273

Тут  парвонасига  қарши  курашишда  ѐриткичли  феромон  тутқичларни 
қўллашнинг  самарадорлигини  аниқлаш  бўйича  олиб  борилган  тажрибалар 
натижаларининг  таҳлили  келтирилди. Тажрибаларда  антиоксидантли  феромон 
моддаси  шимдирилган  мато  ва  365-370  нм  тўлқин  узунлигида  ультабинафша 
нурланиш  дипазонида  ишловчи  2  та  ѐруғлик  диоди  асосида  ишлайдиган 
ѐриткич  жойлаштирилган  феромон  тутқичлардан  фойдаланилди.  Олинган 
натижаларининг таҳлилига кўра,  ѐриткичли феромон тутқичларга илинган  тут 
парвонаси  капалаклари  ѐриткичи  бўлмаган  тутқичларга  нисбатан  2,15  марта 
кўпроқ бўлиши ҳамда  тунги пайтда илинган капалаклар миқдори кун давомида 
илинган  капалаклар  миқдорига  нисбатан  тахминан  1,75  марта  кўпроқ  бўлиши 
кузатилди.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system29-11-2021
  • Read count273
  • Date of publication21-03-2024
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages255-264
Ўзбек

Тут  парвонасига  қарши  курашишда  ѐриткичли  феромон  тутқичларни 
қўллашнинг  самарадорлигини  аниқлаш  бўйича  олиб  борилган  тажрибалар 
натижаларининг  таҳлили  келтирилди. Тажрибаларда  антиоксидантли  феромон 
моддаси  шимдирилган  мато  ва  365-370  нм  тўлқин  узунлигида  ультабинафша 
нурланиш  дипазонида  ишловчи  2  та  ѐруғлик  диоди  асосида  ишлайдиган 
ѐриткич  жойлаштирилган  феромон  тутқичлардан  фойдаланилди.  Олинган 
натижаларининг таҳлилига кўра,  ѐриткичли феромон тутқичларга илинган  тут 
парвонаси  капалаклари  ѐриткичи  бўлмаган  тутқичларга  нисбатан  2,15  марта 
кўпроқ бўлиши ҳамда  тунги пайтда илинган капалаклар миқдори кун давомида 
илинган  капалаклар  миқдорига  нисбатан  тахминан  1,75  марта  кўпроқ  бўлиши 
кузатилди.

English

The experiences results carried out on revealing efficiency of using pheromone 
traps  with  lamps  against  of  mulberry  pyralid  have  been  presented.  In  these 
experiences  we  used  the  cloth  soaked  with  antioxidant  pheromone  substance  and pheromone traps  with  two  light  emitting diodes  working at 36 5-370 nm  ultraviolet 
radiation  wave  length  range.  The  results  analysis  showed  that  mulberry  pyralid 
butterflies quantity caught to the pheromone traps with lamps are more to 2.15 times 
in  comparison  of  ones  without  lamps  and  at  the  same  time  the  butterflies  quantity 
caught to the pheromone traps in night time are 1.75 times  more than one in daily 
time.

