164

Ushbu maqola sabr konseptining lingvomadaniy, lisoniy tadqiqiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda lingvo kognitiv yo‘nalish umuman kognitiv lingvistikada “mental leksika” tushunchasining ahamiyati, konsept va uning mohiyati, “Sabr” tushunchasining falsafiy, diniy hamda lingvofalsafa va lingvokulurologiya nuqtayi-nazaridan ham murakkab va ko‘p qirrali tushunchalardan biri ekanligi haqida mulohazalar bayon etilgan. Bundan tashqari, maqolada zamonaviy jamiyatda “Sabr” va “Bag‘rikenglik” kabi bir-biriga chambarchas bog‘liq bo‘lgan tushunchalarga o‘ziga xos yondoshuv bilan yondashilishi har bir inson va xalq uchun muhim ahamiyatga ega ekanligiga alohida to‘talib o‘tilgan. Bu ikki tushuncha bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lishiga qaramay, ayni paytda ular o‘zaro farq qilishi,  o‘zbek tilidagi “sabr” konseptining faollashuvi, uning istilohiy ma’nosi va frazeologiyada aks etgan jihatlari yoritilgan.

  • Web Address
  • DOI10.56292/SJFSU/vol28_iss5/a75
  • Date of creation in the UzSCI system 16-12-2022
  • Read count 158
  • Date of publication 05-12-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages
Ўзбек

Ushbu maqola sabr konseptining lingvomadaniy, lisoniy tadqiqiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda lingvo kognitiv yo‘nalish umuman kognitiv lingvistikada “mental leksika” tushunchasining ahamiyati, konsept va uning mohiyati, “Sabr” tushunchasining falsafiy, diniy hamda lingvofalsafa va lingvokulurologiya nuqtayi-nazaridan ham murakkab va ko‘p qirrali tushunchalardan biri ekanligi haqida mulohazalar bayon etilgan. Bundan tashqari, maqolada zamonaviy jamiyatda “Sabr” va “Bag‘rikenglik” kabi bir-biriga chambarchas bog‘liq bo‘lgan tushunchalarga o‘ziga xos yondoshuv bilan yondashilishi har bir inson va xalq uchun muhim ahamiyatga ega ekanligiga alohida to‘talib o‘tilgan. Bu ikki tushuncha bir-biri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lishiga qaramay, ayni paytda ular o‘zaro farq qilishi,  o‘zbek tilidagi “sabr” konseptining faollashuvi, uning istilohiy ma’nosi va frazeologiyada aks etgan jihatlari yoritilgan.

Русский

Данная статья посвящена лингвокультурологическому и лингвистическому исследованию концепта “терпения”, в котором лингвокогнитивным направлением является значение концепта «мысленный лексикон» в когнитивной лингвистике в целом, концепт и его сущность, Понятие «Терпение» сложное и многогранное с точки зрения философской, религиоведческой и лингвофилософской и лингвокультурологической науки является одним из многогранных понятий. Кроме того, в статье подчеркивается, что в современном обществе каждому человеку и нации важно подходить к близкородственным понятиям, таким как «Терпение» и «Толерантность», с уникальным подходом. Несмотря на то, что эти два концепта тесно связаны друг с другом, в то же время они различны, выделяется активизация концепта «терпение» в узбекском языке, его идиоматическое значение и аспекты, отраженные во фразеологии.

English

The article is devoted to the theme called linguo-cultural and linguistic study of the concept of ‘patience’, in which the linguo-cognitive direction is the importance of the concept of "mental lexicon" in cognitive linguistics generally, the concept and its significance, the concept of "Patience" is complex and different from the point of philosophical view, religious and linguo-philosophy and linguo-cultural studies. It is one of the various concepts. In addition, the article emphasizes that in modern society, it is important for every person and nation to approach closely related concepts such as "Patience" and "Tolerance" with a unique perspective. Although these two concepts are closely related to each other, at the same time they are different, the activation of the concept of "patience" in the Uzbek language, its idiomatic meaning and aspects reflected in phraseology are highlighted.

Author name position Name of organisation
1 Akbarova Z.A. 1 Fergana State University
2 Mamasoliyeva N.. 2 Fergana State University
Name of reference
1 1. Козлова Л.А. Концепт личного пространства и способы его языковой представленности // Вестник Барнаульского педагогического университета, № 3, 2001. – С. 5.
2 2. Бариловская, А.А. Лексическое выражение концепта «Терпение» в истории и современном состоянии русского языка: дис. … канд. фил. наук: 10.02.01 / Бариловская Анна Александровна. – Красноярск, 2008. – 207с. Долгова, И.А. Концептуальное поле «терпение» в английской и русской лингвокультурах: дис. ... канд. фил. наук: 10.02.20 /. - Волгоград, 2006. - 164 с.
3 3. Давлатмирова.М.Б Универсальное и этноспецифичное в языковой репрезентации макроконцепта «Судьба» (на материале таджикского, арабского и шугнано-рушанской группы языков): дис. ... докт. фил. наук: 10.02.20 / Давлатмирова Манижа Бораковна. - Душанбе, 2019. -388 с.
4 4. Diniy matnlarda “Sabr” konseptining lingvokonitiv tadqiqi. Sh. Mirzayeva Andijon davlat universiteti tayanch doktoranti. Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-98-1084. Diniy matnlarda “Sabr” konseptining lingvokonitiv tadqiqi. Sh. Mirzayeva Andijon davlat universiteti tayanch doktoranti. Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 12 | 2021 ISSN: 2181-1385 Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-12-98-108
5 5. O‘zbek tilining izohli lug‘ati .5 jildlik.5-jild.-T.,O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi. Davlat ilmiy nashriѐti.2006.411-bet.
6 6. www.islom.uz
7 7. Akbarova Z.A.Konsept va lisoniy ong\\ “FarDU ilmiy xabarlar”, 2020,4-son, 233-234-bet.
8 8. I.M.Tuxtasinov. Tarjimaga lingvokulturologik yondashuv. O‘zbeksiton Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’li vazirligi Samarqand davlat chet tillar instituti . Xorijiy tajriba, istiqbolli izlanishlar va tillarni o‘qitishning innovatsion usullari. Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. 2020 y. 5-b
Waiting