235

Maqolada  o'simlik  yog’larini  ishlab  chiqarish  tehnologik  jarayonlarini  sertifikatlashtirish  va 
sifatini nazorat qilish masalasi ko'rilgan. Ishlab chiqarilayotgan mahsulotni qadoqlash, nazorat 
qilish,  sifat  ko'rsatkichlarini  aniqlash,  tayyor  mahsulotning  sifatini  nazorat  qilish  tartibi 
keltirilgan.  Rafinaciyalangan  pahta  yog’i  va  uning  sortini  qo'llash  tartibi,  o'simlik  yog’larini 
joylash  va  saqlashda  me'yoriy  hujjatlarda  belgilangan  talablari,  o'simlik  yog’lari  sifatini 
nazorat qilish va tozalangan paxta yog’ini olishda boshqa eritmalarning aralashmalari borligini 
aniqlash  yo'li  keltirilgan.  Gaz  analizatorda  eritma  miqdorini  o'lchash,  qizdirilgan  yog’ 
tarkibidagi gaz va gavo aralashmasining indikator trubalarida ranglar berish yo'li ko'rsatilgan. 
O'simlik  yog’larini  ishlab  chiqarish,  xomashyo  uchun  sarflanadigan  harajatlar,  pahta 
chigitining yog’liqlik darajasi, pahta chigitidan yog’ ishlab chiqarish yo'llari batafsil keltirilgan. 
O'simlik yog’larini sertifikatlashtirish tartibi, sifatini nazorat qilish turlari, sinovdan o'tkazish va 
sifat ko'rsatkichlarini aniqlash usullari keltirildi. Iste'mol maqsadidagi o'simlik yog’larini ishlab 
chiqarish usuliga qarab rafinaciyalangan paxta yog’i va ularning turlari hamda mahsulotning 
umumdavlat  tasniflash  razryadlari  tartibini  ta'minlash  ko'rsatildi,  olinadigan  yog’  turlari  va 
rafinaciyalash jarayonlari ketma-ketligi tahlil qilindi.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system27-01-2020
  • Read count226
  • Date of publication11-12-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages119-126
Tags
Ўзбек

Maqolada  o'simlik  yog’larini  ishlab  chiqarish  tehnologik  jarayonlarini  sertifikatlashtirish  va 
sifatini nazorat qilish masalasi ko'rilgan. Ishlab chiqarilayotgan mahsulotni qadoqlash, nazorat 
qilish,  sifat  ko'rsatkichlarini  aniqlash,  tayyor  mahsulotning  sifatini  nazorat  qilish  tartibi 
keltirilgan.  Rafinaciyalangan  pahta  yog’i  va  uning  sortini  qo'llash  tartibi,  o'simlik  yog’larini 
joylash  va  saqlashda  me'yoriy  hujjatlarda  belgilangan  talablari,  o'simlik  yog’lari  sifatini 
nazorat qilish va tozalangan paxta yog’ini olishda boshqa eritmalarning aralashmalari borligini 
aniqlash  yo'li  keltirilgan.  Gaz  analizatorda  eritma  miqdorini  o'lchash,  qizdirilgan  yog’ 
tarkibidagi gaz va gavo aralashmasining indikator trubalarida ranglar berish yo'li ko'rsatilgan. 
O'simlik  yog’larini  ishlab  chiqarish,  xomashyo  uchun  sarflanadigan  harajatlar,  pahta 
chigitining yog’liqlik darajasi, pahta chigitidan yog’ ishlab chiqarish yo'llari batafsil keltirilgan. 
O'simlik yog’larini sertifikatlashtirish tartibi, sifatini nazorat qilish turlari, sinovdan o'tkazish va 
sifat ko'rsatkichlarini aniqlash usullari keltirildi. Iste'mol maqsadidagi o'simlik yog’larini ishlab 
chiqarish usuliga qarab rafinaciyalangan paxta yog’i va ularning turlari hamda mahsulotning 
umumdavlat  tasniflash  razryadlari  tartibini  ta'minlash  ko'rsatildi,  olinadigan  yog’  turlari  va 
rafinaciyalash jarayonlari ketma-ketligi tahlil qilindi.

Tags
English

The  article  reviewed  the  certification  and  quality  control  of  the  technological  process  for  the 
production  of  vegetable  oil.  There  is  a  procedure  for  packaging,  quality  control  of  products, 
determination of quality indicators and quality control of finished products. The procedure for 
using  refined  cottonseed  oil  and  its  varieties,  the  requirements  for  placement  and  storage  of 
vegetable oils, as specified in the regulatory documents, the quality control of vegetable oils and 
other solutions for cottonseed oil are provided. The gas analyzer shows a solution for measuring 
the amount of solution by painting the tubes of a mixture of gas and air in oil.
Detailed information on the production of vegetable oils, the cost of raw materials, the level of 
fat content of cotton seeds and the methods used to produce oil from cotton seeds. Methods for 
certification  of  vegetable  oils,  types  of  quality  control,  methods  of  testing  and  quality 
determination  are  presented.  It  was  shown  that  the  procedure  for  refined  production  of 
cottonseed  oils  and  their  types,  as  well  as  the  state  of  the  product  classification  of  products 
based  on  the  method  of  producing  vegetable  oils  for  consumer  purposes,  analysis  of  the 
sequence of refined oils and refining processes. 

