129

Мақолада V-VI асрларда Ўрта Осиёда юз берган турк-суғд қабилаларининг ўзаро яқинлашув жараёни ёритиб берилган. Ушбу жараён турли хитой, суғд ва турк-рун ёдгорликларида турли ҳужжатлар кўринишида сақланиб қолган. Ушбу симбиоз жараёни ўлка халқларини этногенезида муҳим ўрин эгаллаган бўлиб, қабилаларнинг тил, маданият ва дин идентиклигини шаклланишида катта аҳамиятга эга бўлган. Муаллиф маълумотларни асосан ушбу даврга тегишли ёдгорликларни ўрганган тадқиқотчилар асарларидан олган ва таҳлил қилган. 

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system25-08-2022
  • Read count0
  • Date of publication14-08-2020
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages85-88
Ўзбек

Мақолада V-VI асрларда Ўрта Осиёда юз берган турк-суғд қабилаларининг ўзаро яқинлашув жараёни ёритиб берилган. Ушбу жараён турли хитой, суғд ва турк-рун ёдгорликларида турли ҳужжатлар кўринишида сақланиб қолган. Ушбу симбиоз жараёни ўлка халқларини этногенезида муҳим ўрин эгаллаган бўлиб, қабилаларнинг тил, маданият ва дин идентиклигини шаклланишида катта аҳамиятга эга бўлган. Муаллиф маълумотларни асосан ушбу даврга тегишли ёдгорликларни ўрганган тадқиқотчилар асарларидан олган ва таҳлил қилган. 

Русский

В статье описывается процесс сближения тюрко-согдийских племен в Средней Азии в V-VI вв. Этот процесс сохранился в виде различных документов на различных китайских, согдийских и турецко-рунических памятниках. Данный процесс симбиоза сыграл важную роль в этногенезе народов региона и сыграл важную роль в формировании языковой, культурной и религиозной самобытности племен. Автор получил и проанализировал данные в основном из работ исследователей, изучавших памятники, относящиеся к этому периоду. 

English

This article describes the process of rapprochement of the Turkic-Sogdian tribes in Central Asia in the V-VI centuries. This process has been preserved in the form of various documents on various Chinese, Sogdian and Turkish- runic monuments. This process of symbiosis played an important role in the ethnogenesis of the peoples of the region and played an important role in the formation of the linguistic, cultural and religious identity of the tribes. The author received and analyzed the data mainly from the work of researchers studying monuments belonging to this period. 

Author name position Name of organisation
1 Buvaqov N.. 1 O'zRFA
Name of reference
1 1. Benveniste E Notes sur les textes sogdiens bouddhiques du British Museum / JRAS, 1933.
2 2. Henning W.B. The date of the Sogdian Ancient Letters // BSOAS, 1948, vol. XII. P. 3-4.
3 3. Liu Mau-tsai. Die chinesischen Nachrichten zur Geschichte der Ost-Turken (T’u-kue). I. Wiesbaden, 1958.
4 4. Бернштам А.Н. Среднеазиатская древность и ее изучение за 30 лет НВДИ, 1947, №3.
5 5. Гюль Э.Ф. Проблема этнокультурных взаимодействий в античном и средневековом искусстве в Узбекистане. /АР., док. степ. искус. – Т.: 2002.
6 6. Зуев Ю.А. Ранние тюрки.: Очерки истории и идеологии. – Алматы, 2002.
7 7. Исхаков М.М. Палеографические исследования памятников согдийской письменности. / Дис. на уч. степ. док. ист. наук. – Т., 1991, с.109-162; Содиқов Қ. Эски уйғур ёзуви. – Т., 1989.
8 8. Исхоқов М., Отахўжаев А. Суғдларнинг буддавий фалсафий-аҳлоқий ёзма меросидан // Қадимги ёзма ёдгорликлар. – Тошкент.: Ёзувчи, 2000.
9 9. Кляшторный С.Г. Древнетюркская письменность и культура Центральной Азии // Тюркологический сборник, 1972, – М.: Наука, 1973.
10 10. Кляшторный С.Г. Древнетюркские рунические памятники как источник по истории Средней Азии. – М., 1964.
11 11. Кляшторный С.Г., Лившиц В.А. Согдийская надпись из Бугута. // СНВ, X. –М., 1971..
12 12. Кляшторный С.Г., Лившиц В.А. Сэрэйский камень // Советская тюркология, 1971, №3.
13 13. Лившиц В.А., Хромов А.Л. Согдийский язык. В кн. Среднеиранские языки. – М.: Наука, 1981.
14 14. Малявкин А.Г. Танские хроники о государствах Центральной Азии: Тексты и исследования. – Новосибирск, 1989.
15 15. Мартынов А.С. Особенности торговли чаем и лошадьми в эпоху Мин / Китай и соседи в древности и средневековье. – М., 1970.
16 16. Отахўжаев А. Илк ўрта асрлар Марказий Осиё цивилизациясида турк-суғд муносабатлари. – Тошкент: Art-flex, 2010.
17 17. Ўринбоев Б., Ўринбоева Д. Қадимги туркий битиклар. – Самарқанд, 2001.
18 18. Чугуевский Л.И. Новые материалы к истории согдийской колонии в районе Дуньхуана // СНВ, вып. X, 1971.
19 19. Шониёзов К. Ўзбек халқининг шаклланиш жараёни. – Т.: Шарқ, 2001.
Waiting