229

Ushbu maqolada o‘zbek tilshunosligida o‘zlashma so‘zlarning o‘rganilishiga doir yaratilgan tadqiqotlar borasida so‘z boradi. Maqola muallifiga ko‘ra, sobiq ittifoq davrida yaratilgan mazkur yo‘nalishdagi ishlarda o‘zlashmalarning asosan leksik, semantik va leksikografik jihatlariga diqqat qaratilgan va shu tariqa o‘zlashgan so‘zlar tadqiqining klassik usuli yaratilgan. Istiqlol davri tilshunosligida esa o‘zlashgan qatlam so‘zlari zamonaviy metodlar, xususan, fanga kirib kelgan yangi tarmoqlar mahsuli sifatida o‘rganilib kelmoqda.

  • Web Address
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss6/a77
  • Date of creation in the UzSCI system21-01-2023
  • Read count209
  • Date of publication15-12-2022
  • Main LanguageO'zbek
  • Pages327-376
Ўзбек

Ushbu maqolada o‘zbek tilshunosligida o‘zlashma so‘zlarning o‘rganilishiga doir yaratilgan tadqiqotlar borasida so‘z boradi. Maqola muallifiga ko‘ra, sobiq ittifoq davrida yaratilgan mazkur yo‘nalishdagi ishlarda o‘zlashmalarning asosan leksik, semantik va leksikografik jihatlariga diqqat qaratilgan va shu tariqa o‘zlashgan so‘zlar tadqiqining klassik usuli yaratilgan. Istiqlol davri tilshunosligida esa o‘zlashgan qatlam so‘zlari zamonaviy metodlar, xususan, fanga kirib kelgan yangi tarmoqlar mahsuli sifatida o‘rganilib kelmoqda.

Русский

В данной статье рассматриваются исследования, проведенные в узбекском языкознании по изучению заимствованных слов. Было выявлено, что в узбекском языкознании, имеется несколько работ, связанных со словами, заимствованными из восточных языков. В статье акцентируется внимание на актуальных аспектах данного вопроса, и, в частности, более подробно представлены вопросы, связанные с изучением слов, заимствованных из китайского языка. Результаты показывают, что исследования в этом направлении создаются  в историческом аспекте. Это обуславливает необходимость проведения  лингвистического исследования слов, заимствованных из китайского языка.

English

This article discusses the research conducted in Uzbek linguistics on the study of borrowed words. It was revealed that in Uzbek linguistics, there are several works related to words borrowed from oriental languages. The article focuses on the topical aspects of this issue, and, in particular, issues related to the study of words borrowed from the Chinese language are presented in more detail. The results show that research in this field is being created in a historical aspect. This necessitates a linguistic study of words borrowed from Chinese.

