218

Ислом дини ўрта асрларда дунёнинг жуда катта қисмига тарқалди. Жануби-Шарқий Осиё, хусусан, Индонезия ҳам бу жараёнлардан четда қолмади. Ислом динининг Индонезия архипелагига кириб келиши ва кенг тарқалиши IX–XVI асрларга тўғри келади. Бу тарихий жараёнларга савдогарлар, сайёҳлар, тасаввуф намоёндалари, ҳарбийлар ва олимлар ҳам ўз таъсирини ўтказган дейиш мумкин. Индонезия нафақат Жануби-Шарқий Осиёдаги балки бутун дунёдаги энг кўп мусулмон аҳоли истиқомат қиладиган давлатлардан бири саналади. Бу ҳудудлардаги маҳаллий аҳоли исломгача асосан буддавийлик, ҳиндуийлик, конфуцийлик ва бошқа турли маҳаллий кўпхудолик динларига эътиқод қилганлар. Ислом динининг Индонезия архипелагига кириб келиши ва минтақанинг асосий эътиқодий динларидан бирига айланиши бир неча аср давом этган. Минтақага ислом дини кириб келгандан сўнг маҳаллий аҳоли мусулмонларнинг маданияти ва бошқа динларга бўлган муносабатини кўриб бу динни илиқ муносабат билан кутиб олган. Минтақага ислом дини кириб келиши борасида олимлар томонидан илгари сурилган бир қанча назариялар мавжуд. Мақолада ушбу назариялар ва улар тарафдорларининг қарашлари батафсил баён қилинган. Бундай назариялардан кенг тарқалганлари Индонезияга ислом динининг Ҳиндистон, араб савдогарлари томонидан, шунингдек, Хитой орқали кириб келгани борасидаги қарашлардир. Ислом динининг архипелагга кириб келиши борасида юқорида айтиб ўтилган ҳар бир назариянинг ўзига яраша далиллари ва тарихий манбалари мавжуд. Мақолада ушбу қарашлар ҳам ўрганиб чиқилди. Индонезия архипелагига ислом дини кириб келгандан сўнг унинг кенг тарқалиб минтақанинг асосий динига айланишида самарқандлик олимлар ҳам катта ўрин тутган. Мақолада ушбу олимлар фаолияти ҳам ўрганилган

  • O'qishlar soni 0
  • Nashr sanasi 19-07-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar113-119
Ўзбек

Ислом дини ўрта асрларда дунёнинг жуда катта қисмига тарқалди. Жануби-Шарқий Осиё, хусусан, Индонезия ҳам бу жараёнлардан четда қолмади. Ислом динининг Индонезия архипелагига кириб келиши ва кенг тарқалиши IX–XVI асрларга тўғри келади. Бу тарихий жараёнларга савдогарлар, сайёҳлар, тасаввуф намоёндалари, ҳарбийлар ва олимлар ҳам ўз таъсирини ўтказган дейиш мумкин. Индонезия нафақат Жануби-Шарқий Осиёдаги балки бутун дунёдаги энг кўп мусулмон аҳоли истиқомат қиладиган давлатлардан бири саналади. Бу ҳудудлардаги маҳаллий аҳоли исломгача асосан буддавийлик, ҳиндуийлик, конфуцийлик ва бошқа турли маҳаллий кўпхудолик динларига эътиқод қилганлар. Ислом динининг Индонезия архипелагига кириб келиши ва минтақанинг асосий эътиқодий динларидан бирига айланиши бир неча аср давом этган. Минтақага ислом дини кириб келгандан сўнг маҳаллий аҳоли мусулмонларнинг маданияти ва бошқа динларга бўлган муносабатини кўриб бу динни илиқ муносабат билан кутиб олган. Минтақага ислом дини кириб келиши борасида олимлар томонидан илгари сурилган бир қанча назариялар мавжуд. Мақолада ушбу назариялар ва улар тарафдорларининг қарашлари батафсил баён қилинган. Бундай назариялардан кенг тарқалганлари Индонезияга ислом динининг Ҳиндистон, араб савдогарлари томонидан, шунингдек, Хитой орқали кириб келгани борасидаги қарашлардир. Ислом динининг архипелагга кириб келиши борасида юқорида айтиб ўтилган ҳар бир назариянинг ўзига яраша далиллари ва тарихий манбалари мавжуд. Мақолада ушбу қарашлар ҳам ўрганиб чиқилди. Индонезия архипелагига ислом дини кириб келгандан сўнг унинг кенг тарқалиб минтақанинг асосий динига айланишида самарқандлик олимлар ҳам катта ўрин тутган. Мақолада ушбу олимлар фаолияти ҳам ўрганилган

№ Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Feruz K.. Researcher of the Department of Research on Contemporary Islam of the Imam Maturidi International Scientific Research Center Imam Maturidi International Scientific Research Center
№ Havola nomi
1 1. Kinney, R. Klokke, J., Kieven, L. Worshiping siva and buddha: the temple art of east java. University of Hawaii Press, 2003. 2. Kahin, A. Historical dictionary of indonesia. Rowman & Littlefield Publishers, 2015. 3. Anzar, A., Suardi, I. Origins of islam in indonesia. International Journal of Pure and Applied Mathematics. Indonesia, 2018. 118 ISSN 2181-1881 E-ISSN 2181-189X Moturidiylik (1/2022) 4. Lambourn E. Tombstones, texts, and typologies: Seeing sources for the early history of Islam in Southeast Asia. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 2008. vol. 51. 5. Groeneveldt W.P. Notes in the malay archipelago and malacca. 1879. second series, vol. 1, 6. Reprinted from Verhandeling van het Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, vol. 39. 7. Hourani G.F. Direct sailing between the persian gulf and china in pre-islamic times, JRAS, 1947. 8. Hourani G.F. Arab seafaring in the indian ocean in ancient and early medieval times. Princeton oriental studies, 1935. 9. Hsu Yun-Ts’iao. Notes on the account of siam in ming shih, siam oversea-chinese weekly. – Bangkok. 1938. vol. 1. 10. Ibn Khurdadhbah. Kitab al-masalik wa’l-mamalik, liber viarum et regnorum… edited… M.J. de Goeje. – Leiden. 1889. 11. Hurgronye S. L, Arabie et les indes neerlandaises. Versprede Geschriften, 1911. vol. 4, bag. 2. 12. Hurgronye S. Revue de l’histoire des religions, tahun ke 29, bag. Ke-57, 60–80. 13. Wink, A. Al Hind: The making of the indonesian Islamic world. 1991. Vol. 1. 14. Drewes J. “Pemahaman baru tentang kedatangan islam di indonesia” dalam ahmad ibrahim, sharon shiddique, dan yasmin hussain (eds.), Islam di Asia Tenggara: Perspektif Sejarah, terjemahan –Jakarta: LP3ES, 1989. 15. Pijnappel J. Over de kennis, die de arabieren voor de komst der portugezzen van den indischen archipel bezaken. 1872. bki 19. 16. Coedes G. The indianized states of southeast asia. University of Hawaii Press, 1968. 17. Jan Gonda. Handbook of oriental studies. Section 3 Southeast Asia, Religions. BRILL Academic, 1975. 18. Nina Nurmila. Jajat Burhanudin, Kees van Dijk (ed.). Islam in Indonesia: contrasting images and interpretations. Amsterdam University Press, 2013. 19. Nallino Carlo Alfonso. Arabian astronomy: its history during the medieval times. – Rome. 1911. 20. Akbar U. The interesting stories of 9 promoters of islam in indonesian. – Bandung: Mizan, 2009. 21. Martin van Bruinessen. Traces of Kubrawiyyah influence in early indonesian islam. Bijdragen tot de taal, Landen Volkenkunde. 1994. P. 150. 22. Wheatley P. Chinese sources for the historical geography of malaya before a.d. 1000. MJTG. 1956. vol. 9.
Kutilmoqda