255

Мақола Сурхондарё воҳасида совет тузумига қарши қуролли ҳаракат тарихига бағишланган. Унда Қизил армияга қарши кураш раҳбарлари, уларнинг фаолияти, қуролли ҳаракат динамикаси таҳлил этилган. 
Шунингдек, қўрбошиларга қарши курашда совет ҳокимиятининг олиб борган сиёсати очиб берилган.

  • Web Address
  • DOI
  • Date of creation in the UzSCI system29-08-2022
  • Read count0
  • Date of publication17-12-2020
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages65-70
Ўзбек

Мақола Сурхондарё воҳасида совет тузумига қарши қуролли ҳаракат тарихига бағишланган. Унда Қизил армияга қарши кураш раҳбарлари, уларнинг фаолияти, қуролли ҳаракат динамикаси таҳлил этилган. 
Шунингдек, қўрбошиларга қарши курашда совет ҳокимиятининг олиб борган сиёсати очиб берилган.

Русский

Статья посвящена истории вооруженного движения против советской власти в Сурхандарьинском оазисе. В ней анализируется деятельность руководителей борьбы против Красной армии,  а также динамика вооруженного движения. Также раскрывается политика борьбы советской власти против курбаши.

English

The article is devoted to the history of the armed movement against the Soviet regime in the Surkhandarya oasis. 
It analyzes the leaders fighting against the red army, their activities, as well as the dynamics of the armed movement. 
Also, the policy of struggle of the Soviet power against kurbashi is revealed.

№ Author name position Name of organisation
1 Boboyev F.. 1 History Institute of the Academy of Sciences of Uzbekistan
№ Name of reference
1 1. Алоҳида Ўзбек чегара комендатураси коменданти Орловнинг 1933 йил 11 декабрда юборган маълумотномасида хориждаги энг йирик қўрбоши Ўтанбек ўз фаолиятини тўхтатганлигини маълум қилади. Мазкур ҳужжатда кўрсатилишича, Ўтанбек 25 ноябрда туркман муҳожирларининг Афғонистондаги етакчиси Эшон Халифани зиёрат қилиш учун Хожа Дук қишлоғига келади. Эшон Халифа билан бу ерга тўпланган нуфузли туркман бойлари ва муҳожирлари билан суҳбатда у ҳам қатнашади. Ўтанбек охирги вақтларда “босмачилик” қилишни ташлаганлигини маълум қилади. Ўтанбек ўзида 1 та маузерни сақлаб, бошқа ўзида ва йигитларида, жумладан, Мулла Холдорнинг қолган қуролларини Эшон Халифага топширади.
2 2. Бошқа қўрбошилар Қабодиён районида, 26 мартда Маҳмуд Қачай 10 йигити билан Қизил Пайзова (Ўрта Боботоғ) районида, Ўтанбек эса 30 мартда ўзининг 30 йигити билан биргаликда Жарқўрғон районидан 25 верста шимоли-шарқда бориб ўрнашди. Қаранг: Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 696-иш, 57-варақ.
3 3. Пограничные войска СССР 1918 – 1928. Сборник документов и материалов. – М.: Наука, 1973.
4 4. Пограничные войска СССР 1918 – 1928. Сборник документов и материалов. – М.: Наука, 1973
5 5. Пограничные войска СССР 1918 – 1928. Сборник документов и материалов. – М.: Наука, 1973.
6 6. Пограничные войска СССР 1918 – 1928. Сборник документов и материалов. – М.: Наука, 1973.
7 7. Ражабов Қ. Бухорога Қизил армия босқини ва унга қарши кураш. –Т.: Маънавият, 2002.
8 8. Шнель. Ликвидация остатков басмачества // “Правда Востока”, № 176. 4 августа 1926 г.
9 9. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 618-иш, 46 – 47-варақлар.
10 10. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 618-иш, 48-варақ.
11 11. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 619-иш, 3-варақ.
12 12. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 623-иш, 254-варақ.
13 13. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 432-иш, 40-варақ.
14 14. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 432-иш, 34-варақ.
15 15. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 432-иш, 40-варақ.
16 16. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 576-иш, 322-варақ.
17 17. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 576-иш, 321-варақ.
18 18. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 2-рўйхат, 598-иш, 8-9-варақлар.
19 19. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 614-иш, 140-варақ; Иркаев М. История гражданской войны в Таджикистане. ̶ Душанбе: “Ирфон”, ̶ С. 579.
20 20. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 614-иш, 140-варақ.
21 21. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 624-иш, 152-варақ.
22 22. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 2-рўйхат, 352-иш, 41-варақ.
23 23. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 624-иш, 142-варақ.
24 24. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 624-иш, 143-варақ.
25 25. Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 2-рўйхат, 352-иш, 11-12-варақлар.
26 26. 1926 йил 24 июлдаги жангларда Шаршара қишлоғида (Деновдан 35 верста жануби-шарқда) Хуррамбекнинг ўнбошиси Муҳаммади ўзининг гуруҳи билан таслим бўлди, қўрбоши Эрниёзнинг гуруҳи парчаланди, 7 августда Ҳисорда Соҳиб командир таслим бўлди. Дўрмон уруғининг қўрбошиси Тошмат қуролсизлантирилиб, от-уловсиз Афғонистонга ўтиб кетишга мажбур қилинди. Қаранг: Ўзбекистон ПАА, 58-фонд, 1-рўйхат, 696-иш, 2-варақ; Шнель. Ликвидация остатков басмачества // “Правда Востока”, № 176. 4 августа 1926 г.
Waiting