Ushbu maqolada kobalt metallurgiyasining zamonaviy ahvoli, zahiralari, kobalt saqlagan minerallar haqida qolaversa kobalt saqlagan ikkilamchi va oraliq mahsulotlar ularning kimyoviy tarkibi, ulardan kobaltni ajratib olishning keng tarqalgan zamonaviy usullari keltirilgan. Kekni kimyoviy, granulometrik va birikma holidagi tahlillari jadval va rasm ko‘rinishida ko‘rsatilgan. Shuningdek mahalliy reagentlar hisobiga kadmiy ishlab chiqarishda ajralib chiqadigan oraliq mahsulot kobalt-nikelli keklarni tanlab eritish tajriba sinovlari va jarayon so‘nggida olingan natijalari keltirilgan. Tanlab eritishga ta‘sir etuvchi asosiy omillar harorat, pH muhit va tanlab eritish davomiyligi haqida ham xulosalar keltirilib, tanlab eritishning optimal sharoiti aniqlandi. Hozirda ushbu metalli eritmadan metallarni ajratib olish bo‘yicha sementatsiya hamda oksidlab cho‘ktirish tajriba sinovlari davom ettirilmoqda.
Ushbu maqolada kobalt metallurgiyasining zamonaviy ahvoli, zahiralari, kobalt saqlagan minerallar haqida qolaversa kobalt saqlagan ikkilamchi va oraliq mahsulotlar ularning kimyoviy tarkibi, ulardan kobaltni ajratib olishning keng tarqalgan zamonaviy usullari keltirilgan. Kekni kimyoviy, granulometrik va birikma holidagi tahlillari jadval va rasm ko‘rinishida ko‘rsatilgan. Shuningdek mahalliy reagentlar hisobiga kadmiy ishlab chiqarishda ajralib chiqadigan oraliq mahsulot kobalt-nikelli keklarni tanlab eritish tajriba sinovlari va jarayon so‘nggida olingan natijalari keltirilgan. Tanlab eritishga ta‘sir etuvchi asosiy omillar harorat, pH muhit va tanlab eritish davomiyligi haqida ham xulosalar keltirilib, tanlab eritishning optimal sharoiti aniqlandi. Hozirda ushbu metalli eritmadan metallarni ajratib olish bo‘yicha sementatsiya hamda oksidlab cho‘ktirish tajriba sinovlari davom ettirilmoqda.
В статье представлены современное состояние металлургии кобальта, запасы, кобальтсодержащие минералы, вторичные и промежуточные кобальтсодержащие продукты, их химический состав, а также распространенные современные методы извлечения кобальта. Химический, гранулометрический и составной анализы кека представлены в виде таблиц и рисунков. Представлены также экспериментальные испытания выщелачивание кобальт-никелевых кеков - промежуточного продукта, образующегося при производстве кадмия за счет местных реагентов, и результаты, полученные по окончании процесса. Основными факторами, влияющими на выщелачивание, являются температура, pH среды и продолжительность выщелачивание, определены оптимальные условия выщелачивание. В настоящее время продолжаются экспериментальные испытания цементационного и окислительного осаждения по извлечению металлов из этого металлического раствора.
The article presents the current state of cobalt metallurgy, reserves, cobalt-containing minerals, secondary and intermediate cobalt-containing products, their chemical composition, as well as common modern methods of cobalt extraction. Chemical, granulometric and compositional analyses of the cake are presented in the form of tables and figures. Experimental tests of leaching of cobalt-nickel cakes - an intermediate product formed during the production of cadmium due to local reagents, and the results obtained at the end of the process are also presented. The main factors affecting leaching are temperature, pH of the medium and the duration of leaching, optimal leaching conditions are determined. At present, experimental tests of cementation and oxidative precipitation for the extraction of metals from this metal solution are ongoing.
| № | Muallifning F.I.Sh. | Lavozimi | Tashkilot nomi |
|---|---|---|---|
| 1 | Xasanov A.S. | Bosh muhandisining ilm fan va innovatsiyalar bo‘yicha o‘rinbosari | Olmaliq “KMK” AJ |
| 2 | Qarshiyev H.K. | doktorant | Milliy texnologik tadqiqotlar universiteti “MISiS” Olmaliq filiali |
| 3 | Murashkeyevich S.M. | Pirogidrometallurgiya bo‘limi boshlig‘i | Innovatsion texnologiyalarni ishlab chiqish va joriy qilish texnologik markazi |
| 4 | Abdiyeva M.M. | Loyiha ishlari boshqarmasi muhandis-konstruktori | Olmaliq “KMK” AJ |
| № | Havola nomi |
|---|---|
| 1 | 1. Wang, Y. & Zhou, C. (2002) Hydrometallurgical process for recovery of cobalt from zinc plant residue. Hydrometallurgy.63 (3) pp.225–234. doi:10.1016/s0304-386x (01)00213-4. |
| 2 | 2. Sunnatov, J. B., Qarshiyev, H. K., Munosibov, S. M., Xaydaraliyev, X. R., & Yakubov, M. M. UDK 669.2 KOBALT-NIKELLI KEKLARNI QAYTA ISHLASHNING ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARINI TADQIQ QILISH. KOMPOZITSION MATERIALLAR, 96. |
| 3 | 3. Boisvert, L., Turgeon, K., Boulanger, J.-F., Bazin, C. & Houlachi, G. (2020) Recovery of Cobalt from the Residues of an Industrial Zinc Refinery. Metals.10 (11) p.1553. doi:10.3390/met10111553. |
| 4 | 4. Wang, Y. & Zhou, C. (2002) Hydrometallurgical process for recovery of cobalt from zinc plant residue. Hydrometallurgy.63 (3) pp.225–234. doi:10.1016/s0304-386x(01)00213-4. |
| 5 | 5. CAKE, P. O. C. (2022). KOBALT SAQLAGAN KEKLARNI GIDROMETALLURGIK QAYTA ISHLASH USULLARINI O‘RGANISH VA TAHLIL QILISH. |
| 6 | 6. Humoyun Komilovich Qarshiyev, & Ikrom Ismatilla O‘G‘Li Shaymanov (2021). RUX ISHLAB CHIQARISH ZAVODIDA HOSIL BO‘LAYOTGAN ORALIQ MAHSULOTLARDAN KOBALTNI AJRATIB OLISH IMKONIYATLARINI O‘RGANISH. Science and Education, 2 (3), 142-146. |