43

Мақолада натижага йўналтирилган бюджетлаштириш масалалари тадқиқ этилган. Мураккаб чизиқли бўлмаган тизимда натижага йўналтирилган бюджетлаштириш молиявий аниқ мақсадни шакллантиришни талаб қилади. Улар билан ҳам бюджет даромадлари ва харажатларига айлантириш мумкин бўлган ҳатто молиявий бўлмаган омилларни, меъёрлар, баҳоларни аниқлаш учун ҳар қандай элементар кўрсаткичларни ҳам шакллантиришни талаб этади. Бюджетни шакллантириш ва ижро этишнинг мақсади давлат бюджети сиёсатининг стратегик йўналишлари, мақсадлари ва вазифаларига мувофиқ аниқ натижаларга эришишдир. Муаллиф бюджет бошқарувини “мақсадли гирдоб” усули билан бирлаштириш моделини таклиф қилади, бу эса бюджет харажатларини молиявий-иқтисодий маконда фойдаланиш самарадорлиги билан мақсадга йўналтиришни таъминлайди. Самарадорликни бошқариш, уларга эришиш учун ишларни ва ушбу ишни бажариш жараёнида сарфланиши керак бўлган ресурсларни талаб қилади. Ушбу учта компонентни бошқаришни бирлаштирган парадигма натижага йўналтирилган бюджетлаштиришдир. Натижага йўналтирилган бюджетнинг ўзига хос хусусияти мослашувчанликдир. Бу мосланувчанлик дастур маъмури йиллик молиявий режани бошқарув фаолиятини тизимли мониторинг қилиш натижалари, қарорлар қабул қилиш ва давлат бошқарувини янада такомиллаштириш чоралари асосида тузатиш киритиши мумкин. Шунингдек, энг яхши натижаларга эришган субъектларни рағбатлантириш имкони бўлади.

  • O'qishlar soni 43
  • Nashr sanasi 29-03-2024
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar399-413
Ўзбек

Мақолада натижага йўналтирилган бюджетлаштириш масалалари тадқиқ этилган. Мураккаб чизиқли бўлмаган тизимда натижага йўналтирилган бюджетлаштириш молиявий аниқ мақсадни шакллантиришни талаб қилади. Улар билан ҳам бюджет даромадлари ва харажатларига айлантириш мумкин бўлган ҳатто молиявий бўлмаган омилларни, меъёрлар, баҳоларни аниқлаш учун ҳар қандай элементар кўрсаткичларни ҳам шакллантиришни талаб этади. Бюджетни шакллантириш ва ижро этишнинг мақсади давлат бюджети сиёсатининг стратегик йўналишлари, мақсадлари ва вазифаларига мувофиқ аниқ натижаларга эришишдир. Муаллиф бюджет бошқарувини “мақсадли гирдоб” усули билан бирлаштириш моделини таклиф қилади, бу эса бюджет харажатларини молиявий-иқтисодий маконда фойдаланиш самарадорлиги билан мақсадга йўналтиришни таъминлайди. Самарадорликни бошқариш, уларга эришиш учун ишларни ва ушбу ишни бажариш жараёнида сарфланиши керак бўлган ресурсларни талаб қилади. Ушбу учта компонентни бошқаришни бирлаштирган парадигма натижага йўналтирилган бюджетлаштиришдир. Натижага йўналтирилган бюджетнинг ўзига хос хусусияти мослашувчанликдир. Бу мосланувчанлик дастур маъмури йиллик молиявий режани бошқарув фаолиятини тизимли мониторинг қилиш натижалари, қарорлар қабул қилиш ва давлат бошқарувини янада такомиллаштириш чоралари асосида тузатиш киритиши мумкин. Шунингдек, энг яхши натижаларга эришган субъектларни рағбатлантириш имкони бўлади.

Русский

В статье рассматриваются вопросы бюджетирования, ориентированного на результат. Ориентированное на результат бюджетирование в сложной нелинейной системе требует формирования четкой финансовой цели. Это также требует формирования каких-либо элементарных показателей для определения даже нефинансовых факторов, норм, величин, которые можно конвертировать в доходы и расходы бюджета. Целью формирования и исполнения бюджета является достижение конкретных результатов в соответствии со стратегическими направлениями, целями и задачами государственной бюджетной политики. Автор предлагает модель сочетания бюджетного управления с методом «целевого ваоронки (вихря)», обеспечивающую направленность бюджетных расходов на цель с эффективностью их использования в финансово-экономическом пространстве. Управление эффективностью требует выполнения работы для их достижения и ресурсов, которые необходимо затрачивать в процессе выполнения этой работы. Парадигмой, которая объединяет управление этими тремя компонентами, является бюджетирование, ориентированное на результат. Отличительной особенностью бюджетирования, ориентированного на результат, является гибкость. Такая гибкость позволяет администратору программы корректировать годовой финансовый план по результатам систематического мониторинга управленческой деятельности, принятия решений и мер по дальнейшему совершенствованию государственного управления. Также можно будет поощрять испытуемых, добившихся лучших результатов.

English

The article discusses the issues of results-oriented budgeting. Results-based budgeting in a complex nonlinear system requires the formation of a clear financial goal. This also requires the formation of some basic indicators to determine even non-financial factors, norms, values that can be converted into budget revenues and expenses. The purpose of budget formation and execution is to achieve specific results in accordance with the strategic directions, goals and objectives of state budget policy. The author proposes a model for combining budget management with the “target funnel (vortex)” method, which ensures that budget expenditures are directed towards a target with the efficiency of their use in the financial and economic space. Performance management requires the work to be done to achieve them and the resources that must be expended in the process of doing that work. The paradigm that integrates the management of these three components is performance budgeting. The hallmark of results-based budgeting is flexibility. This flexibility allows the program administrator to adjust the annual financial plan based on the results of systematic monitoring of management activities, decision-making and measures to further improve public administration. It will also be possible to reward subjects who achieve the best results.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Primova N.. -- Toshkent davlat iqtisodiyot universitet
Havola nomi
1 Dall Forsythe (2001) Quicker, better, cheaper?: managing performance in American government / edited by Dall Forsythe. Rockefeller Institute Press, p.45.
2 Osborne, David, Gaebler, Ted (1993) Reinventing Government: How the Entrepreneurial Spirit is Transforming the Public Sector (Plume) on Amazon.com.
3 Pollitt C., Bouckaert D. (2004) Public management reform. A comparative analysis. Oxford University Press, p. 90
4 Баймуратов У. (2005) Деньги и финансы: нелинейная система: научно-популярное издание. Том 1. – Алматы: Экономика, – 320 с.
5 Брюйн Ханс, де. (2005) Управление по результатам в государственном секторе. M.:Институт комплексных стратегических исследований,. 192 с.
6 Бюджетнома (2023) Бюджетнома 2022-2024. Т.: Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, - 23 б.
7 Кларк Д.Я., Суэйн Г. (2006) Внедрение принципов управления по результатам в секторе государственного управления: граница между реальным и сюрреальным (Предложения по проведению административной реформы в Канаде) // Экономическая политика. № 3.
8 Мэннинг Н., Парисон Н. (2003) Реформа государственного управления: Международный опыт: - М.: весь мир, - 495 с
Kutilmoqda