258

Мақолада аффиксоидларнинг маъно товланишлари масаласи,   -хона, -жон, -хон, -ой, -обод, -бой, -бачча/-вачча,  -той  каби  аффиксоидларнинг  изоҳи,    нома,  гоҳ  сингари     аффиксоидларнинг  ишлатилиш  ўрни  ва мазмуни очиб берилган.  Сифат лексемаси олдидан келадиган  энг, ғоят, ғоятда, бағоят, ниҳоятда, жуда каби бирликларга  муносабат билдирилган.  Шунингдек,  айрим  манбаларда  тарихий  нуқтаи  назардан  эрмоқ феълидан ҳосил бўлган, бугунги кунда тўлиқсиз феъллар номи билан аталадиган эди, экан, эмиш шакллари ҳам аффиксоид ҳолатига келиб қолган бирлик сифатида қаралаётганига янгича фикрлар келтирилган. -ой, -жон каби аффиксоидларнинг сўз таркибида келиши мисоллар асосида изоҳлаб берилган 

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system23-08-2022
  • Read count0
  • Date of publication17-04-2020
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages138-142
Ўзбек

Мақолада аффиксоидларнинг маъно товланишлари масаласи,   -хона, -жон, -хон, -ой, -обод, -бой, -бачча/-вачча,  -той  каби  аффиксоидларнинг  изоҳи,    нома,  гоҳ  сингари     аффиксоидларнинг  ишлатилиш  ўрни  ва мазмуни очиб берилган.  Сифат лексемаси олдидан келадиган  энг, ғоят, ғоятда, бағоят, ниҳоятда, жуда каби бирликларга  муносабат билдирилган.  Шунингдек,  айрим  манбаларда  тарихий  нуқтаи  назардан  эрмоқ феълидан ҳосил бўлган, бугунги кунда тўлиқсиз феъллар номи билан аталадиган эди, экан, эмиш шакллари ҳам аффиксоид ҳолатига келиб қолган бирлик сифатида қаралаётганига янгича фикрлар келтирилган. -ой, -жон каби аффиксоидларнинг сўз таркибида келиши мисоллар асосида изоҳлаб берилган 

Русский

В  статье  рассматриваются  смысловые  значения  аффиксоидов  -хона,  -жон,  -хон,  -ой,  -обод,  -бой,  -бачча/-вачча  и  -той,  а  также  их  пояснительная  информация.  Кроме  того, в  ней  рассматривается использование таких аффиксоидов, как -нома и -гоҳ, включая их значения в узбекском языке. Далее, в статье рассматриваются  значения  слов,  которые употребляются  перед  прилагательными  лексемами  энг,  ғоят, ғоятда,  бағоят,  ниҳоятда,  жуда.  Кроме  того,    в  ней  рассматиривается  историческая  перспектива 
формирования  форм  аффиксодов  эди,  экан,  эмиш  от  глагола  эрмоқ,  а  также  новейшие  взгляды  на  их формирование.  В  качестве  примера  приведено  использование аффиксоидов  -ой,  -жон  в  составе  слов узбекского языка.   

English

This article discloses meaning of affixoids -хона, -жон, -хон, -ой, -обод, -бой, -бачча/-вачча and -той, including their explanation information. Besides the article reveals the usage of such kind of affixoids like -нома and -гоҳ , and their meanings in Uzbek language. Moreover, there is information about word meanings which used before of adjective lexemes,  known  as  энг,  ғоят,  ғоятда, бағоят,  ниҳоятда,  жуда.  Also  in  the  article  given  historical  perspective  of forming affixoids of эди, экан, эмиш from the verb of эрмоқ and their newest visions of appearance in Uzbek language. As example is given the usage of affixoids -ой, -жон in Uzbek language. 

Author name position Name of organisation
1 Uralov A.. 1 XTXQTMOHI
Name of reference
1 1. Тожиев Ё. Ўзбек тили морфемикаси. – Т., 1992.
2 2. Раҳматуллаев Ш. Ҳозирги адабий ўзбек тили. – Т.: Университет, 2006.
3 3. Мирзақулов Т. Грамматика ўқитишнинг лингвистик асослари. – Т., 1994.
4 4. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. II жилд. –Т., 2006.
5 5. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. IV жилд. – Т., 2008.
6 6. Ўзбек тилининг изоҳли луғати. I жилд. – Т., 2006.
7 7. Бердиалиев А. Сўз таркиби ва шакл-маъно номутаносиблиги. Бишкек-2013.
8 8. Уралов А. Ўзбек тили морфемикасида мураккаб ва “кенгайган шакл”лар. Филол.фан. б.фалсафа.док. ...дисс. автореф. – Т., 2019.
9 9. Бегматов Э., Кенжаева С. Ўзбек исмлари маъноси. – Т., 2007.
Waiting