26

Annotatsiya. Kirish. Qishki mavsumda bino va inshootlarni issiqlik ta’minotini tizimidagi mavjud muammolarni bartaraf etish, energiya tejamkor qurilmalarni joriy etish, ular yordamida isitish tizimini samarali tashkil etish, katta miqdorda energiya resurslarni tejash imkonini beradi.

Usul va materiallar. Mazkur muammoni yechishda bir nechta usullar mavjud bo‘lib, ushbu ishda dastlab kuzatish, sonli taxlil qilish va qiyoslash usulidan foydalanilgan.

Natijalar. Oʻtkazilgan sonli tahlilar shuni ko‘rsatadiki, bino uchun eng samarador isitish radiatori va uning turi tanlandi, ularning maksimal soni, binoning shimoliy tomon tashqi devor sirti uchun eng maqbul issiqlik izolyatsiya materiali tanlandi. Bundan tashqari tashqi havo haroratiga bog‘liq ravishda binoning issiqlik yuklamasi va o‘rnatilgan isitish qozonining bino yuklamasiga mosligi aniqlandi.

Xulosa.Tadqiqiot natijasida quyidagi xulosa va takliflar ishlab chiqildi. Agar binoning shimoliy va janubiy tomoniga qalinligi 3,5 sm bo‘lgan “Penoliuretan”(λ=0,029 Vt/m*0C) markali issiqlik izolyatsion material bilan qoplansa binoning umumiy issiqlik yuklamasini 18,36% kamayishiga olib keladi. Agar o‘quv binosidagi mavjud (metall quvurli-35,63 kVt, yaʼni bu binoning 38,8% issiqlik yuklamasini qoplaydi) isitish radiatorlari (akfa alyuminiy-99,6 kVt, yaʼni bu binoning issiqlik yuklamasini toʻliq(100%) qoplaydi) isitish radiatorlariga almashtirilganda.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 20-08-2025
  • Read count 0
  • Date of publication 27-03-2025
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages132-139
Ўзбек

Annotatsiya. Kirish. Qishki mavsumda bino va inshootlarni issiqlik ta’minotini tizimidagi mavjud muammolarni bartaraf etish, energiya tejamkor qurilmalarni joriy etish, ular yordamida isitish tizimini samarali tashkil etish, katta miqdorda energiya resurslarni tejash imkonini beradi.

Usul va materiallar. Mazkur muammoni yechishda bir nechta usullar mavjud bo‘lib, ushbu ishda dastlab kuzatish, sonli taxlil qilish va qiyoslash usulidan foydalanilgan.

Natijalar. Oʻtkazilgan sonli tahlilar shuni ko‘rsatadiki, bino uchun eng samarador isitish radiatori va uning turi tanlandi, ularning maksimal soni, binoning shimoliy tomon tashqi devor sirti uchun eng maqbul issiqlik izolyatsiya materiali tanlandi. Bundan tashqari tashqi havo haroratiga bog‘liq ravishda binoning issiqlik yuklamasi va o‘rnatilgan isitish qozonining bino yuklamasiga mosligi aniqlandi.

Xulosa.Tadqiqiot natijasida quyidagi xulosa va takliflar ishlab chiqildi. Agar binoning shimoliy va janubiy tomoniga qalinligi 3,5 sm bo‘lgan “Penoliuretan”(λ=0,029 Vt/m*0C) markali issiqlik izolyatsion material bilan qoplansa binoning umumiy issiqlik yuklamasini 18,36% kamayishiga olib keladi. Agar o‘quv binosidagi mavjud (metall quvurli-35,63 kVt, yaʼni bu binoning 38,8% issiqlik yuklamasini qoplaydi) isitish radiatorlari (akfa alyuminiy-99,6 kVt, yaʼni bu binoning issiqlik yuklamasini toʻliq(100%) qoplaydi) isitish radiatorlariga almashtirilganda.

English

Abstract Introduction: Addressing existing problems in the heating system of buildings during the winter season, implementing energy-efficient devices, and effectively organizing the heating system can significantly save energy resources.

 

Methods and Materials: Various methods were used, including observation, numerical analysis, and comparison.

