205

Ushbu maqolada arxeologiya merosi obyektlarini konservatsiya qilish muammolari haqida soʼz yuritiladi. Unda hozirgi kunga qadar mamlakatimizda amalga oshirilgan arxeologiya merosi obyektlarini konservatsiyalash jarayoni va ular bilan bogʼliq yutuq va kamchiliklarni koʼrsatib berishga harakat qilingan.

Birinchi navbatda aholi oʼrtasida madaniy meros obyektlariga boʼlgan munosabatni oʼrganish uchun Polshada oʼtkazilgan soʼrovlar tahlil qilingan. Аyniqsa, arxeologiya merosi obyektlarining aholi oʼrtasida xabardorlik darajasi rivojlangan davlatlar boʼlgan Yevropa mamlakatlarida ham juda past ekanligi, bizda esa undan ham yomon holatda ekanligi koʼrsatilgan.

Keyingi yillarda Oʼzbekistonda turizmni rivojlantirish jadallik bilan amalga oshirilishi fonida arxeologiya merosi obyektlarini ham ularni muhofaza qilish va saqlash bilan birgalikda konservatsiya qilish va muzeylashtirilgan holda namoyish obyektlariga aylantirish uchun hukumatimiz tomonidan bir qancha qabul qilingan qarorlar asosida amalga oshiriligi rejalashtirilgan ishlarga eʼtibor qaratilgan.

Аrxeologiya merosi obyektlarini konservatsiyalash boʼyicha mustaqillik yillarida bir necha ishlar qilingan boʼlib, ular turli yillarda amalga oshirilganligi va turli xil uslublarda amalga oshirilganligi koʼrib chiqiladi. Аfrosiyob devorlari, Fayoztepa, Oqsaroy, Samarqanddagi qadimiy hammom, Shahrisabz hammomi, Mingoʼrik va Аxsikent kabi arxeologiya merosi obyektlarining konservatsiya qilinishi hamda uslublari tahlil qilingan.

  • Web Address
  • DOI10.56292/SJFSU/vol28_iss5/a67
  • Date of creation in the UzSCI system 16-12-2022
  • Read count 197
  • Date of publication 05-12-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages
Ўзбек

Ushbu maqolada arxeologiya merosi obyektlarini konservatsiya qilish muammolari haqida soʼz yuritiladi. Unda hozirgi kunga qadar mamlakatimizda amalga oshirilgan arxeologiya merosi obyektlarini konservatsiyalash jarayoni va ular bilan bogʼliq yutuq va kamchiliklarni koʼrsatib berishga harakat qilingan.

Birinchi navbatda aholi oʼrtasida madaniy meros obyektlariga boʼlgan munosabatni oʼrganish uchun Polshada oʼtkazilgan soʼrovlar tahlil qilingan. Аyniqsa, arxeologiya merosi obyektlarining aholi oʼrtasida xabardorlik darajasi rivojlangan davlatlar boʼlgan Yevropa mamlakatlarida ham juda past ekanligi, bizda esa undan ham yomon holatda ekanligi koʼrsatilgan.

Keyingi yillarda Oʼzbekistonda turizmni rivojlantirish jadallik bilan amalga oshirilishi fonida arxeologiya merosi obyektlarini ham ularni muhofaza qilish va saqlash bilan birgalikda konservatsiya qilish va muzeylashtirilgan holda namoyish obyektlariga aylantirish uchun hukumatimiz tomonidan bir qancha qabul qilingan qarorlar asosida amalga oshiriligi rejalashtirilgan ishlarga eʼtibor qaratilgan.

Аrxeologiya merosi obyektlarini konservatsiyalash boʼyicha mustaqillik yillarida bir necha ishlar qilingan boʼlib, ular turli yillarda amalga oshirilganligi va turli xil uslublarda amalga oshirilganligi koʼrib chiqiladi. Аfrosiyob devorlari, Fayoztepa, Oqsaroy, Samarqanddagi qadimiy hammom, Shahrisabz hammomi, Mingoʼrik va Аxsikent kabi arxeologiya merosi obyektlarining konservatsiya qilinishi hamda uslublari tahlil qilingan.

Русский

В данной статье рассматриваются проблемы сохранения объектов археологического наследия. В нем попытались показать процесс консервации объектов археологического наследия, осуществляемый в нашей стране до сих пор, а также связанные с ним достижения и недостатки.

В первую очередь были проанализированы опросы, проведенные в Польше для изучения отношения населения к объектам культурного наследия. В частности, показано, что уровень информированности населения об археологическом наследии очень низок даже в европейских странах, которые относятся к развитым странам, а у нас он находится в худшем состоянии.

