358

Ушбу мақолада бошқариш тизимларнинг энг муҳим синфларидан бири бўлган кечикишга эга автоматик бошқариш тизимларнинг шарҳи  бажарилган. Саноатни ҳар ҳил сохаларида технологик жараенларни  бошқаришда кечикиш ҳодисалари кузатилмоқда. Жараённинг ҳосил бўлган бузилишига бошқариш тизим реакциясининг кечикиши, одатда, ўткинчи жараён давомийлигининг ўсишига, ёпиқ тизимда автотебранишларнинг пайдо бўлишига, кўп ҳолларда эса, тизим турғунлигининг йўқолишига, охир-оқибатда агрегатлар унумдорлигининг пасайишига, маҳсулот сифатининг ёмонлашувига олиб келади. Кечикиш бошқариш тизимининг динамик кўрсаткичларини анча пасайтирувчи асосий факторлардан бири ҳисобланади.

 

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 07-01-2020
  • Read count 342
  • Date of publication 09-09-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages28-34
Ўзбек

Ушбу мақолада бошқариш тизимларнинг энг муҳим синфларидан бири бўлган кечикишга эга автоматик бошқариш тизимларнинг шарҳи  бажарилган. Саноатни ҳар ҳил сохаларида технологик жараенларни  бошқаришда кечикиш ҳодисалари кузатилмоқда. Жараённинг ҳосил бўлган бузилишига бошқариш тизим реакциясининг кечикиши, одатда, ўткинчи жараён давомийлигининг ўсишига, ёпиқ тизимда автотебранишларнинг пайдо бўлишига, кўп ҳолларда эса, тизим турғунлигининг йўқолишига, охир-оқибатда агрегатлар унумдорлигининг пасайишига, маҳсулот сифатининг ёмонлашувига олиб келади. Кечикиш бошқариш тизимининг динамик кўрсаткичларини анча пасайтирувчи асосий факторлардан бири ҳисобланади.

 

Русский

В данной работе выполнен обзор автоматических систем с запаздыванием, которые являются одним из важнейших классов систем управления. Явления запаздывания наблюдаются в управлении технологическими процессами в различных отраслях промышленности. Запаздывание реакции управляющей системы на возникшее нарушение процесса приводит, как правило, к увеличению длительности переходного процесса, возникновению автоколебаний в замкнутой системе, а нередко- и к потере устойчивости системы. Запаздывание является одним из основных факторов, существенно снижающих динамические показатели систем управления.

 

English

In this article, we review automatic systems with delay, which are one of the most important classes of control systems. Delay phenomena are observed in the control of technological processes in various industries. The delay in the response of the control system to the disturbance of the process, as a rule, leads to an increase in the duration of the transition process, the occurrence of self-oscillations in a closed system, and often to the loss of stability of the system. The delay is one of the main factors that significantly reduce the dynamic performance of control systems.

 

Author name position Name of organisation
1 Ubaydullayeva S.R. TIQXMMI
Name of reference
1 K. Yamanaka and E. Shimemura, Use of multiple time-delays as controllers in IMC schemes, Int. J. Control, vol. 57. London. Pp.1443-1451, 1993.
2 Chen, J., Gu, G., Carl N. Nett, A new method for computing delay margins for stability of linear delay systems, Systems & Control Letters, Volume 26, Issue 2, 22 September 1995. Sydney. Pp.107-117.
3 S. I. Niculescu. Delay Effects on Stability: a Robust Control Approach. Springer, Berlin, 2001. Pp.45-54
4 W. Michiels, & S. I. Niculescu, (2014). Stability, Control, and Computation for Time-Delay Systems: An EigenvalueBased Approach (Vol. 27). Siam. 459 p.
5 Громов Ю.Ю, Земской Н.А., Лагутин О.Г. Системы автоматического управления с запаздыванием. Учебное пособие– Тамбов, 2007. - 76 с.
6 Гурецкий Х. Анализ и синтез систем с запаздыванием. Москва, 1974. - 328 с.
7 Деруссо П., Рой Р., Клоуз Ч. Пространство состояний в теории управления (для инженеров). Москва, 1970. — 620 с.
8 Дралюк Б.Н., Синайский Г.В. Системы автоматического регулирования объектов с транспортным запаздыванием Москва, 1969.-72 с.
9 Кадыров А.А. Графовые методы в задачах моделирования и исследования интегрированных систем управления. Тошкент, 2011. -186 c.
10 Кадыров А. А. Теория разнотемпо-вых дискретных систем управления. Ташкент, 2013. – 168 с.
Waiting