 

Results: The numerical analysis showed the most effective type of heating radiator for the building and its optimal number. The best thermal insulation material for the northern external wall was determined. The study also established the relationship between the building's heat load and the installed heating boiler’s capacity.

Conclusion: The study suggests that covering the northern and southern facades with 3.5 cm thick polyurethane thermal insulation (λ=0.029 W/m·°C) can reduce the overall heat load of the building by 18.36%. Additionally, replacing the existing metal pipe radiators (35.63 kW, covering 38.8% of the building’s heat load) with Akfa aluminum radiators (99.6 kW, covering 100% of the heat load) will significantly improve heating efficiency.

Русский

Аннотация. В зимний период устранение существующих проблем в системе теплоснабжения зданий, внедрение энергоэффективных технологий и эффективная организация системы отопления позволяют значительно сократить энергоресурсы.

Методы и материалы. Для решения данной проблемы использованы методы наблюдения, численного анализа и сравнения.

Результаты. Численный анализ показал, что был выбран наиболее эффективный радиатор отопления, оптимальный теплоизоляционный материал для внешней стены северной стороны здания, а также проведена оценка соответствия установленного котла нагрузке здания.

Вывод. Исследование позволило разработать рекомендации: покрытие северной и южной стороны здания теплоизоляционным материалом «Пенополиуретан» толщиной 3,5 см снизит общую тепловую нагрузку здания на 18,36%; замена существующих радиаторов отопления на энергоэффективные алюминиевые радиаторы полностью покроет потребность здания в отоплении.

Name of reference
1 O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 22-avgustdagi “Iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohaning energiya samaradorligini oshirish, energiya tejovchi texnologiyalarni joriy etish va qayta tiklanuvchi energiya manbalarini rivojlantirishning tezkor chora-tadbirlari to‘g‘risida” gi PQ-4422-son qarori.
2 Китайцев В.А. Технология теплоизоляционных материалов. — Москва, Изд-во литературы по строительству, 1970.
3 Shukurov G‘. Sh., Boboyev S.M . Qurilish issiqlik fizikasi. 0 ‘quv qo‘llanma. Samarqand, 2002. -195 b.
4 Фокин К. Ф. Строительная теплотехника ограждающих частей зданий. - М.: Стройиздат, 1973. - 271 с.
5 Rashidov Yu.K., Saidova D.Z. Issiqlik gaz ta’minoti va ventilatsiya tizimlari. Oliy o‘quv yurtlarining qurilish mutaxassisliklari uchun o‘quv qo‘llanma. Toshkent: 2000-y. 146 b.
6 Лыков А.В. Тепломассообмен: Справочник. М.: Энергия. 1972-479 с.
7 Лыков А.В. Тепломассообмен. М.: Энергия. 1972-560 с.
8 Шорин. С.Н. Теплопередача.-М.: Высш школа, 1973.-360 с.
9 Котляр Я.М., Совершенный В.Д., Стриженов Д.С. Методы и здачи теплообмена. –М.: Машиностроение, 1987, -320 с
10 Самарский А.А, Вабищевич П.Н. Вычислительная теплопередача. –М.: Едиториал УРСС, 2003.-784 с.
11 Цветков Ф.Ф., Григорьев Б.А. Тепломассообмен: Учебное пособие для вузов. – 2-е изд. испр. и доп. – М.: Изд-во МЭИ, 2005. –550 с.
12 Исаченко, В. П. Теплопередача : учебник / В. П. Исаченко, В. А. Осипова, А. С. Сукомел.-5-е изд., стер.-М.: Айрис, 2014.- 417 с.
13 Аметистов Е.В. Основы теории теплообмена: Учебное пособие. – М.: МЭИ, 2000. – 247 с
14 Теплотехника: Учеб. для вузов /В. Н. Луканин, М. Г. Шатров, Г.М. Камфер и др.; Под ред. В.Н. Луканина - М.: Высш. шк., 1999, 2002. - 671
15 Михеев М. А., Михеева И. М. Основы теплопередачи. - М.: Энергия, 1977. - 344 с.
16 Юдаев Б. Н. Теплопередача. - М.: Высшая школа, 1981. - 320 с.
Waiting