56

Mehmondo‘stlik insonning oliy fazilatlaridan biridir. Xalqimiz mehmondo‘stlikni azaldan ulug‘lab kelgan hamda o‘zining mehmondo‘stligi bilan qadimdan mashhur bo‘lgan. Xalqimizning mehmon kutish odobi, mehmonlarga bo‘lgan hurmati hamda mehmondo‘stlikka bo‘lgan munosabati juda ko‘p maqollarda aks etgan. Ularda mehmondo‘stlik kishining ajoyib xislati ekanligi ko‘rsatiladi, mehmon kutishga hozir-u nozir bo‘lib turish lozimligi uqtiriladi. Mezbonga mehmonni qanday kutib olish hamda mehmonga esa borgan joyida o‘zini qanday tutishining odob va qoidalari o‘rgatiladi. O‘zbek xalq maqollarida ham “mehmondo‘stlik” odobi aks etgan. Maqollarda mehmonlar xalqimiz uchun qadrli ekanligi, mehmon uchun har doim uyning to‘ri bo‘sh turishi, mehmon izzati, mehmon kelishi bilan riqz va baraka ham kelishi, mehmon kelgan uy barakali bo‘lishi, mehmon tashrif buyurgan xonadonning chirog‘i yorug‘roq porlashi, mehmon eng tansiq taomlar bilan siylanishi lozimligi, aks holda mezbon xijolat tortishi, mehmonga ko‘rsatilgan izzat-ikrom unga yozilgan dasturxonda namoyon bo‘lishi, mezbon mehmon uchun va aksincha mehmon mezbon uchun qadrli ekanligi, mehmon mezbon uchun ziynat ekanligi, mehmonni umuman urintirmasdan tortilgan narsalarni qulaylik bilan tanavvul qilishini ta’minlash lozimligi, mehmonga shirinsuxanlik bilan muomalada bo‘lish kabilar aks etgan.

  • O'qishlar soni 0
  • Nashr sanasi 30-05-2024
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar638-642
Ўзбек

Mehmondo‘stlik insonning oliy fazilatlaridan biridir. Xalqimiz mehmondo‘stlikni azaldan ulug‘lab kelgan hamda o‘zining mehmondo‘stligi bilan qadimdan mashhur bo‘lgan. Xalqimizning mehmon kutish odobi, mehmonlarga bo‘lgan hurmati hamda mehmondo‘stlikka bo‘lgan munosabati juda ko‘p maqollarda aks etgan. Ularda mehmondo‘stlik kishining ajoyib xislati ekanligi ko‘rsatiladi, mehmon kutishga hozir-u nozir bo‘lib turish lozimligi uqtiriladi. Mezbonga mehmonni qanday kutib olish hamda mehmonga esa borgan joyida o‘zini qanday tutishining odob va qoidalari o‘rgatiladi. O‘zbek xalq maqollarida ham “mehmondo‘stlik” odobi aks etgan. Maqollarda mehmonlar xalqimiz uchun qadrli ekanligi, mehmon uchun har doim uyning to‘ri bo‘sh turishi, mehmon izzati, mehmon kelishi bilan riqz va baraka ham kelishi, mehmon kelgan uy barakali bo‘lishi, mehmon tashrif buyurgan xonadonning chirog‘i yorug‘roq porlashi, mehmon eng tansiq taomlar bilan siylanishi lozimligi, aks holda mezbon xijolat tortishi, mehmonga ko‘rsatilgan izzat-ikrom unga yozilgan dasturxonda namoyon bo‘lishi, mezbon mehmon uchun va aksincha mehmon mezbon uchun qadrli ekanligi, mehmon mezbon uchun ziynat ekanligi, mehmonni umuman urintirmasdan tortilgan narsalarni qulaylik bilan tanavvul qilishini ta’minlash lozimligi, mehmonga shirinsuxanlik bilan muomalada bo‘lish kabilar aks etgan.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Yuldasheva O.R. assistent o'qituvchi Toshkent amaliy fanlar universiteti
Havola nomi
1 1. Ahmet E. O‘zbek va turk tillaridagi maqollar semantikasida ijtimoiy munosabatlarning ifodalanishi. Avtoreferat. Toshkent, 2024.- 56 bet.
2 2. Абдуллаев Б., Дониёров Х., Мирзаев С. Шиддаткор одамлар қиссаси // Шарқ Юлдузи, 1960. - № 2. – Б. 155-122.; Асқаров С. Қодирий ижодида фолклорнинг баъзи масалалари // Ўзбек тили ва адабиёти, 1973. - № 1. – Б. 84-
3 Жўрахонов А. Муқимийнинг халқ мақолларидан фойдаланиш маҳорати // Ўзбек тили ва адабиёти, 1974. - № 4. – Б. 52-55.; Тўйчиев М. “Шинелли йиллар” романида халқ мақоллари ва ибораларининг ишлатилиши // Ўзбек фразеологиясидан тадқиқотлар. СамДПИ асарлари. Самарқанд, 1971. – Б.84-87.; Ҳакимов М. Ёзувчи ва халқ тили. – Тошкент: Фан, 1971. – 176 б.
4 3. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. www.ziyouz.kutubxonasi
5 4. Шомақсудов Ш., Шораҳмедов Ш. Ҳикматнома (ўзбек мақолларининг изоҳли луғати). – www.ziyouz.kutubxonasi. 527 бет.
6 5. Маҳмуд ибн Ҳусайн ибн Муҳаммад Кошғарий. Туркий сўзлар девони (Девону луғоти-т-турк) [3 жилдлик]. 2-жилд. Нашрга тайёрловчилар: А.Рустамов, Ҳ.Болтабоев. ―Тошкент: MUMTОZ SО‘Z, 2016. ―292 б.
Kutilmoqda