202

Maqolada zamon tushunchasi va uning o‘ziga xos talqini, jahon va o‘zbek tilshunosligida temporallikning ifodalanish xususiyatlari, mazkur tushunchaning Muhammad Yusuf she'riyati misolidagi ahamiyati masalalari yoritilgan. Temporallikning jahon va o‘zbek tilshunosligidagi o‘rganilganlik darajasi, bu hodisaga falsafa va tilshunoslikdagi yondashuvlar bayon etilgan. Bilish jarayonining bosqichlari, aqliy va hissiy bilish orqali zamonni idrok etish, his qilish, til taraqqiyotida mufassal anglab yetish masalalariga to‘xtalib o‘tilgan. Makon va zamon tushunchalarining keng qamrovliligi, bog‘liqligi , badiiy matnda namoyon bo‘lishi yoritilgan. Muhammad Yusuf she'rlarida zamonni ifodalovchi leksemalarning tilning ma'lum sathlarida ifodalanishi bayon etilgan. Til tamaddun shakllanishidagi asosiy mezon sifatida zamon bilan bog‘liq ravishda rivojlanib, sayqallanib borishi Muhammad Yusuf she'rlari misolida tahlil etilgan. Lingvistikada zamon tushunchasi bir vaqtda bir necha hududlarni qamrab olishi bayon etilgan.

  • Web Address
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss3/a31
  • Date of creation in the UzSCI system03-10-2022
  • Read count191
  • Date of publication23-09-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages168-170
Ўзбек

Maqolada zamon tushunchasi va uning o‘ziga xos talqini, jahon va o‘zbek tilshunosligida temporallikning ifodalanish xususiyatlari, mazkur tushunchaning Muhammad Yusuf she'riyati misolidagi ahamiyati masalalari yoritilgan. Temporallikning jahon va o‘zbek tilshunosligidagi o‘rganilganlik darajasi, bu hodisaga falsafa va tilshunoslikdagi yondashuvlar bayon etilgan. Bilish jarayonining bosqichlari, aqliy va hissiy bilish orqali zamonni idrok etish, his qilish, til taraqqiyotida mufassal anglab yetish masalalariga to‘xtalib o‘tilgan. Makon va zamon tushunchalarining keng qamrovliligi, bog‘liqligi , badiiy matnda namoyon bo‘lishi yoritilgan. Muhammad Yusuf she'rlarida zamonni ifodalovchi leksemalarning tilning ma'lum sathlarida ifodalanishi bayon etilgan. Til tamaddun shakllanishidagi asosiy mezon sifatida zamon bilan bog‘liq ravishda rivojlanib, sayqallanib borishi Muhammad Yusuf she'rlari misolida tahlil etilgan. Lingvistikada zamon tushunchasi bir vaqtda bir necha hududlarni qamrab olishi bayon etilgan.

Русский

В статье освещается концепция времени и его конкретная интерпретация, характеристики выражения временности в мире и узбекская лингвистика, важность сектантского понимания в примере поэзии Мухаммеда Юсуфа. Описан уровень изучения временности в мире и узбекской лингвистике, а также подходы к этому явлению в философии и лингвистике. Обсуждались этапы процесса познания, вопросы восприятия, ощущения времени через умственные и эмоциональные знания, детальное понимание в развитии языка. Освоение, связь, проявление понятий пространства и времени в художественном тексте выделены. Стихи Мухаммеда Юсуфа описывают выражение лексемов, представляющих время на определенных уровнях языка. Развитие и отбеливание языка по отношению ко времени как основному критерию формирования тамаддуна анализируется на примере стихов Мухаммеда Юсуфа. Лингвистика утверждает, что понятие времени охватывает несколько регионов одновременно.

English

The article covers the concept of time and its specific interpretation, features of expression of temporality in world and Uzbek linguistics, importance of this concept in the example of Muhammad Yusuf's poetry. The level of study of temporality in world and Uzbek linguistics, approaches to this phenomenon in philosophy and linguistics are described. The stages of the cognitive process, the perception and feeling of time through mental and emotional cognition, and detailed understanding in the development of language have been touched upon. The comprehensiveness, connection, manifestation of the concepts of space and time in the artistic text is highlighted. In Muhammad Yusuf's poems, lexemes representing time are expressed at certain levels of the language. Language, as the main criterion in the formation of civilization, is developed and refined over time, analyzed on the example of Muhammad Yusuf's poems. In linguistics, it is stated that the concept of time covers several areas at the same time.

Author name position Name of organisation
1 Iskandarova S.M. 1 Fergana State University
2 Musayeva F.M. 2 Fergana State University
Name of reference
1 2. Forobiy A. Fozil odamlar shahri. − T., 2002. (City of virtuous people.)
2 3. Ma’rufov. O‘zbek tilining izohli lug‘ati. − T., 1981.(An explanatory dictionary of the Uzbek language.)
3 4. Лутфуллаева М., Сапарниёзова. Тилда темпораллик масаласи. –T., 2008.(The issue of temporality in language)
4 5. .Ганиева, Д. А. (2011). Полифункциональность аргументов предиката. Вестник Южно-Уральского государственного гуманитарно-педагогического университета, (The multi-functionality of predicate arguments. Bulletin of the South Ural State University of Humanitarian Pedagogy) Ганиева, Ш. "Ўзбек фразеологизмларнинг структур тадқиқи– 1999.(Structural study of Uzbek phraseology)
5 6. Олимжонова С. Олам лисоний категориясида макон тушунчаси ва ўзига хослик: филол. фанлари фалсафа д-ри... дис. автореф -Т., 2018. (The concept of space and identity in the linguistic category of world: philology. Doctor of Philosophy... Diss. autoref)
6 7. Нурманов А., Искандарова Ш. Тилшунослик назарияси //Тошкент: Фан. – 2008.(Linguistic theory)
7 8. Қурбонова Б. Лексик сатҳда локаллик ва географик ландшафт номлари // Ўзбек тили ва адабиёти. 2007-йил, 1-сон(Locality and geographic landscape names at the lexical level)
8 9. GANIEVA D. SEMANTIC SYNCRETISM AND POLYFUNCTIONALITY.
9 10. Ganieva S. A. HYPO-HYPERONYMIC RELATIONSHIP BETWEEN PAREMA AND ITS UNITS //CURRENT RESEARCH JOURNAL OF PHILOLOGICAL SCIENCES (2767-3758). – 2021. – Т. 2. – №. 06. – С. 84-87.
10 11. Искандарова, Ш. (1998). Лексикани мазмуний майдон асосида ўрганиш муаммолари. Т.: Фан, 7(Problems of learning vocabulary based on content field.)+
Waiting