381

XX asrning 20-yil oxirlaridan boshlab sovet hokimiyatining qatag‘on siyosati kuchayib bordi. Buning natijasida Turkistonning milliy ziyolilari va ma’rifatparvarlari turli millatchilik bahonalari bilan ayblanib tergovga tortildi. Maqolada ana shunday  stalincha  qatag‘on  siyosatining  yosh  qurboni,  o‘tgan  asrning  boshlarida  o‘zbek  adabiyotining  iste’dodli  shoiri Usmon Nosir hayot yo‘li, pedagogik faoliyati, ijodi, ma’naviy merosi va taqdiri tahlil qilinadi. Sovet hukumati yillarida uning ijodidan mafkura targ‘ibotiga xizmat qiluvchi g‘oya sifatida foydalanib, buzib ko‘rsatildi. Mustaqillik yillarida shoirning ijodi asl mohiyatini topdi.

  • Web Address
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss2/a19
  • Date of creation in the UzSCI system 06-07-2022
  • Read count 366
  • Date of publication 30-06-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages103-106
Ўзбек

XX asrning 20-yil oxirlaridan boshlab sovet hokimiyatining qatag‘on siyosati kuchayib bordi. Buning natijasida Turkistonning milliy ziyolilari va ma’rifatparvarlari turli millatchilik bahonalari bilan ayblanib tergovga tortildi. Maqolada ana shunday  stalincha  qatag‘on  siyosatining  yosh  qurboni,  o‘tgan  asrning  boshlarida  o‘zbek  adabiyotining  iste’dodli  shoiri Usmon Nosir hayot yo‘li, pedagogik faoliyati, ijodi, ma’naviy merosi va taqdiri tahlil qilinadi. Sovet hukumati yillarida uning ijodidan mafkura targ‘ibotiga xizmat qiluvchi g‘oya sifatida foydalanib, buzib ko‘rsatildi. Mustaqillik yillarida shoirning ijodi asl mohiyatini topdi.

Русский

С  конца  1920-х  гг.  усилилась  репрессивная  политика  советского  правительства.  В  результате национальная  интеллигенция  и  просветители  Туркестана  подверглись  расследованию  под  разными националистическими  предлогами.  В  статье  анализируются  жизнь,  педагогическая  деятельность, творчество,  духовное  наследие  и  судьба  юной  жертвы  такой  сталинской  политики  репрессий, талантливого поэта узбекской литературы начала ХХ века Османа Насыра. В советское время его работы искажали, используя как инструмент идеологической пропаганды. В годы независимости творчество поэта обрело свою истинную суть. 

English

From the end of the 1920s. the repressive policy of the Soviet government intensified. As a result, the national intelligentsia and enlighteners of Turkestan were investigated under various nationalist pretexts. The article analyzes the life, pedagogical activity, creativity, spiritual heritage and fate of the young victim of such a Stalinist policy of repression, the talented poet of Uzbek literature of the early twentieth century, Osman Nasyr. In Soviet times, his work was distorted, using it as an instrument of ideological propaganda. During the years of independence, the poet's work acquired its true essence. 

Author name position Name of organisation
1 Darmonova M. . 1 O‘zFA
Name of reference
1 1. Приказ НКВД СССР №00447 «Об операции по репресиванию бывших кулаков, уголовников и других антисоветских элементов». 30.07.1937. (Order of the NKVD of the USSR No. 00447 "On the operation to repress former kulaks, criminals and other anti-Soviet elements." 07/30/1937).
2 2. Shavkat Mirziyoevning namangalik saylovchilar bilan uchrashuvida so‘zlagan nutqi / Usmon Nosirning 110 yilligi nishonlanadi (Shavkat Mirziyoyev's speech at the meeting with Namangan voters / 110th anniversary of Usmon Nasir will be celebrated). https://yuz.uz/news/usmon-nosirning-110-yilligi-nishonlanadi
3 3. Abubakir Rajabiy. Usmon Nosir. – Toshkent, 1972. (Abubakir Rajabiy. Usmon Nosir. - Tashkent, 1972).
4 4. Naim Karimov. Usmon Nosir. – Toshkent, 1993. (Naim Karimov. Usmon Nosir. - Tashkent, 1993)
5 5. Naim Karimov. Usmon Nosirning so‘nggi kunlari. – Toshkent, 1994. (Naim Karimov. The last days of Osman Nasir. - Tashkent, 1994).
6 6. Q. Rajabov, M. Haydarov. Turkiston tarixi (1917-1924 yillar). – Toshkent, 2002. (Q. Rajabov, M. Haydarov. History of Turkestan (1917-1924). - Tashkent, 2002).
7 7. Abubakir Rajabiy. Usmon Nosir. – Toshkent, 1972. (Abubakir Rajabiy. Usmon Nosir. - Tashkent, 1972).
8 8. Nodira Rashidova. Usmon Nosir: “Men hayotga qaytishim kerak...” // “Yoshlik” jurnali. 1988 yil. 9-son. (Nodira Rashidova. Osman Nasir: "I have to come back to life ..." // "Yoshlik" magazine. 1988. Number 9).
9 9. Usmon Nosir. Tanlangan asarlar. Ikki tomlik. – Toshkent, 1970. 2-tom. (Usmon Nosir. Selected works. Two volumes. - Tashkent, 1970. Volume 2).
10 10. Tarix instituti joriy arxivi. 1-daftar. (Current archive of the Institute of History. Notebook 1).
11 11. Усман Насыр (Историко-библиографическая летопись посвященная 100 летию со дня рождения Усмана Насыра). – Тошкент, 2012. (Usman Nasyr (Historical and bibliographic chronicle dedicated to the 100th anniversary of the birth of Usman Nasyr). - Tashkent, 2012).
Waiting