84

Tadqiqotlarda terminlar izohi, izohlash turlari turlicha talqin qilingan bo‘lib, o‘zbek tilshunosligida izohli lug‘atdagi talqini e’tibordan chetda qolmoqda.  Mazkur maqolada tilshunoslikda izoh tasniflari, ularning turli tadqiqotlarda farqli ajratilishi, umumtil izohli lug‘atidagi termin izohi turlari tahlil qilingan. Xususan, tavsifiy (analitik), mantiqiy ta’riflashning jins-tur, genetik va nomlovchi kabi turlari, sanab ko‘rsatish usuli, tavsifiy-sanash, nisbiy (relyativ), havolali izoh, sinonimik izoh, antonimik izoh, nisbiy-sintagmatik izoh, hosilaviy (derivatsion) izoh, aralash izoh, partonimik izoh, inkor izohlarining mohiyati, o‘ziga xos xususiyatlari “O‘zbek tilining izohli lug‘ati”i asosida yoritilgan.

  • O'qishlar soni 84
  • Nashr sanasi 10-03-2023
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar10
Ўзбек

Tadqiqotlarda terminlar izohi, izohlash turlari turlicha talqin qilingan bo‘lib, o‘zbek tilshunosligida izohli lug‘atdagi talqini e’tibordan chetda qolmoqda.  Mazkur maqolada tilshunoslikda izoh tasniflari, ularning turli tadqiqotlarda farqli ajratilishi, umumtil izohli lug‘atidagi termin izohi turlari tahlil qilingan. Xususan, tavsifiy (analitik), mantiqiy ta’riflashning jins-tur, genetik va nomlovchi kabi turlari, sanab ko‘rsatish usuli, tavsifiy-sanash, nisbiy (relyativ), havolali izoh, sinonimik izoh, antonimik izoh, nisbiy-sintagmatik izoh, hosilaviy (derivatsion) izoh, aralash izoh, partonimik izoh, inkor izohlarining mohiyati, o‘ziga xos xususiyatlari “O‘zbek tilining izohli lug‘ati”i asosida yoritilgan.

№ Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Sharopova R.J. dotsent Navoiy davlat pedagogika instituti
№ Havola nomi
1 Арбатский Д.И. Основные способы толкования значения слов //Русский язык в школе. - 1970. - № 3.
2 Комарова З.И. Семантическая структура специального слова и ее лексикографическое описание. Свердловск: Изд-во Уральского университета. 1991.
3 Комшина А.Р. Типология определений // Коммуникативно-функциональ-ное описание языка. – Уфа: БашГУ, 2006.
4 Madvaliyev A. Izohli lug‘atda terminlarning leksikografik talqiniga doir // O‘zbek tili va adabiyoti. – Toshkent, 2009 yil,1-son, 57-bet.
5 Толикина 1974 Толикина Е.Н. Термин в толковом словаре (к проблеме отбора) // Вопросы исторической лексикологии и лексикографии восточнославянских языков / Редкол.: Ф.П.Филин (отв. ред.) и др. – Москва: Наука, 1974.
6 Волкова И.Н. Моделирование определений в терминологических стандартах// Современные проблемы русской терминологии (отв.ред. В.П.Даниленко). – Москва: Наука. 1986.
7 O‘zbek tilining ko‘p jildli izohli lug‘atini tuzuvchilar uchun yo‘riqnoma. – Tоshkent, 2000.
8 O‘zbek tilining izohli lug‘ati. 1, 2, 3, 4, 5-jildlar. – Toshkent: “O‘zbekiston milliy entsiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti, 2006 – 2008
9 Sharipov M., Fayzixo‘jayeva D. Mantiq. – Toshkent, 2004.
Kutilmoqda