421

ХХ аср жаҳон афкор оммасини турли-турли синовларга рўбарў қилди. Дунёни қайта тақсимлашга уринишлар оқибатида пайдо бўлган жаҳон урушига ҳам шу ўтган аср гувоҳ бўлди. Агар назарни кенг, қамровни катта олиб қараладиган бўлса, жамият ҳаётидаги ижтимоий-сиёсий ва маънавий-маърифий ўзгаришлар инсоният поэтик тафаккурида ҳам янгича қарашларни вужудга келтирди. Айниқса, аср сўнггида юз берган қизил империянинг таназзулга юз тутиши, унинг ғоялари таъсирида шаклланган инсонлар руҳиятини алғов-далғов қилиб ташлади. Ўзбек ижодкорлари томонидан яратилган кўпгина асарларда алданган инсонлар тийнати, илоҳий эътиқодсизлик оқибатида пайдо бўлган руҳий бўшлиқлар, қалб фожиаларини акс эттирган бадиият намуналари пайдо бўлди. Мана шундай ижодкорлар сафида иқтидорли ёзувчи Шойим Бўтаев ҳам бор эди. Мазкур мақолада ўзбек қиссачилигида рўй бераётган услубий янгиланишлар, инсон муаммосининг турли ракурсларда акс этиши, турфа образлар дунёси таниқли ёзувчи Шойим Бўтаевнинг “Шамол ўйини” қиссаси услуби мисолида ёритиб берилган. Ёзувчи ижодида бугунги қиссалар услубининг етакчи хусусиятлари, уларда замонамизнинг долзарб ижтимоиймаънавий масалалари бадиий талқин этилаётганлиги характерлидир. Қолаверса, истиқлол давридаги эркин ижодий муҳит самаралари қисса жанрида қандай намоён бўлаётганлиги кузатилган.

  • O'qishlar soni 420
  • Nashr sanasi 30-09-2019
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar13
Ўзбек

ХХ аср жаҳон афкор оммасини турли-турли синовларга рўбарў қилди. Дунёни қайта тақсимлашга уринишлар оқибатида пайдо бўлган жаҳон урушига ҳам шу ўтган аср гувоҳ бўлди. Агар назарни кенг, қамровни катта олиб қараладиган бўлса, жамият ҳаётидаги ижтимоий-сиёсий ва маънавий-маърифий ўзгаришлар инсоният поэтик тафаккурида ҳам янгича қарашларни вужудга келтирди. Айниқса, аср сўнггида юз берган қизил империянинг таназзулга юз тутиши, унинг ғоялари таъсирида шаклланган инсонлар руҳиятини алғов-далғов қилиб ташлади. Ўзбек ижодкорлари томонидан яратилган кўпгина асарларда алданган инсонлар тийнати, илоҳий эътиқодсизлик оқибатида пайдо бўлган руҳий бўшлиқлар, қалб фожиаларини акс эттирган бадиият намуналари пайдо бўлди. Мана шундай ижодкорлар сафида иқтидорли ёзувчи Шойим Бўтаев ҳам бор эди. Мазкур мақолада ўзбек қиссачилигида рўй бераётган услубий янгиланишлар, инсон муаммосининг турли ракурсларда акс этиши, турфа образлар дунёси таниқли ёзувчи Шойим Бўтаевнинг “Шамол ўйини” қиссаси услуби мисолида ёритиб берилган. Ёзувчи ижодида бугунги қиссалар услубининг етакчи хусусиятлари, уларда замонамизнинг долзарб ижтимоиймаънавий масалалари бадиий талқин этилаётганлиги характерлидир. Қолаверса, истиқлол давридаги эркин ижодий муҳит самаралари қисса жанрида қандай намоён бўлаётганлиги кузатилган.

Русский

В ХХ веке проходили такие трагические события, которых до тех пор не знало человечество. Перераспределение сфер влияния в результате мировых войн, падение красной империи и другие масштабные события привели к политическим, духовным и другим изменениям в жизни общества, породили новые идеи в поэтическом мышлении человечества. Во многих произведениях узбекских писателей выявляются духовные пустоты, вызванные неверием в Бога, людей, переживших трагедии. Многие писатели отобразили душевное состояние таких людей. Среди них был талантливый писатель Шоим Бутаев. В этой статье говорится об обновлении узбекского повествования, отражении в нем человеческих проблем под разными углами зрения, а также анализируется рассказ «Ветер игры» Шоима Бутаева. Это произведение характеризуется художественной интерпретацией особенностей современного повествовательного стиля, актуальных социальных и духовных проблем нашего времени. Кроме того, было отмечено в статье, как влияние свободной творческой среды в период независимости отражается на жанре рассказа

English

The 20th century has undergone various tests of the world community. This century witnessed World War I, as a result of efforts to redistribute the world. When viewed from a broader perspective, socio-political, spiritual, and educational changes in the life of society have given a birth to new ideas in the poetic thinking of mankind. Particularly, the decline of the red empire at the end of the century has disturbed the spirits of people who have been influenced by his ideas. Many of the works by Uzbek artists have exposed the tragedies of the deceased, the spiritual voids caused by the divine disbelief, the artistic tragedies of the heart. Among them was the talented writer Shoyim Butaev. In this article, the methodical updates of Uzbek storytelling, the reflection of the human problems at different angles, and the world of different characters of the well-known writer Shoyim Butaev’s "The Game of Wind" were illustrated. The work of the author is characterized by the artistic interpretation of the contemporary peculiarities of modern narrative style, the pressing social and spiritual problems of our time. In addition, it was observed how the effects of the free creative environment during the independence period are reflected in the genre of the story.

Havola nomi
1 Afanas'ev A. N. Derevo zhizni (Tree of life), Moscow: Contemporary, 1982, 464 p
2 Butaev Sh. Haet: kissalar(Life: stories), Tashkent: East, 2000, 446 p.
3 Butaev Sh. Kuchada kolgan ovoz(Voice remaining on the street), Tashkent: Spirituality, 2005, 247 p.
4 Imomova G. Milliilik va badiii nutq (National and artistic speech), Tashkent: The new generation of the century, 2004, 160 p.
5 Karim B. “Ko’z”ning poetik mohiyati., Badiiyat ufqlari (Poetic essence of "eye", artistic horizons) Tashkent: University, 2008. pp. 54–61.
6 Matekubova T. Poetik idrok va mahorat(Poetic perception and skill), Tashkent: Science and technology, 2011, 171 p.
7 Sarimsoqov B. Badiiilik asoslari va mezonlari (Principles and criteria of artistry), Tashkent, 2004, 127 p.
8 Shermurodov T. Zhozib izhor izlab (Looking for an attractive izhar), Tashkent: National Library of Uzbekistan, 2009, 253 p.
Kutilmoqda