299

Мақола илк ўрта асрларда Чочнинг бошқарув шакли билан боғлиқ айрим масалаларни ўрганилиши тарихига бағишланган бўлиб, унда ёзма манбалар ва археологик (асосан, нумизматик) материаллар, шунингдек, кейинги йилларда воҳа тарихи бўйича амалга оширилган тадқиқотлар асосида муайян фикрлар берилган. Хусусан, бу даврда Чоч воҳасини бошқарган сулолалар ва уларнинг келиб чиқиши бўйича тадқиқотчилар орасидаги мунозарали фикр-мулоҳазалар кўриб чиқилган. Шунингдек, мақолада Ғарбий Турк хоқонлиги томонидан Чоч бошқарувида қўлланилган усул ва воситалар атрофлича таҳлил қилинган. 

 

 

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system 10-02-2020
  • Read count 285
  • Date of publication 02-05-2019
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages3-16
Ўзбек

Мақола илк ўрта асрларда Чочнинг бошқарув шакли билан боғлиқ айрим масалаларни ўрганилиши тарихига бағишланган бўлиб, унда ёзма манбалар ва археологик (асосан, нумизматик) материаллар, шунингдек, кейинги йилларда воҳа тарихи бўйича амалга оширилган тадқиқотлар асосида муайян фикрлар берилган. Хусусан, бу даврда Чоч воҳасини бошқарган сулолалар ва уларнинг келиб чиқиши бўйича тадқиқотчилар орасидаги мунозарали фикр-мулоҳазалар кўриб чиқилган. Шунингдек, мақолада Ғарбий Турк хоқонлиги томонидан Чоч бошқарувида қўлланилган усул ва воситалар атрофлича таҳлил қилинган. 

 

 

Русский

Статья посвящена истории некоторых аспектов форм правления Чача в раннем средневековье, где анализируются материалы  на основе письменных и археологических источников (в основном нумизматических). В частности, в этой статье были изучены и изложены противоречивые мнения авторов по династиям, которые правили в Чачском оазисе. Кроме того, в данной статье проанализированы методы и приемы правления, использованные Западно-Тюркским каганатом, входивший в свое время в Чачский оазис.

Tags
English

The article is devoted to the history of some aspects of the forms of government of Chach in the early Middle Ages, where are analyzed materials on the basis of written and archaeological sources (mainly numismatic). In particular, this article examined and presented the controversial opinions of the authors on the dynasties that has ruled in the Chach oasis. In addition, this article analyzes the methods and techniques of government used by the Western Turkic kaganat, which was included to the Chach oasis.

