15

Ushbu ilmiy maqolada mahalliy xom ashyolardan kaliy nitrat olish jarayonining energiyatejamkor texnologiyasi o‘rganilgan. Tadqiqot davomida xom ashyo sifatida Dehqonobod kaliy zavodi kaliy xloridi va Navoiyazot AJ ammoniy nitratidan foydalanilgan. Jarayon 90°C haroratda olib borilib, hosil bo‘lgan mahsulot 10°C gacha sovutilgan. Maqolada shuningdek reaksiya sharoitlari, xom ashyolarning nisbati va haroratning mahsuldorlikka ta’siri tahlil qilingan bo‘lib, jarayonning optimal texnologik parametrlar aniqlangan. Tadqiqot natijalari kaliy nitrat ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga xizmat qilishi mumkin bo‘lgan amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.

  • O'qishlar soni 15
  • Nashr sanasi 28-09-2025
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar173-176
Ўзбек

Ushbu ilmiy maqolada mahalliy xom ashyolardan kaliy nitrat olish jarayonining energiyatejamkor texnologiyasi o‘rganilgan. Tadqiqot davomida xom ashyo sifatida Dehqonobod kaliy zavodi kaliy xloridi va Navoiyazot AJ ammoniy nitratidan foydalanilgan. Jarayon 90°C haroratda olib borilib, hosil bo‘lgan mahsulot 10°C gacha sovutilgan. Maqolada shuningdek reaksiya sharoitlari, xom ashyolarning nisbati va haroratning mahsuldorlikka ta’siri tahlil qilingan bo‘lib, jarayonning optimal texnologik parametrlar aniqlangan. Tadqiqot natijalari kaliy nitrat ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga xizmat qilishi mumkin bo‘lgan amaliy tavsiyalarni o‘z ichiga oladi.

Русский

В данной научной статье рассматривается энергосберегающая технология процесса получения нитрата калия из местного сырья. При проведении исследований в качестве сырья использовались хлористый калий Дехканабадского калийного завода и аммиачная селитра АО «Навоиазот». Процесс проводился при температуре 90°С, а полученный продукт охлаждался до 10°С. В статье также проанализированы условия реакции, соотношение сырья и влияние температуры на производительность, определены оптимальные технологические параметры процесса. Результаты исследований включают практические рекомендации, которые могут послужить повышению эффективности производства нитрата калия.

English

This scientific article studies the energy-saving technology of the process of obtaining potassium nitrate from local raw materials. During the research, potassium chloride from the Dehqanabad Potassium Plant and ammonium nitrate from Navoiazot JSC were used as raw materials. The process was carried out at a temperature of 90°C, and the resulting product was cooled to 10°C. The article also analyzes the reaction conditions, the ratio of raw materials and the effect of temperature on productivity, and determines the optimal technological parameters of the process. The results of the research include practical recommendations that can serve to increase the efficiency of potassium nitrate production.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Normamatov F.H. dotsenti Qarshi davlat texnika universiteti
2 Uljayeva A.Q. magistratura talabasi Qarshi davlat texnika universiteti
3 Inatova M.E. bakalavr talabasi Qarshi davlat texnika universiteti
Havola nomi
1 Normamatov F.H. Xlorsiz kaliyli o‘g‘itlar olishning energiyatejamkor texnalogiyasini ishlab chiqish. Texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi avtoreferati. Toshkent-2022. 5-bet.
2 Mirzakulov X., SHamshiddinov I., To‘rayev Z.. Murakkab o‘g‘itlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblari. 2013-yil. 35-bet.
3 Normamatov F.H., Uljayeva A.K. Производства модельной установки белого хлорида калия и нитрата калия.//Universum: технические науки:электрон. научн. журн. URL: https://7universum.com/ru/tech/archive/item/18865.
4 Normamatov F.H. Obtaining the influence of technological parameters on the quality of potassium nitrate. QarDU xabarlari (2) 2. 2024 yil. 126-132s.
5 Осичкина Р.Г., Попов Б.C. Условия формирования соляних отложений верхнеюрской галогенной форматсии Средней Азии по данним геохимических исследований и перспективи ее промишленного освоэния // Литолого-фатсиалниэ и геохимическиэ проблеми соленакопления. - М.:1985. –С.225-231.
6 Осичкина Р.Г. Проблеми калийной и галургической промишленности в Средней Азии // Узб.хим.ж. – 1983. № И. – С.10-16.
7 Нормаматов Ф.Х. Реологические свойства суспензии и растворов, образующихся при получении нитрата калия и хлорида аммония при конверсии хлорида калия с нитратом аммония. Композиционные материалы №3, 2024. 64-67c.
Kutilmoqda