288

Ушбу мақолада XIX асрнинг иккинчи ярмида яшаб ижод этган Аҳмад Донишнинг Бухоро амирлигида сув ислоҳотини амалга оширишга қаратилган маърифатпарвалик фаолияти ҳамда сув танқис бўлган бир шароитда аждодларимиз томонидан кашф этилган сув тежашнинг ажойиб усули тўғрисида фикрлар баён этилган. Шунингдек, мақолада сув тежашнинг бундай антиқа усули деҳқонлардан машаққатли меҳнатли талаб этиши, шу билан биргаликда ушбу усул ўзига хос ижобий жиҳатларга эга эканлиги, айниқса бугунги кунда сувга бўлган талаб ҳамда сув танқислиги ортиб бораётган бир пайтда сувни тежаш бўйича аждодларимиз тажрибаларига ҳам мурожаат этилса мақсадга мувофиқлиги тўғрисида хулосалар берилган.

 

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 07-01-2020
  • Read count 271
  • Date of publication 09-09-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages68-74
Ўзбек

Ушбу мақолада XIX асрнинг иккинчи ярмида яшаб ижод этган Аҳмад Донишнинг Бухоро амирлигида сув ислоҳотини амалга оширишга қаратилган маърифатпарвалик фаолияти ҳамда сув танқис бўлган бир шароитда аждодларимиз томонидан кашф этилган сув тежашнинг ажойиб усули тўғрисида фикрлар баён этилган. Шунингдек, мақолада сув тежашнинг бундай антиқа усули деҳқонлардан машаққатли меҳнатли талаб этиши, шу билан биргаликда ушбу усул ўзига хос ижобий жиҳатларга эга эканлиги, айниқса бугунги кунда сувга бўлган талаб ҳамда сув танқислиги ортиб бораётган бир пайтда сувни тежаш бўйича аждодларимиз тажрибаларига ҳам мурожаат этилса мақсадга мувофиқлиги тўғрисида хулосалар берилган.

 

Русский

В данной статье рассказывается о просветительской деятельности Ахмада Дониша, жившего и работавшего во второй половине XIX века, направленной на осуществление водной реформы в Бухарском эмирате, а также о замечательном методе экономии воды, открытом нашими предками в условиях дефицита воды. Также в статье были сделаны выводы о том, что такой древний способ экономии воды требует от земледельцев каторжного труда, и в то же время этот метод имеет свои положительные стороны, особенно если учитывать сегодняшнюю потребность в воде, а также опыт наших предков по экономии воды в период нарастающего дефицита воды.

 

English

This article describes the educational activities of Ahmad Donish, who lived and worked in the second half of the XIX century, aimed at the implementation of water reform in the Emirate of Bukhara, as well as a remarkable method of saving water, discovered by our ancestors in conditions of water scarcity. Also, the article concluded that such an ancient method of saving water requires hard labor from farmers, and at the same time, this method has its positive sides, especially if we take into account the current need for water, as well as the experience of our ancestors to save water in a period of increasing water scarcity.

 

Author name position Name of organisation
1 Naimov I.. ЎзР ФА Тарих институти
Name of reference
1 Анвармирзо Ҳусаинов. Амударёни янги ўзандан оқизиш лойиҳасининг маъно-мазмуни // “Адабиёт газетаси”, № 4. 2018 йил 14 март.
2 Аҳмади Дониш. Асарҳои мунтаҳаб. – Сталинобод.: Нашрдавточик, 1959. – 287 с.
3 Баратов М. Ўзбекистонда маърифат учун кураш тарихидан. – Тошкент.: ЎзССР ФА, 1961. – 95 б.
4 Гневушева Е.И. Забытый путешественник, Жизнь и путешествия Петра Ивановича Пашино. Москва.: “Географическая литература”, 1958. – 112 c.
5 Дониш А. Рисола ёхуд манғитлар хонадони салтанатининг қисқача тарихи. Қиёмиддин Йўлдошев таржимаси. – Тошкент.: “Ўзбекистон миллий энциклопедияси”, 2014. – 144 б.
6 Дониш А. Наводирул вақое. Форс тилидан А.Ҳамроев ва А.Шокиров таржимаси. – Тошкент.: “Фан”, 1964. – 411 б.
7 Дониш А. Путешествие из Бухары в Петербург. Перевод с таджикского М.Н. Османова и Л.Н. Демидчика. – Сталинобад.: “Таджикиздат”, 1960. – 300 с.
8 Епифанова Л.М. Рукописные источники по истории Средней Азии периода присоединения её к России (Бухара). – Ташкент.: «Наука», 1965. – 75 с.
9 Жумаев А., Жумаева Н. Аҳмад Дониш асарларида сув таъминоти масалалари // Аҳмад Дониш – XIX асрнинг буюк мутафаккири: Республика илмий-назарий конференцияси материаллари. 2-китоб. – Бухоро.: 2007. – Б. 117.
10 Ирригация Узбекистана. Развитие ирригации в комплексе производительных сил Узбекистана. 4-томлик. I-том. – Ташкент.: “Фан”, 1975. – С. 600.
Waiting