492

Пул  миқдорий  назарияси  тенгламасини  иқтисодий  мазмуни  тадқиқ  қилинган.  Бозорда 
нархнинг  ошиши  пулга  бўлган  талабнинг  ошишига,  ўз  навбатида  пул  таклифининг  ошиши 
иқтисодиёт  субъектларининг  сотиб  олишлик  имкониятининг  ошишига  олиб  келиши  таъкидлаб
ўтилган. Худди шунинг  учун  ҳам товар ва хизматларга талаб  ва таклифнинг  тенглигини сақлаш 
барометри  (тарозиси)  бўлиб  И.Фишернинг  пул  миқдорий  назарияси  хизмат  қилиши  мумкин.
Мақолада  умумий,  ҳарқандай,  ҳамда  бир  ёки  икки  нуқталар  орқали  берилган  талаб  ва  таклиф 
тўғри чизиқли тенгламалари барқарор ечимини прогноз қилиш формулалари келтирилган. Мисол 
тариқасида  пулнинг  кутилаётган  қадрсизланишини  (инфляцияни)  ҳисобга  олган  ҳолда  йил 
охирида товар ва хизматлар барқарор баҳосининг прогнози келтирилган.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system12-02-2020
  • Read count440
  • Date of publication24-10-2018
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages20-24
Ўзбек

Пул  миқдорий  назарияси  тенгламасини  иқтисодий  мазмуни  тадқиқ  қилинган.  Бозорда 
нархнинг  ошиши  пулга  бўлган  талабнинг  ошишига,  ўз  навбатида  пул  таклифининг  ошиши 
иқтисодиёт  субъектларининг  сотиб  олишлик  имкониятининг  ошишига  олиб  келиши  таъкидлаб
ўтилган. Худди шунинг  учун  ҳам товар ва хизматларга талаб  ва таклифнинг  тенглигини сақлаш 
барометри  (тарозиси)  бўлиб  И.Фишернинг  пул  миқдорий  назарияси  хизмат  қилиши  мумкин.
Мақолада  умумий,  ҳарқандай,  ҳамда  бир  ёки  икки  нуқталар  орқали  берилган  талаб  ва  таклиф 
тўғри чизиқли тенгламалари барқарор ечимини прогноз қилиш формулалари келтирилган. Мисол 
тариқасида  пулнинг  кутилаётган  қадрсизланишини  (инфляцияни)  ҳисобга  олган  ҳолда  йил 
охирида товар ва хизматлар барқарор баҳосининг прогнози келтирилган.

Русский

В статье исследуется экономическое содержание уравнения количественной теории денег. 
Утверждается,  что  повышение  цен  на  рынке  увеличивает  спрос  на  деньги,  а  в  свою  очередь 
увеличение  предложения  денег  улучшает  покупательную  способность  субъектов  экономики. 
Обосновывается,  что  барометром сохранения равновесия спроса и  предложения товаров и  услуг 
могут  быть  уравнения  количественной  теории  денег  И.Фишера.  Приводятся  формулы 
прогнозирования  равновесия  спроса  и  предложения  товаров  и  услуг,  когда  системы  уравнений 
линии  спроса  и  предложения  представлены  в  виде  системы  общих  либо  всяких  линейных 
уравнений,  либо  линий,  проходящих  через  одну  или  две  заданные  точки.  В  качестве  примера 
рассматриваются  прогнозные расчеты равновесных цен спроса и предложения товаров и услуг на 
конец года с учетом обесценивания денег.

English

The economic content of  the equation of the quantitative theory of money is investigated in the 
article. It is asserted that the increase in prices on the market increases the demand for money, and in turn, 
the  increase  in  the  supply  of  money  improves  the  purchasing  power  of  the  subjects  of  the  economy. 
Therefore, the barometer of maintaining the equilibrium of supply and demand for goods and services can 
be  the  implementation  of  the  equation  of  the  quantitative  theory  of  money  by  I.  Fisher.  Formulas  are 
given for forecasting the  equilibrium of supply and demand for goods and services, when the systems of 
equations of the supply and demand line are represented as a system of general or all linear equations, or 
lines passing through one or two given points. As an example, forecast c alculations of equilibrium prices 
of supply and demand for goods and services are considered at the end of the year, taking into account the 
depreciation of money.

Author name position Name of organisation
1 Abdugafarov A.. “Ахборот-таҳлилий тизимлар” лабораторияси Бош илмий ходими ТАТУ қошидаги АКТ ИИМ
2 Abduvakhitov T.. Мустақил тадқиқотчи ТАТУ қошидаги АКТ ИИМ
3 Mardiev N.. Доцент Тошкент Давлат Аграр Университети
4 Narimboeva G.K. Катта ўқитувчи Тошкент Давлат Аграр Университети
Name of reference
1 Мэнкью Н.Т. Макроэкономика/ Пер. с англ. М.: Изд-во МГУ, 1994. −736 с
2 Абдугафаров А., Абдувахитов Т., Примова Х.А. Алгоритмизация или система общих правил к разработке программного продукта по спросу и предложению// Современное состояние и перспективы применения информационных технологий в управлении: Доклады Республиканской научно-технической конференции. Ташкент, 5-6 сентября 2017 г. Ташкент, 2017. С. 68−72.
3 Абдугафаров А., Абдувахитов Т.,Абдугафаров М.И. Сохранение равновесия спроса и предложения – важный шаг к устойчивому развитию экономики // Проблемы анализа и моделирования региональных социально-экономических процессов: Материалы докладов VII Международной очной научно-практической конференции (18−19 мая 2017 г.). Казань: Изд-во Казанского университета, 2017. С.3−7.
Waiting