38

Bugungi kunda Shimoliy Koreyaning yadroviy qurollarga ega bo‘lganligi,  Eronning  yadroviy  dasturi, Yevropada Rossiya-Ukraina, Yaqin Sharqda Isroil-Eron, Janubiy Osiyodagi azaliy Hindiston-Pokiston ziddiyatlari, Xitoy-Tayvan mojaro o‘choqlari jahon hamjamiyatida asosli ravishda yadroviy qurol qo‘llanilish ehtimoli va yadroviy qurollarning tarqalishidan xavotirlarni keskin kuchaytirib yubordi. Xalqaro mojarolar intensivlik darajasi juda yuqori bo‘lib qolmoqda va ushbu mojarolardagi taraflarning deyarli barchasida yadroviy qurollarning yirik arsenali mavjud. Bundan tashqari, iqlim o‘zgarishlari va energetik muammolar chuqurlashayotgan vaziyatda atom energiyasiga bo‘lgan qiziqish va ehtiyojlarning ortib borishi ham davlatlar oldida xavfsizlik va barqarorlik dilemmalarini yuzaga keltirmoqda. Bunday sharoitda yadroviy xavfsizlik masalalariga bag‘ishlangan tadqiqotlar yanada dolzarb ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada biz zamonaviy tadqiqotlarga ko‘proq urg‘u bergan holda yadroviy xavfsizlik muammosining nazariy- metodologik  jihatlariga  e’tibor  qaratish  va tahlil qilishga harakat qilamiz.

  • O'qishlar soni 38
  • Nashr sanasi 15-10-2024
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar446-455
English

Today, North Korea's possession of nuclear weapons, Iran's nuclear program, Russia-Ukraine in Europe, Israel-Iran in the Middle East, the age-old India-Pakistan conflict in South Asia, China-Taiwan conflict centers, the use of nuclear weapons is justified in the world community. increased the possibility and fears of the proliferation of nuclear weapons. The intensity of international conflicts remains very high, and almost all parties to these conflicts have large arsenals of nuclear weapons. In addition, in the situation of climate changes and energy problems, the increasing interest and need for nuclear energy creates security and stability dilemmas for the countries. In such conditions, research on nuclear safety issues becomes more relevant. In this article, we will try to focus and analyze the theoretical and methodological aspects of the problem of nuclear  safety,  with more emphasis on modern research.

Ўзбек

Bugungi kunda Shimoliy Koreyaning yadroviy qurollarga ega bo‘lganligi,  Eronning  yadroviy  dasturi, Yevropada Rossiya-Ukraina, Yaqin Sharqda Isroil-Eron, Janubiy Osiyodagi azaliy Hindiston-Pokiston ziddiyatlari, Xitoy-Tayvan mojaro o‘choqlari jahon hamjamiyatida asosli ravishda yadroviy qurol qo‘llanilish ehtimoli va yadroviy qurollarning tarqalishidan xavotirlarni keskin kuchaytirib yubordi. Xalqaro mojarolar intensivlik darajasi juda yuqori bo‘lib qolmoqda va ushbu mojarolardagi taraflarning deyarli barchasida yadroviy qurollarning yirik arsenali mavjud. Bundan tashqari, iqlim o‘zgarishlari va energetik muammolar chuqurlashayotgan vaziyatda atom energiyasiga bo‘lgan qiziqish va ehtiyojlarning ortib borishi ham davlatlar oldida xavfsizlik va barqarorlik dilemmalarini yuzaga keltirmoqda. Bunday sharoitda yadroviy xavfsizlik masalalariga bag‘ishlangan tadqiqotlar yanada dolzarb ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada biz zamonaviy tadqiqotlarga ko‘proq urg‘u bergan holda yadroviy xavfsizlik muammosining nazariy- metodologik  jihatlariga  e’tibor  qaratish  va tahlil qilishga harakat qilamiz.

Русский

Сегодня обладание Северной Кореей ядерным оружием, ядерная программа Ирана, Россия-Украина в Европе, Израиль-Иран на Ближнем Востоке, извечный индийско-пакистанский конфликт в Южной Азии, китайско- тайваньские конфликтные центры, применение ядерного оружия оправдана в мировом                      сообществе                возросшая возможность и опасения распространения ядерного      оружия.                          Интенсивность международных конфликтов остается очень высокой, и почти все стороны этих конфликтов                         обладают                                  крупными арсеналами ядерного оружия. Кроме того, в ситуации изменения климата и энергетических проблем растущий интерес и  потребность   в          атомной            энергетике

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Xojimurodova M.. tayanch doktorant Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti Toshkent, Oʻzbekiston
Havola nomi
1 1. Book Review Roundtable: The Meaning of the Nuclear Revolution 30 years later. https://tnsr.org/roundtable/book-review-roundtable-the-meaning-of-the-nuclear-revolution-30- years-later/#_ftn17;
2 2. Джон Миршаймер: Россия-Украина, Израиль-Палестина, Китай, НАТО, и Война | Лекс Фридман. Подкаст #401, https://youtu.be/r4wLXNydzeY;
3 3. Бакланов А.А. Современные теоретические подходы к изучению процессов ядерного распространения. Вестник Московского университета. Серия 25. Международные отношения и мировая политика. 2009. №2.
4 4. Keir A. Liber, Daryl G. Press. The Myth of the Nuclear Revolution: Power Politics in the Atomic Age. Cornell University Press, 2020. Review by M.Vieluf. https://www.e- ir.info/2021/09/26/review-the-myth-of-the-nuclear-revolution/#google_vignette;
5 5. V.Narang. Nuclear Strategy in the Modern Era: Regional Powers and International Conflict. Princeton University Press, 2014.
6 6. I.Abraham. ‘Who‘s Next?’ Nuclear Ambivalence and the Contradictions of Non- Proliferation Policy. Economic & Political Weekly. Vol. XLV NO 43. October 23, 2010;
7 7. Mark S. Bell. Nuclear Reactions. How Nuclear-armed States Behave. Cornell University Press, 2021;
8 8. Scott D. Sagan. The Causes of Nuclear Weapons Proliferation. Annu. Rev. Polit. Sci. 2011. doi:10.1146/annurev-polisci-052209-131042;
9 9. S.R.Ferdous. Nuclear Proliferation: Past and Present. Research, August 2015. DOI:10.13140/RG.2.1.1452.9763;
10 10. F.H.Khan. Nuclear Security in Pakistan: Separating Myth From Reality. Arms Control Today. July, 2009. https://www.armscontrol.org/act/2009-07/features/nuclear-security- pakistan-separating-myth-reality.
Kutilmoqda