bo‘ladigan fazaviy o‘zgarishlarni tasdiqlaydi. Po‘lat
mikrostrukturasiga marganesning ta’siri sezilarli bo‘lmadi. Uglerodning ko‘payishi
esa mustahkamlik xususiyatlari oshishiga yordam beradi. G‘ovaklik va darzlar kabi
quyma nuqsonlar po‘latning mexanik xususiyatlariga, ayniqsa, dinamik yuklamalarda
salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Kimyoviy tarkibni optimallashtirish va xrom, vanadiy kabi
elementlar bilan legirlash zarbiy qovushqoqlik va yeyilishga chidamlilikni oshirish
imkonini beradi. Modifikatorlarni kiritish qotishma strukturasini yaxshilaydi,
ammo bu usullarni sanoatda qo‘llash qo‘shimcha o‘rganishni talab qiladi. 110G13L
mahsulotlariga ishlab chiqarish jarayonida termik ishlov berish asosiy bosqich bo‘lib
qolmoqda, ammo bu quyish nuqsonlarini to‘liq bartaraf etmaydi. Bu esa texnologik
jarayonlarni yanada takomillashtirishni talab qiladi.
Термическая обработка стали 110G13L играет важную роль
в улучшении её эксплуатационных характеристик. Высокомарганцевые
аустенитные стали приобретают необходимые свойства только после
отжига в диапазоне температур 1050–1150 °C. Основная цель термической
обработки заключается в растворении карбидных фаз, стабилизации
аустенитной структуры и улучшении механических свойств. Однако
последующее нагревание приводит к выделению карбидных соединений,
что снижает стойкость стали к трению. Рентгеноструктурный
анализ показал наличие α-фазы при температурах выше 600 °C, что
подтверждает фазовые изменения, происходящие при охлаждении.
Влияние марганца на микроструктуру стали оказалось незначительным,
в то время как увеличение углерода способствует улучшению прочностных
характеристик. Дефекты литья, такие как пористость и трещины,
негативно сказываются на механических свойствах стали, особенно при
динамических нагрузках. Оптимизация химического состава и легирование
такими элементами, как хром и ванадий, позволяют повысить ударную
вязкость и устойчивость к износу. Введение модификаторов улучшает
структуру сплава, однако применение этих методов в промышленности
требует дополнительного исследования. Термическая обработка остаётся основным этапом в производственном процессе изделий из стали 110G13L,
однако не устраняет полностью дефекты литья, что требует дальнейшего
совершенствования технологических процессов.
Heat treatment of 110G13L steel plays a decisive role in ensuring its
performance characteristics. High-manganese austenitic steel acquires the required
properties only after quenching, carried out in the range of 1050–1150°C. The main
purpose of heat treatment is to dissolve carbide phases, stabilize the austenitic
structure, and improve mechanical properties. However, subsequent heating leads
to the release of carbide compounds, which reduces the wear resistance of the steel.
X-ray diffraction studies have revealed the presence of an α-phase at temperatures
above 600°C, which confirms the phase transformations occurring during cooling.
The effect of manganese on the microstructure of the steel was insignificant, while an
increase in carbon contributes to an increase in strength properties. Casting defects,
such as porosity and cracks, harm the mechanical properties of steel, especially
under dynamic loads. Optimization of the chemical composition and alloying with
elements such as chromium and vanadium can increase impact toughness and wear
resistance. The introduction of modifiers improves the alloy structure, but industrial
implementation of these methods requires additional study. Heat treatment remains
a key stage in the production of products from 110G13L but does not eliminate
casting defects, which requires further improvement of technological processes.
№ | Author name | position | Name of organisation |
---|---|---|---|
1 | Egamberdiyev . . | texnika fanlari doktori, professor | Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti |
2 | Yaxshiyev S.N. | texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent | Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti |
3 | Ashurov X.X. | tayanch doktorant | Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti |
4 | Hamroyev N. . | tayanch doktorant | Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti |
№ | Name of reference |
---|---|
1 | Chikova, O . A., Sinitsin, N. I., & V’yukhin, V. V. (2019). Parameters of the microheterogeneous structure of liquid 110G13L steel. Russian Journal of Physical Chemistry, 93, 1435–1442. https://doi. org/10.1134/S0036024419080065 |
2 | Davydov, N. G., & Sitnov, V. V. (1996). Properties, production and application of high-manganese steel. Mashinostroenie. |
3 | Egamberdiev, I. P., Khamroev, N. N., & Ashurov, Kh. Kh. (2024). Analysis of the influence of carbide phases on wear resistance. Science and Innovative Development, 7 (4), 37–45. |
4 | Guskov, A. V., Zubashevskii, K. M., Milevskii, K. E. (2019). Effect of explosion on the mechanical properties of 110G13L steel. Combustion, Explosion, and Shock Waves, 55, 744–749. https://doi. org/10.1134/S0010508219060170 |
5 | Khamroev, N., Egamberdiev, I., Ashurov, K., Asatov, S., & Khamidov, B. (2024). Exploring the influence of the casting process, structural components, and heat treatment on the mechanical properties of high-chromium cast irons: A review. AIP Conference Proceedings, 3244, 060021. https:// doi.org/10.1063/5.0241423 |
6 | Kolokoltsev, V. M., Bakhmetev, V. V., & Vdovin, K. N. (2007). Melting of quality steel for shape casting. MSTU. |
7 | Lindroos, M., Apostol, M., Heino, V. (2015). The deformation, strain hardening, and wear behavior of chromium-alloyed Hadfield steel in abrasive and impact conditions. Tribology Letters, 57, 24. https://doi.org/10.1007/s11249-015-0477-6 |
8 | Ten, E. B., Bazlova, T. A., & Likholobov, E. Y. (2015). Effect of out-of-furnace treatment on the structure and mechanical properties of steel 110G13l. Metallurgical Science and Heat Treatment, 57, 146–150. https://doi.org/10.1007/s11041-015-9853-y |
9 | Yakhshiev, Sh., Egamberdiev, I., Mamadiyarov, A., Ashurov, K., & Khamroev, N. (2023). Accuracy evaluation of the output of the spindle assembly of the NT-250I lathe machine. Research on Engineering Structures & Materials, 9 (1), 163–179. https://doi.org/10.17515/resm2022.523me0914 |