Русский

В статье рассматриваются сертификация и контроль качества технологического 
процесса производства растительного масла. Существует процедура упаковки, контроля 
качества  выпускаемой  продукции,  определения  показателей  качества  и  контроля 
качества  готовой  продукции.  Предусмотрен  порядок  применения  рафинированного 
хлопкового  масла  и  его  сортов,  требования  к  размещению  и  хранению  растительных 
масел, указанные в нормативных документах, контроль качества растительных масел и 
других  растворов  для  очистки  рафинированного  хлопкового  масла.  Газоанализатор 
показывает  решение  для  измерения  количества  раствора,  окрашивая  индикаторные 
трубки  смеси  газа  и  воздуха  в  масле.  Дана  подробная  информация  о  производстве 
растительных масел, стоимости сырья, уровне жирности семян хлопчатника и способах 
получения масла из семян хлопка.
Представлены  методы  сертификации  растительных  масел,  виды  контроля 
качества, методы испытаний и определения качественных показателей. Было показано, 
что  порядок  производства  рафинированных  хлопковых  масел  и  их  видов  в  плане 
государственной  классификации  продуктов  зависит  от  способа  производства 
растительных  масел  для  потребительских  целей  и  анализа  последовательности  типов 
рафинированного масла и процессов рафинирования

Tags
Author name position Name of organisation
1 Bekmurotov C.. kat o'qituvchi TDTU
Name of reference
1 1.SanPiN № 0138-03. Oziq-ovqat mahsulotlari havfsizligi va gigienik sifat ko„rsatkichlari, medik-biologik talablar va sanitar me‟yorlar. 2. GOST 5471-83. O„simlik yog„i. Namunalarni tanlab olish va qabul qilish qoidalari. 3.O„zDSt 816:2007. Rafinatsiyalangan paxta yog„i. 4. GOST 5477-93. Masla rastitelniye. Metodi opredeleniya svetnosti. 5. GOST 5478-90. Masla rastitelniye i naturalniye jirniye kisloti. 6. O„zDSt 20.000:2002 Sistema ispitaniy produksi. Osnovniye polojeniya. 7. O„zDSt 20.201:2001 Sistema ispitaniy produksi. Kontrol nerazrushayushiy. Organizatsiya i poryadok provedeniya. 8. Ershova I.G., Dmitriev S.I. Metrologicheskoye obespecheniye proizvodstva. Kratkiy konspekt leksiy dlya studentov spetsialnosti «Texnologiya mashinostroeniya». Pskov PPI. 2010. – 44 s. 9. O„zDSt ISO 9001:2009 Gosudarstvenniy standart Uzbekistana. Sistemi menejmenta kachestva. Trebovaniya. (ISO 9001:2008, ITD), Tashkent, – 26 s. 10. Axmedov B.M., Ismatullaev P.R., Turobjonov S.M., Yusupov E.D, Turaev SH.A. Osnovi sistemi menejmenta kachestva. Uchebnoe posobie. IPTD «Uzbekistan» Tashkent, 2009. – 208 s. 11. ISO 10012:2003 Sistemi menejmenta izmereniy. Trebovaniya k protsessam izmereniy i izmeritelnomu oborudovaniyu. 12. GOST 8.054-73 “Ishlab chiqarishni metrologik ta‟minlash. Umumiy qoidalar”. 13. ISO 9000:2005. Sistemi menejmenta kachestva. Osnovniye polojeniya i slovar. 14. O„zDSt ISO 9004:2002. Sistemi menejmenta kachestva. Rekomendatsi po uluchsheniyu deyatelnosti. – Tashkent.: Uzbekskoye agentstvo standartizatsi, metrologi i sertifikatsi. - 45 s. 15. Matyakubova P.M., Ismatullaev P.R., Turaev SH.A. Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish. Ma‟ruzalar matni. TDTU, 2015.-542 b 16. Matyakubova P.M., Ismatullaev P.R., Turaev SH.A., Jabborov X.SH. “Standartlashtirish va texnik jihatdan tartibga solish tizimlarining sifatni boshqarishdagi o„rni” Ma‟ruzalar matni. TDTU, 2017.-20 b. 17. Lisitsin A.N. Nauchnoe obespechenie sovremennix texnologiy proizvodstva novix vidov maslojirovoy produksi // Nauchno-texnicheskiy byulleten Vserossiyskogo nauchnoissledovatelskogo instituta maslichnix kultur. Vip. 2, 2012. 18. Kondakov A.A., Istochniki pogreshnosti MVI kislotnogo chisla poelementnaya attestatsiya. Vestnik VNNIJ, №2, 2005 g. 19. Lisitsin, A.N. Razvitie teoreticheskix osnov protsessa okisleniya rastitelnix masel i razrabotka rekomendatsiy po povisheniyu ix stabilnosti k okisleniyu / A.N. Lisitsin // Avtoref. dis. na soisk. uch. step. d-ra nauk. – Krasnodar, 2006. 20. Zolochevskiy, V.T. Gubitelnoe deystvie visokix temperatur na kachestvo rastitelnix masel pri fizicheskoy rafinatsi / V.T. Zolochevskiy // Masla i jiri. – 2011. – №11. i № 12
Waiting