227

Ushbu maqolada o‘zbek tilida “xursandchilik” etimonlari va ular qo‘llanilgan frazeologik birliklarni o‘rganish, shuningdek, ularning ma’nosi va turlarini izohlash, “xursandchilik” etimonlarini aniqlash maqsad qilib olingan. Tadqiqot jarayonida tavsifiy, tasnifiy va tarxiy-qiyosiy kabi metodlardan hamda sinxron va diaxron aspektlardan foydalanilgan.
Mazkur tadqiqot natijalari sifatida “xursandchilik” etimonlarini ifodalash bilan bog‘liq shakl va ma’no etimonlari, frazeologik birliklar turlari va izohlari o‘rganilishi kelgusi o‘zbek tiliga oid tadqiqotlarda, tilshunoslikning etimologiya va frazeologiya sohalarida qo‘shimcha manba sifatida hamda lug‘atlar tuzishda foydalanilishi mumkin. Mazkur maqolada frazeologiya va so‘zlarning paydo bo‘lish tarixini o‘rganuvchi etimologiya haqida mulohaza yuritilgan. So‘zlarning etimologiyasi o‘rganilishida “xursandchilik” etimonlari tanlab olingan va ular qo‘llanilgan frazeologik birliklar tadqiq etilgan va izohlangan. Ushbu tadqiqotning xulosasi sifatida so‘zlarning etimologiyasini o‘rganish nafaqat so‘zlarning hozirda foydalanishdagi ahamiyatiga ta’siri mavjudligi, balki frazeologiyalar mazmunida ham aks etishi mumkinligini ko‘rsatadi.

  • Web Address
  • DOI 10.56292/SJFSU/vol28_iss4/a31
  • Date of creation in the UzSCI system10-11-2022
  • Read count210
  • Date of publication08-11-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages144-146
Ўзбек

Ushbu maqolada o‘zbek tilida “xursandchilik” etimonlari va ular qo‘llanilgan frazeologik birliklarni o‘rganish, shuningdek, ularning ma’nosi va turlarini izohlash, “xursandchilik” etimonlarini aniqlash maqsad qilib olingan. Tadqiqot jarayonida tavsifiy, tasnifiy va tarxiy-qiyosiy kabi metodlardan hamda sinxron va diaxron aspektlardan foydalanilgan.
Mazkur tadqiqot natijalari sifatida “xursandchilik” etimonlarini ifodalash bilan bog‘liq shakl va ma’no etimonlari, frazeologik birliklar turlari va izohlari o‘rganilishi kelgusi o‘zbek tiliga oid tadqiqotlarda, tilshunoslikning etimologiya va frazeologiya sohalarida qo‘shimcha manba sifatida hamda lug‘atlar tuzishda foydalanilishi mumkin. Mazkur maqolada frazeologiya va so‘zlarning paydo bo‘lish tarixini o‘rganuvchi etimologiya haqida mulohaza yuritilgan. So‘zlarning etimologiyasi o‘rganilishida “xursandchilik” etimonlari tanlab olingan va ular qo‘llanilgan frazeologik birliklar tadqiq etilgan va izohlangan. Ushbu tadqiqotning xulosasi sifatida so‘zlarning etimologiyasini o‘rganish nafaqat so‘zlarning hozirda foydalanishdagi ahamiyatiga ta’siri mavjudligi, balki frazeologiyalar mazmunida ham aks etishi mumkinligini ko‘rsatadi.

Русский

В данной статье ставится задача изучить этимоны «радость» в узбекском языке и фразеологические единицы, в которых они употребляются, а также объяснить их значение и виды, определить этимоны «радость». В процессе исследования использовались описательный, классификационный и историко-сравнительный методы, а также синхронический и диахронический аспекты.
По результатам данного исследования изучение этимологии формы и значения, видов и определений фразеологизмов, связанных с выражением этимони  «радость», будет использовано в качестве дополнительного источника в будущих исследованиях узбекского языка, в областях этимологии и фразеологии языкознания, а также словари могут быть использованы для создания. В данной статье рассматривается фразеология и этимология, изучающая историю возникновения слов. При изучении этимологии слов были выделены этимоны «радость», исследованы и объяснены фразеологизмы, в которых они употреблялись. В качестве вывода данного исследования изучение этимологии слов показывает не только наличие влияния на значение слов в современном употреблении, но и то, что оно может отражаться в содержании фразеологизмов.
 

English

This article aims to study the etymon "joy" in the Uzbek language and the phraseological units in which they are used, as well as to explain their meaning and types, to determine the etymon "joy". In the course of the study, descriptive, classification and historical-comparative methods, as well as synchronic and diachronic aspects, were used.
According to the results of this study, the study of the etymology of form and meaning, types and definitions of phraseological units associated with the expression etymon "joy" will be used as an additional source in future studies of the Uzbek language, in the fields of etymology and phraseology of linguistics, and can be used to create names. This article discusses phraseology and etymology, which studies the history of the emergence of words. In the study of the etymology of words, the etymons of "joy" was selected, and the phraseological units in which they were used were researched and explained. As a conclusion of this study, the study of the etymology of words shows not only that there is an influence on the importance of words in current use, but also that it can be reflected in the content of phraseologies.

№ Author name position Name of organisation
1 Jumaqulova S.Q. 1 Termiz State University
№ Name of reference
1 1. Abduazizov A.A. Tilshunoslik nazariyasiga kirish. – T.: Sharq, 2010. – bet 79. (Abduazizov A.A. An Introduction to Linguistic Theory. – T.: Sharq, 2010. – page 79.)
2 2. Irisqulov M.T. Tilshunoslikka kirish. – T.: Yangi asr avlodi, 2009. – bet 96-101. (Iriskulov M.T. Introduction to Linguistics. – T.: Yangi asr avlodi, 2009. – pp. 96-101.)
3 3. Jamolxonov H. Hozirgi o‘zbek adabiy tili: darslik. – T.: Talqin, 2005. – bet 216. (Jamolkhanov KH. Modern Uzbek literary language: textbook. – T.: Talqin, 2005. – page 216.)
4 4. Rahmatullayev Sh. Hozirgi o‘zbek adabiyoti: darslik. – T.: Universitet, 2016. – bet 420. (Rakhmatullayev Sh. Current Uzbek literature: textbook. – T.: University, 2016. – page 420.)
5 5. Rahmatullayev Sh. O‘zbek tilining etimologik lug‘ati (III tom). – T.: Universitet, 2009. – bet 24-246. (Rakhmatullayev Sh. Etymological dictionary of the Uzbek language (Volume III). – T.: University, 2009. – p. 24-246.)
6 6. O‘zbek tilining izohli lug‘ati (1-jild). – T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti, 2006. – bet 178-179. (An explanatory dictionary of the Uzbek language (Volume 1). – T.: National Encyclopedia of Uzbekistan State Scientific Publishing House, 2006. – page 178-179.)
7 7. O‘zbek tilining izohli lug‘ati (3-jild). – T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti, 2006. – bet 121. (An explanatory dictionary of the Uzbek language (Volume 3). – T.: National Encyclopedia of Uzbekistan State Scientific Publishing House, 2006. – page 121.)
8 8. O‘zbek tilining izohli lug‘ati (4-jild). – T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti, 2008. – bet 431. (An explanatory dictionary of the Uzbek language (Volume 4). – T.: National Encyclopedia of Uzbekistan State Scientific Publishing House, 2008. – page 431.)
Waiting