241

Jaloliddin Manguberdining otasi ismi Alovuddin Muhammad Xorazmshoh, onasi esa Oychechak xotundir. Jaloliddin Xorazmshoh o‘sha davrning mashxur ulamolari va ustozlaridan saboq oldi. Alovuddin Muhammad Xarzmshoh 1215-yilda Gur va Gʻazna hududini qoʻlga kiritgach, markazi Gʻazna boʻlgan Gur, Hirot, Gurjiston va Saiston oʻlkalariga oʻgʻli Jaloliddinni hukmdor qilib tayinladi. Biroq ko‘p o‘tmay Muhammad Xorazmshoh o‘zi juda yaxshi ko‘rgan va qadrlagan o‘g‘lini o‘zi bilan markazda qoldirib, o‘rniga Karbar Malikni yuqorida tilga olingan hududlar boshqaruvini topshirishni maqsadga muvofiq deb topdi. Alouddin Mahammad vafotidan oldin taxtni oʻgʻli Jaloliddinga topshirgan va u buni masʼuliyat bilan qabul qilgan edi. Muvaffaqiyatli hukmdor sifatida Karbar Malik bu hududlarni Xorazmshohlar davlat Mo'g'ullar tarafidan mag‘lubiyatga uchratilib Jaloliddin Hindistonga qaytguniga qadar ushlab turdi.Ushbu maqolada Jaloliddin Xorazmshohning  Dehli sultoni Shamsuddin Eltutmush bilan hamkorlik aloqalari va 1221-1224 yillar davomida Hindiston tuproqlarida  mo'g'ullarga qarshi kurashi tarixiylik, tanqidiy, qiyosiy-mantiqiy tahlil, xolislik tamoyillari kabi tarixiy metodlardan foydalangan holda bayon qilinadi.

  • O'qishlar soni 241
  • Nashr sanasi 09-02-2023
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar5-12
Ўзбек

Jaloliddin Manguberdining otasi ismi Alovuddin Muhammad Xorazmshoh, onasi esa Oychechak xotundir. Jaloliddin Xorazmshoh o‘sha davrning mashxur ulamolari va ustozlaridan saboq oldi. Alovuddin Muhammad Xarzmshoh 1215-yilda Gur va Gʻazna hududini qoʻlga kiritgach, markazi Gʻazna boʻlgan Gur, Hirot, Gurjiston va Saiston oʻlkalariga oʻgʻli Jaloliddinni hukmdor qilib tayinladi. Biroq ko‘p o‘tmay Muhammad Xorazmshoh o‘zi juda yaxshi ko‘rgan va qadrlagan o‘g‘lini o‘zi bilan markazda qoldirib, o‘rniga Karbar Malikni yuqorida tilga olingan hududlar boshqaruvini topshirishni maqsadga muvofiq deb topdi. Alouddin Mahammad vafotidan oldin taxtni oʻgʻli Jaloliddinga topshirgan va u buni masʼuliyat bilan qabul qilgan edi. Muvaffaqiyatli hukmdor sifatida Karbar Malik bu hududlarni Xorazmshohlar davlat Mo'g'ullar tarafidan mag‘lubiyatga uchratilib Jaloliddin Hindistonga qaytguniga qadar ushlab turdi.Ushbu maqolada Jaloliddin Xorazmshohning  Dehli sultoni Shamsuddin Eltutmush bilan hamkorlik aloqalari va 1221-1224 yillar davomida Hindiston tuproqlarida  mo'g'ullarga qarshi kurashi tarixiylik, tanqidiy, qiyosiy-mantiqiy tahlil, xolislik tamoyillari kabi tarixiy metodlardan foydalangan holda bayon qilinadi.

Havola nomi
1 1. Shahobiddin Muhammad Horandazi Zaydari Nasafi, “Siroti Jaloliddin Menguberdi”, tarjimon. Mujtabi Minavi, Shirkati intisharoti ilmi va Farhangi, Tehron, 1388 yil, 113-114-bet.
2 2. Alouddin Atomalik Juvayniy. Tarixi Jahongusho. / Tarjima va so‘z boshi muallifi Nazarbek Rahim, Mursal O‘zturk. T.: Mumtoz so‘z, 2015. –b. 395, 400. (Alouddin Atomic Juvenil. Jahongusho‘s story. / Translation and foreword by Nazarbek Rahim, Mursal Ozturk. T.: Classic word, 2015. –P. 395, 400.)
3 3. Ziyo Buniyodov Anushtegin Xorazmshohlar davlati/ Tarjima va so‘z boshi muallifi A.Ahmad va M.Mahmud. T.: Adabiyot va san’at, 1998. 122 b. (Ziyo Buniyodov State of Anushtegin Khorezmshahs / Translation and foreword by A. Ahmad and M. Mahmud. T.: Literature and Art, 1998. - 122 b.)
4 4. Bo‘riev O., Toshev N. Jaloliddin Manguberdi (Davri. Sarkardalik faoliyati. Manbalar.) – Toshkent: Fan, 1999. 72-b.
5 5. Toshev N. Jaloliddin Manguberdi o‘z davri yozma manbalarida. // O‘zbekiston tarixi jurnali 1-son. - T.: FAN, 1999.: 54- b.
Kutilmoqda