На фоне бурного развития туризма в Узбекистане в последующие годы уделяется внимание работам, которые планируется осуществить на основании ряда решений, принятых нашим правительством, в целях охраны и сохранения объектов археологического наследия и превращения их в музейные предметы.

За годы независимости было предпринято несколько усилий по сохранению объектов археологического наследия, и будем считать, что они проводились в разные годы и по-разному. Анализируются сохранность и стили таких объектов археологического наследия, как стены Афросиаба, Файозтепа, Аксарой, древние бани в Самарканде, Шахрисабзские бани, Мингурюк и Ахсикент.

English

This article discusses the problems of conservation of archaeological heritage objects. It tried to show the process of conservation of archaeological heritage objects carried out in our country until now, as well as the achievements and shortcomings related to them.

First of all, surveys conducted in Poland to study the attitude of the population towards cultural heritage objects were analyzed. In particular, it has been shown that the level of awareness of archaeological heritage among the population is very low even in European countries, which are developed countries, and in us it is in a worse state.

Against the background of rapid development of tourism in Uzbekistan in the following years, attention is paid to the works planned to be implemented on the basis of a number of decisions taken by our government in order to protect and preserve archaeological heritage objects and turn them into museum objects.

During the years of independence, several efforts have been made to conserve archaeological heritage sites, and it will be considered that they were carried out in different years and in different ways. The conservation and styles of archaeological heritage objects such as Afrosiyob walls, Fayoztepa, Aksaroy, ancient bath in Samarkand, Shahrisabz bath, Mingurik and Ahsikent are analyzed.

Author name position Name of organisation
1 Yarkulov A.A. 1 Ministry of Tourism and Cultural Heritage
Name of reference
1 1. Oniszczuk, A. 2021 A Tricky Subject – archaeology in opinion polls on cultural heritage. Recent examples from Poland, Internet Archaeology 57. https://doi.org/10.11141/ia.57.14
2 2. Ndoro W. Conservation and Management of Archaeological Heritage Resources. Published by the International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property (ICCROM), Via di San Michele 13, 00153 Rome, Italy. 2018, page.18.
3 3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 19 декабрдаги “Моддий маданий мерос объектларини муҳофаза қилиш соҳасидаги фаолиятни тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4068-сонли қарори.
4 4. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 3 мартдаги “Моддий маданий мерос объектлари ва ЮНЕСКОнинг умумжаҳон мероси рўйхатига киритилган ҳудудлар муҳофазасини кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 119-сон қарори.
5 5. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021 йилдаги 19 июндаги “Ўзбекистон Республикаси Туризм ва спорт вазирлиги ҳузуридаги маданий мерос агентлиги фаолиятини ташкил этиш ҳамда соҳани инновацион ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-5150-сонли қарори.
6 6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 27 майдаги “Музейларда хизматлар соҳасини ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-261-сонли қарори.
7 7. Samarqand shahar hokimligi rasmiy veb sayti. https://samshahar.uz/.
8 8. Ўзбекистон миллий энциклопедияси. “Ф” ҳарфи «Ўзбекистон миллий энциклопедияси», Давлат илмий нашриёти, Тошкент, www.ziyouz.com кутубхонаси.
9 9. Ouzbekistan Shahrisabz palais de l’ak saray. Restauration du pavement glagure №3 (185 m 2) Rapport d ’activite (avril - octobre 2012), Avril - Octobre 2012.
10 10. Насриддинов Ш.Н. Баня XV века у ансамбля Шахи-Зинда. Ўзбекистонда археологик тадқиқотлар, «ФАН» нашриёти, Тошкент – 2006, 2004-2005 йиллар, 5 – сони.
11 11. Яркулов А.А. Шаҳрисабз шаҳри тарихий марказидаги археология тадқиқотлари. “Ўзбекистонда анъанавий боғ вa боғдорчилик санъати: кеча, бугун ва келажакда" мавзусидаги халқаро илмий конференция материаллари. Шаҳрисабз ш, 9-10 декабрь 2016 йил, Тошкент, «Yangi nashr».
12 12. Буряков Ю.Ф., Касымов М.Р., Ростовцев О.М. Археологические памятники Ташкентской области. Издательство “ФАН” Узбекской ССР Ташкент-1973.
13 13. Ахраров И. Археологические исследования городища Ахсыкет в 1960 году. Общественные науки в Узбекистане, №8, 1962.
Waiting