Name of reference
1 Лебедева К.В., Вендило Н.В., Плетнев В.А. Феромоны лесных насекомых и их применение в защите леса от вредителей // Агрохимия. 2012. № 8. С. 77-89.
2 Зеленский Р.А., Курилов А.А., Кремнева О.Ю., Садковский В.Т. Оценка эффективности отлова насекомых на кукурузе ловушками различных конструкций // в сборнике статей X всероссийской конференции молодых ученых и специалистов, ВНИИМК, 2019 г. С. 66-69.
3 Фролов А.Н., Грушевая И.В., Конончук А.Г., Малыш С.М., Мильцын А.А. Светодиодная ловушка для мониторинга вредных чешуекрылых: результаты испытаний в Краснодарском крае на примере кукурузного мотылька // в сборнике статей V Международной конференции “Концептуальные и прикладные аспекты научных исследований и образования в области зоологии беспозвоночных”. Россия, Томск, 20-22 октября 2020. С. 164-167
4 Грушевая И.В., Конончук А.Г., Малыш С.М., Мильцын А.А., Фролов А.Н. Светодиодная ловушка для мониторинга кукурузного мотылька ostrinia nubilalis: результаты испытания в Краснодарском крае // Вестник защиты растений. 2019. 4(102) С.49–54. DOI: https://doi.org/10.31993/2308-6459-2019-4-102-49-54
5 Шерматов М.Р., Ахмедов М.Х. Морфология тутовой огневки (Glyphodes pyloalis Walker (Lepidoptera, Pyralidae) // Узбекский биологический журнал. 2002. 4. 53-57.
6 Носирова З.Г. Классификация и роль естественных врагов тутовой огневки (Glyphodes pyloalis, Crambidae: Lepidóptera) в климатических условиях Узбекистана // Аграрная Россия. 2020. № 8. С. 42-48. DOI: 10.30906/1999-5636-2020-8-42-48
7 Кимсанбоев Х.Х., Носирова З.Г. Эффективность энтомофага златоглазки в борьбе с тутовой огневкой // Аграрная наука. 2017. 7. 4-6.
8 Nosirova Z.G'., Kimsanboyev X.X. Effectiveness of the bracon entomophages in fight against mulberry pyralids in Uzbekistan climate conditions // European Applied Sciences. 2017. 3. 3-5.
9 Носирова З.Г., Эргашева Х.А. Эффективность различных видов трихограммы в борьбе с тутовой огневкой // Мичуринский агрономический вестник. 2019. 2. 7-12.
10 Носирова З.Г. Муха тахина в качестве энтомофага тутовых огневок // Вестник Алтайского государственного аграрного университета. 2018. 2 (160). 70-74
11 Носирова З.Г., Кимсанбоев Х.Х. Эффективность микробиологического препарата "Naturalis-L" против тутовой огневки // Защита и карантин растений. 2018. 5. 45-46.
12 Носирова З.Г., Анорбаев А.Р., Камбарова М.Х. Микробиологический препарат Престиж плюс в борьбе с тутовой огневкой // Сборник трудов международной научно-практической конференции, посвященной 70-летию заслуженного деятеля Республики Казахстан Досмухамбетова Темирхана Мынайдаровича. 4-5 апреля 2019 г. Алматы, Казахстан. 16-19.
13 Носирова З.Г., Эргашева Х.А. Грибы Ашерсония в борьбе с тутовой огневкой // Евразийский союз ученых. 2019. 5(52). 4 часть. 46-51
14 Nosirova Z.G’., Ubaydullaev S.I., Ruzikulov D.N. Effect of insecticides to mulberry pyralid entomophages // International journal of scientific & technology research . 2019. 8. 11. 1408-1410.
15 Nosirova Z.G’., Rakhmonov J.P., Rustamova M. Тут парвонасига нокимѐвий усулни қўллашнинг самарадорлиги // Agro kimyo himoya va o'simliklar karantini. 2018. 3(7). 50-51.
16 Nosirova Z. G’.,Tadjiyeva M.I., Ergasheva X.A. Efficiency of Microbiologic Preparations in Protection of Mulberry Tree from Mulberry Pyralids // Solid State Technology. 2020. Volume: 63 Issue 4. P. 336-343
17 Nosirova Z. G’., Ergasheva X.A. Efficiency Of Hormonal Insecticides In Fight Against of Mulberry Pyralis // The American Journal of Agriculture and Biomedical Engineering. 2020. Issue 10. P. 1-6.
18 Seol KY., Honda H., Matsumoto Y. Mating behavior and the sex pheromone of the lesser mulberry pyralid, Glyphodes pyloalis Walker (Lepidoptera, Pyralidae) // Applied Entomology and Zoology. 1986. 21: 2. P. 228-235
19 Ando T., Ogura Y., Koyama M., Kurane M., Uchiyama M., Seol K.Y. Syntheses and NMR analyses of eight geometrical isomers of 10,12,14-hexadecatrienyl acetate, sex pheromone candidates of the mulberry pyralid // Agricultural and Biological Chemistry. 1988. 52:10, Р. 2459-2468.
Waiting