Author name position Name of organisation
1 Komilova M.R. 1 Fergana State University
Name of reference
1 1. Abdurasul o‘g‘li A. Chin va Mochin. – Toshkent, 2006. – 160 b. (Abdurasul o‘g‘li A. Chin and Mochin. – Tashkent, 2006. – page 160.)
2 2. Asomiddinova M., Begmatov E., Boboyeva A., Ibrohimov S. va Usmonova O‘. O‘zbek adabiy talaffuzi lug‘ati. – Toshkent: O‘zSSR Fan nashriyoti, 1984. – 560 b. (Asomiddinova M., Begmatov E., Boboyeva A., Ibrohimov S. and Usmonova O‘. Dictionary of Uzbek literary pronunciation. – Tashkent: UzSUR Science publishing house, 1984. – page 560 .)
3 3. Вайнрайх Уриэль Языковые контакты. Киев: Вища школа, 1979. – 263 с. (Vaynrayx Uriel Yazikoviye kontakti. Kiyev: Viщa shkola, 1979. – 263 s.). (Vaynrayx Uriel. Language contacts. Kiev: Visa school, page 1979. – 263 .)
4 4. Bakayeva B. Xitoy tilida morfemali kontraksiya. filol.fan. bo‘yicha PhD dissertatsiyasi avtoreferati. – Toshkent, 2020. – 43 b. (Bakayeva B.Morpheme contraction in Chinese. Ph.D. dissertation abstract – Tashkent, 2020. – page 43.)
5 5. Davlyatova E. Mustaqillik davri o‘zbek tilidagi G‘arbiy Yevropa o‘zlashmalarning madaniyatlararo tadqiqi. filol.fan. bo‘yicha PhD dissertatsiyasi avtoreferati. – Termiz, 2021. – 58 b. (Davlyatova E. A cross cultural Study of Western European Acquistions in the Uzbek language during the Independence Period. Ph.D. dissertation abstract – Termiz, 2021. – page 58.)
6 6. Nosirova S. Hozirgi xitoy tili ijtimoiy-siyosiy terminologiyasi. filol.fan.dokt. dis. avtoref. – Toshkent, 2020. – 71 b. (Nosirova S. Current Chinese Socio-political terminology. Ph.D. dissertation abstract – Toshkent, 2020. – page 71.)
7 7. Rashidova N. O‘zbek tilida taʼlim sohasiga oid arabizmlarning o‘rni // So‘z sanʼati jurnali. №4. – Toshkent, 2019. – B. 39-45. (Rashidova N. The role of Arabisms in the field of education in the Uzbek language//Word art journal. №4. – Tashkent, 2019. – page 39-45.)
8 8. Xashimova S. Hozirgi xitoy tilida reduplikatsiya. – Toshkent: Navro‘z, 2017. – 134 b. (Xashimova S.Reduplication in Modern Chinese. – Tashkent: Navruz, 2017. – page 134.)
9 9. Xashimova S. Hozirgi xitoy tilida reduplikatsiya, affiksatsiya va konversiya: filol.fan.dokt. ... dis. avtoref. – Toshkent, 2020. – 57 b. (Xashimova S.Reduplication, Affixation and Conversion in Modern Chinese. Ph.D. dissertation abstract – Tashkent, 2020. – page 57.)
10 10. Xo‘jayev A. Buyuk Ipak Yo‘li: munosabatlar va taqdirlar. – Toshkent: “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” davlat ilmiy nashriyoti, 2007. – 280 b. (Xo‘jayev A.The Great Silk Road relationships and destinies. – Tashkent: “Uzbekistan national encyclopedia” state scientific publishing house, 2007. – page 280.)
11 11. Xo‘jayev A. Farg‘ona tarixiga oid maʼlumotlar. – Farg‘ona: “Farg‘ona nashriyoti”, 2013. – 288 b. (Xo‘jayev A.Information about the history of Fergana. – Fergana: “Fergana publishing house”, 2013. – page 288.)
12 12. Shamsiyev P., Ibrohimov S. Navoiy asarlari lug‘ati. – Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1972. - 781 b. (Shamsiyev P., Ibrohimov S. Dictionary of Navoi’s works. – Tashkent: , 1972. – page 781.)
13 13. Ergashev I. Nemischa o‘zlashmalarning sotsiolingvistik va struktur-semantik tadqiqi (hozirgi o‘zbek tili materiallari asosida. filol.fan. bo‘yicha PhD dissertatsiyasi avtoreferati. – Farg‘ona, 2021. – 56 b. (Ergashev I.Sociolinguistic and structural-semantic study of German acquistions (based an current Uzbek language materials)). Ph.D. dissertation abstract. – Fergana, 2021. – page 56.)
14 14. O‘zbek tilining izohli lug‘ati. 5 jildli, 1-5-jildlar. “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti. – Toshkent, 2006. (An explanatory dictionary of the Uzbek language. 5 volumes, 1-5 volumes. “National Encyclopedia of Uzbekistan ” State Scientific publishing house. – Tashkent, 2006.)
15 15. Qo‘ziyev U. O‘zbek tilidagi izohli lug‘atlarda o‘zlashma so‘zlar tadqiqi. – Namangan, 2016. – 167 b. (Qo‘ziyev U. The study of words of origin in explanatory dictionaries of the Uzbek language. – Namangan, 2016. – page167.)
16 16. Hojiyev A., Muhammadjonova G., Begmatov E., G‘oyibov S., Mullayev T. va Mirtojiyev M. O‘zbek tili leksikologiyasi. – Toshkent: O‘zSSR Fan nashriyoti, 1981. – 315 b. (Hojiyev A., Muhammadjonova G., Begmatov E., G‘oyibov S., Mullayev T. va Mirtojiyev M.Lexicology of the Uzbek language. – Tashkent: UzSUR Science publishing house, 1981. – page 315.)
Waiting