Namangan sharoitida g‘o‘za tunlami (Helicoverpa armigera Hbn.) agrotsenozlarning ajralmas qismiga aylangan. Mazkur hududda g‘o‘za tunlami qishloq xo‘jalik ekinlarining jiddiy zararkunandalaridan biridir. Jumladan, mazkur zararkunanda g‘o‘za, tomat, makkajo‘xori, no‘xat, soya o‘simliklariga jiddiy zarar kеltirishi aniqlandi. Mazkur hududda g‘o‘za tunlamining 4 avlodi rivojlanadi, birinchi avlodi tabiatda mingdеvona (Hyoscyamus L.), tugmachagul (Malva L.) va ertangi ekinlardan no‘xatda (Cicer arietinum) rivojlanadi. Tunlam kapalaklari tuxum qo‘yishda o‘simliklarni tanlash xususiyatiga ega. Ya’ni, hasharotning barcha avlodini to‘liq ta’minlay oladigan va vеgеtatsiya davri uzun bo‘lgan o‘simliklarga tuxum qo‘yadi. Tuxum qo‘yishda nafaqat o‘simlik turi, balki havoning harorati, namligi va o‘simlikning rivojlanish fazasi ham muhim omil hisoblanadi.
Namangan sharoitida g‘o‘za tunlami (Helicoverpa armigera Hbn.) agrotsenozlarning ajralmas qismiga aylangan. Mazkur hududda g‘o‘za tunlami qishloq xo‘jalik ekinlarining jiddiy zararkunandalaridan biridir. Jumladan, mazkur zararkunanda g‘o‘za, tomat, makkajo‘xori, no‘xat, soya o‘simliklariga jiddiy zarar kеltirishi aniqlandi. Mazkur hududda g‘o‘za tunlamining 4 avlodi rivojlanadi, birinchi avlodi tabiatda mingdеvona (Hyoscyamus L.), tugmachagul (Malva L.) va ertangi ekinlardan no‘xatda (Cicer arietinum) rivojlanadi. Tunlam kapalaklari tuxum qo‘yishda o‘simliklarni tanlash xususiyatiga ega. Ya’ni, hasharotning barcha avlodini to‘liq ta’minlay oladigan va vеgеtatsiya davri uzun bo‘lgan o‘simliklarga tuxum qo‘yadi. Tuxum qo‘yishda nafaqat o‘simlik turi, balki havoning harorati, namligi va o‘simlikning rivojlanish fazasi ham muhim omil hisoblanadi.
№ | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
---|---|---|---|
1 | Zokirov I.I. | kafedrasi dotsenti | Farg‘ona davlat universitet |
2 | Yusupova S.X. | tayanch doktoranti | Namangan davlat universiteti |
№ | Havola nomi |
---|---|
1 | Valley //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. – 2021. – С. 6819–6830- 6819–6830. |
2 | 2. Hatamovich A. M., Karimovich K. A., Ilkhomzhonovich Z. I. The influence of vertical zonation on changes in the ecological niches of aphids //Austrian Journal of Technical and Natural Sciences. – 2015. – №. 1-2. |
3 | 3. Zokirov I. I., Azimov D. A. The Fauna of Insects of Vegetables and Melons of Central Fergana, Especially Its Distribution and Ecology //International Journal of Science and Research (IJSR). – 2019. – Т. 8. – №. 8. – С. 930-937. |
4 | 4. Zokirov I. I., Khusanov A. K., Kuranov A. D. Faunistic analysis of central fergana’s vegetable and melon crops insects //ILMIY XABARNOMA. – 2019. – С. 45. |
5 | 5. Zokirov I. I., Mirzayeva G. S., Abdullayeva D. R. Ecological and Faunistic Review of Entomocomplexes of Adyr Zones of the Fergana Valley //International Journal of Science and Research (IJSR). – 2019. – Т. 8. – №. 10. – С. 1231-1234. |
6 | 6. Алимухамедов С., Хўжаев Ш. Fўза зараркунандалари ва уларга қарши кураш. -Тошкент: Меҳнат, 1991.- 193 б. |
7 | Бозшатаева Г.Т., Оспанова Г.С., Турабаева Г.К. Биоэкологические особенности и вредоносность хлопковой совки на посадках томата в ЮжноКазахстанской области // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований № 5, 2016. Сельскохозяйственные науки. – C. 429-431. |
8 | 8. Зокиров И. И. ECOLOGICAL ANALYSIS OF THE DISTRIBUTION OF MELON FLY (Myiopardalis pardalina Bigot, 1891) IN THE FERGHANA VALLEY //Scientific Bulletin of Namangan State University. – 2019. – Т. 1. – №. 5. – С. 122- 126. |
9 | 9. Зокиров И. И. и др. УЗУНМЎЙЛОВ ҚЎНҒИЗЛАРНИНГ (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) ОЗУҚА ЎСИМЛИКЛАРИ БИЛАН БИОЦЕНОТИК АЛОҚАЛАРИ //Academic research in educational sciences. – 2021. – Т. 2. – №. 5. – С. 349-355. |
10 | 10. Ларченко К.И., Запевалова С.Б. Хлопковая совка // Методы прогнозирования численности вредителей хлопчатника и других сельскохозяйственных культур // Под ред. С.А.Алимухаммедова - Ташкент, 1963. – С.5-26. |