284

Мақолада темурийлар даврида яратилган адабиёт назариясига доир илк туркий рисола Шайх Аҳмад Тарозийнинг “Фунун ул-балоға” асари ҳақида сўз боради. Асарнинг ягона қўлёзмаси бундан чорак аср муқаддам фанга маълум қилинганига қарамай, унда аруз билан боғлиқ масалалар етарлича ўрганилмаганлигига эътибор қаратилади. Мақолада рисоланинг туркий арузшуносликдаги ўрни, аруз билан боғлиқ атамалар: жузвлар, рукн, баҳр ва вазнларга доир энг муҳим масалалар таҳлили қамраб олинган.

  • O'qishlar soni 282
  • Nashr sanasi 09-10-2018
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar12
Ўзбек

Мақолада темурийлар даврида яратилган адабиёт назариясига доир илк туркий рисола Шайх Аҳмад Тарозийнинг “Фунун ул-балоға” асари ҳақида сўз боради. Асарнинг ягона қўлёзмаси бундан чорак аср муқаддам фанга маълум қилинганига қарамай, унда аруз билан боғлиқ масалалар етарлича ўрганилмаганлигига эътибор қаратилади. Мақолада рисоланинг туркий арузшуносликдаги ўрни, аруз билан боғлиқ атамалар: жузвлар, рукн, баҳр ва вазнларга доир энг муҳим масалалар таҳлили қамраб олинган.

Русский

В статье речь идет о первом тюркском трактате Шейха Ахмада Тарази, посвященном теории литературы и который был создан в период правления тимуридов. Прошло четверть века, как этот трактат был внесён в науку, но в нем всё еще не достаточно изучены проблемы связанные со системой стихосложения аруз. В статье освящены вопросы, связанные с арузом, такие как джузв, рукн (стопа), бахр (поэтический метр) и вазн (стихосложный размер).

English

In the article, the work “Funun al balagah” by Akhmad Tarazi, which was initially created on the turkish language on the period of the Temurids, was mentioned. The only handwriting of the work was not known last quarter century ago, and the issues on aruz was not highly paid attention to rework on. In the article, treatise’s role on literature, the terms on aruz have been included. Such as, juzv, rukn, bakhr, and vazn.

№ Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Yusupova D.R. Филология фанлари номзоди, доцент Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети
№ Havola nomi
1 Валихўжаев Б. Ўзбек адабиётшунослиги тарихи (X-XIX асрлар). – Т.: Ўзбекистон, 1993.
2 Шайх Аҳмад ибн Худойдод Тарозий. Фунун ул-балоға (Бодлиан кутубхонасида сақланувчи Eliott № 127 рақамли қўлёзма).
3 Devin DeWEESE. “The Predecessors of Nava’i in the “Funun al-balagah” of shaykh Ahmad b. Khudaydad Tarazi: a neglected source on Central Asian literary culture from the fifteenth century” – “Journal of Turkish studies”, edited by Sinasi Tekin, published at Near Eastern Languages and Civilizations Harvard University – 2005, volume 29, P. 73 – 163.
4 Шайх Аҳмад ибн Худойдод Тарозий. Фунун ул-балоға. (“Балоғат илмлари”) / Масъул муҳаррир Б. Ҳасанов / – Т.: Хазина, 1996.
5 Шайх Аҳмад ибн Худойдод Тарозий. Фунун ул-балоға. (“Балоғат илмлари”) // Ўзбек тили ва адабиёти, – Т.: Фан, 2002-2003.
6 Бобир Заҳириддин. Мухтасар / Нашрга тайёрловчи: С. Ҳасанов. – Т.: Фан, 1971.
7 Алишер Навоий. Мезон ул-авзон. ТАТ. 10 жилдлик. 10-жилд. – Т.: Ғафур Ғулом номидаги НМИУ, 2011.
Kutilmoqda