130

Maqolada turli darajada sho‘rlangan, sug‘oriladigan tuproqlarning biogeokimyoviy muammolari keltirilgan bo‘lib, Markaziy Farg‘ona sug‘oriladigan o‘tloqi saz tuproqlarida arzik-shoxli, shox-arzikli qatlamlarning shakllanishi natijasida yuzaga kelgan biogeokimyoviy baryerlarning tarkibi va tavsiflari yoritib berilgan. Shu bilan birga, radial baryerlar guruhida ikki tomonlama baryerlar ajratilgan bo‘lib, ular ustki va ostki tushunchaga tayangan, ya’ni qatlamni ustki tomonlarining xususiyatlari uning ostki qismlarining xususiyatlaridan farq qilishi ochib berilgan.

  • Web Address
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss3/a69
  • Date of creation in the UzSCI system04-10-2022
  • Read count120
  • Date of publication23-09-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages363-368
Tags
Ўзбек

Maqolada turli darajada sho‘rlangan, sug‘oriladigan tuproqlarning biogeokimyoviy muammolari keltirilgan bo‘lib, Markaziy Farg‘ona sug‘oriladigan o‘tloqi saz tuproqlarida arzik-shoxli, shox-arzikli qatlamlarning shakllanishi natijasida yuzaga kelgan biogeokimyoviy baryerlarning tarkibi va tavsiflari yoritib berilgan. Shu bilan birga, radial baryerlar guruhida ikki tomonlama baryerlar ajratilgan bo‘lib, ular ustki va ostki tushunchaga tayangan, ya’ni qatlamni ustki tomonlarining xususiyatlari uning ostki qismlarining xususiyatlaridan farq qilishi ochib berilgan.

Tags
Русский

В статье рассматриваются биогеохимические проблемы засоленных, орошаемых почв разного уровня, состав и особенности биогеохимических барьеров, образующихся в результате образования арзык-шоховых, шох-арзыковых горизонтов в орошаемых луговых почвах Центральной Ферганы. Определены группа радиальных барьеров, которая делится на двусторонние барьеры, в основе которых лежит понятие верха и низа, то есть свойства верхних сторон слоя отличаются от свойств его нижних частей.

Tags
English

The article deals with the biogeochemical problems of saline, irrigated soils of different levels, the composition and characteristics of biogeochemical barriers formed as a result of the formation of arzyk-shoh, shoh-arzyk horizons in irrigated meadow soils of Central Fergana. The group of radial barriers is defined and divided into two-sided barriers, which are based on the concept of top and bottom, that is, the properties of the upper sides of the layer differ from the properties of its lower parts.

Tags
Name of reference
1 1. Ферсман А.Е. Геохимия. В 4-х т. - Л.: ОНТИ. 1939. Т.4. Стр.46.
2 2. Беус А.А. и др. Геохимия окружающей среды. - М.: 1976.-243 с.
3 3. Turdaliyev A.T., Yuldashev G. Pedolitli tuproqlar geokimyosi. Monografiya. - T. FAN, 2015. -200 b.
4 4. Перельман А.И. Геохимия. - М., 1989. -419 с.
5 5. Герасимов И.П. Генетические, географические и исторические проблемы современного почвоведения М., 1976. 298 с.
6 6. Turdaliyev A.T., Asqarov K.A., Xodjibolayeva N.M. Sug‘oriladigan gidromorf tuproqlardan samarali foydalanish // Scientific Bulletin of Namangan State University. –T. –2021. №7. С. 140-145.
7 7. Turdaliyev A., Asqarov K., Xodjibolayeva N. Geoenergetic features of lanthanoids and radioactive elements in irrigated soils // Scientific journal of the Fergana State University. – 2019. – Т. 2. – №. 4. – С. 53-57.
8 8. Хайдаров М.М. Основы применения гуминовых веществ в светлых сероземах //Scientific Bulletin of Namangan State University. – 2020. – Т. 2. – №. 8. – С. 87-93.
9 9. Хайдаров М.М., Турдалиев А.Т., Саминов А.А.У. Энергетические особенности аминокислот в светлых сероземах // Тенденции развития науки и образования. – 2021. – № 80-3. – С. 45-47. – DOI 10.18411/trnio-12-2021-121.
10 10. Исаков В.Ю., Мирзаев У.Б., Юсупова М.А. Особенности характеристики почв песчаных массивов Ферганской долины // Научное обозрение. Биологические науки. 2020. № 1. С. 15-19.
11 11. Askarov K.A, Musayev I.I. (2020) Geochemical barriers in irrigated soils and the impact of them on plants. European Journal of Molecular & Clinical Medicine, Vol. 7, Issue 3. pp. 3082-3089.
12 12. Isaqov V.Y., Mirzayev U. Markaziy Farg‘onada shakllangan arziqli tuproqlarning xossalari va ularning inson omili ta’sirida o‘zgarishi. Toshkent 2009. 227 b.
13 13. Isaqov V.Y., Yusupova M.A. Farg‘ona vodiysi qum dahalariga inson omilining ta’siri // Scientific Bulletin of Namangan State University. – 2019. –T. №9. С 60-67.
Waiting