Tags
Author name position Name of organisation
1 Muxamedov Y.K. Таянч докторант ЎзМУ
Name of reference
1 Chavannes E. Documents sur les Tou-kiue (Turks) occidentaux // Сборник трудов Орхонской экспедиции. Вып. 6. СПб., 1903; Смирнова О. И. Очерки из истории Согда. Москва.: Наука, 1970
2 Буряков Ю. Ф. Историческая топография Ташкентского оазиса. Ташкент: Фан, 1975.
3 Буряков Ю. К истории раннесредневекового Чача // O‘zbekiston tariхi. 2002. №3. 10–20 бетлар
4 Ртвеладзе Э.В. Нумизматические материалы к истории раннесредневекового Чача // Общественные науки Узбекистана. 1982. № 8. 31–38 бетлар
5 Филанович М.И. Еще раз о донесении «Фатуфарна» в связи с историей Ташкента // Марказий Осиёда урбанистик жараёнларнинг пайдо бўлиши ва ривожланиш босқичлари» маърузалар матни. Самарқанд, 1995. 108-110 бетлар
6 Муҳаммаджонов А. Қанғ – қадимги Тошкент ва тошкентликлар. Тошкент., 2009
7 Баратова Л. С. Древнетюркские монеты Средней Азии VI­Х вв. (типология, иконография, историческая интерпретация).: Автореф. дис. … канд. ист. наук. Тошкент.: ИВАНРУз, 1995
8 Богомолов Г.И., Мусакаева А.А. К вопросу о локализации Тарбанда и его названии // Ташкент: вчера и сегодня. Тошкент., 2007. 66ғ­77 бетлар
9 Ходжаев А. Наиболее ранние сведения китайских источников о государстве Шаш (Ташкент) // O‘zbekiston tarixi, №1, 2005. 3-17 бетлар
10 Исҳоқов М. Унутилган подшоликдан хатлар. Тошкент.: Фан, 1992
11 Grenet F., de la Vaissiere E. The last days of Panjikent // Silk Road Art and Archaeology, 8. Kamakura 2002. 155–196 бетлар
12 Skaff K. J. Western Turk Rule of Turkestan’s Oases in the Sixth through Eighth Centuries // TURKS. Ankara, 2002. Vol. 2. 364–372 бетлар
13 Stark S. Die Alttürkenzeit in Mittel- und Zentralasien. Archäologische und historische Studien. Wiesbaden‚ 2008
14 Шагалов В.Д., Кузнецов А.В. Каталог монет Чача III–VIII вв. Ташкент, 2006;
15 Бобоёров Ғ. Чоч тарихидан лавҳалар (Илк ўрта асрлар). Тошкент.: Yangi nashr, 2010
16 Бабаяров Г., Кубатин А. К монетам Чачских правителей тегинов // O‘zbekiston мoddiy мadaniyati тarixi, №35, Самарқанд, 2006. 194-198 бетлар
17 Хатамова М. Турк хоқонларининг Чочдаги қароргоҳлари: Жабғукат ва Хотункат // O‘zbekiston tarixi, №1, 2009. 3-13 бетлар.
18 Ртвеладзе Э.В. Нумизматические материалы к истории раннесредневекового Чача // ОНУ, 8, 1982. 31-38 бетлар
19 Ртвеладзе Э.В. Древние и раннесредневековые монеты историко-культурных областей Узбекистана. Том 1. Тошкент., 2002. 242-256 бетлар.
20 Stark S. Nomaden und Seßhafte in Mittelasien- und Zentralasien // Grenzuberschreitungen. Formen des Kontakts zwischen Orient und Okzident im Altertum. Stuttgart, 2002. Б. 389.
21 Skaff K.J. Western Turk Rule of Turkestan’s Oases in the Sixth through Eighth Centuries // The Turks, 2. Ankara, 2002. 364-372 бетлар.
22 Gibb H. Orta Asya’da Arap fütuhatı. İstanbul, 1930. 4-9 бетлар; Ҳидоятов Г.А. Менинг жонажон тарихим. –Т., 1992. 76-78 бетлар.
23 Исҳоқов М. Унутилган подшоликдан хатлар. Тошкент.: Фан, 1992, 60 б.
24 Бабаяров Г., Кубатин А. К вопросу о монетах Согда с титулом «хатун» // Согдийский сборник. Новейшие исследования по истории и истории культуры Согда в Узбекистане / Под. ред. Ш. Камолиддин. Berlin: LAP Lambert Academic Publishing, 2013. 79-87 бетлар.
25 Ekrem E. Hsüan-Tsang Seyahetnamesi’ne göre Türkistan. Basılmamış doktora tezi. Ankara, 2003. 121-122 бетлар.
26 Бичурин Н.Я. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. В 3-х томах. T. II. М. Л., 1950. 273, 282, 313 бетлар.
27 Бобоёров Ғ. Чоч тарихидан лавҳалар (Илк ўрта асрлар). Б. 33.
28 Бичурин Н.Я. Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. В 3-х томах. T. I. М. Л., 1950. Б. 287; T. II. 313- 314 бетлар.
29 Хатамова М. Турк хоқонлиги шаҳарлари (VI – VIII асрлар). Тарих фанлари доктори (PhD) диссертацияси автореферати. Т.: ЎзР ФА ШИ, 2018. Б. 22
30 Хатамова М.М. Ўзбекистон шаҳарлари VI – VIII асрларда (Чоч воҳаси мисолида). Т., 2017. 132-178 бетлар.
31 Бабаяров Г. Древнетюркские монеты Чачского оазиса (VI – VIII вв. н.э.). Т., 2017. 924, 40-44, 52-55, 64-70, 73-80 бетлар.
32 Согдийские документы с горы Муг. Чтение, Перевод. Комментарий. Вып. II. Юридические документы и письма / Чтение, перевод и комментарии В. А. Лившица. Москва.: Изд­во восточной лит­ры, 1962. 80­-84 бетлар.
33 Grenet F., de la Vaissiere E. The last days of Panjikent // Silk Road Art and Archaeology, 8. Kamakura 2002. 156–167 бетлар.
34 Исҳоқов М., Бобоёров Ғ., Кубатин А. Суғд тилидаги манбалар / Ўзбекистон тарихи. Хрестоматия, 2/1. Т.: Фан, 2014. Б. 62.
Waiting