228

Мақолада артишокни Ўзбекистон шароитига интродукция
қилиш бўйича тадқиқот натижаси келтирилганг. Артишок амал даврида
Ўзбекистон шароитида яхши ўсиб ривожланиши ва сфатли уруғ ҳосил қилиши
аниқланган. Морфобиологик ва хўжалик муҳим белгиларининг намоён
бўлиши артишок ўсимлигининг ёшига боғлиқ эканлиги аниқланган. Ҳаётининг
иккинчи йилида амал даврининг қисқариши, ўсимликнинг баланд бўлиши, ён
навдаларнинг кўпайиши, тўпгул вазнининг ошиши ва улар сонининг кўпайиши,
пировардида ҳосилдорликни кескин ошиши кузатилган. Ўзбекистон шароитида
артишокнинг потенциал ҳосилдорлиги жуда юқори бўлиб, Красавец нави 55,5
т/га ни Green Globe навида 39,2 т/га ни ташкил этган. Бу жаҳон бўйича ўртача
кўрсатгичлардан анча юқоридир.
 

  • Internet havola
  • DOI
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana 05-08-2020
  • O'qishlar soni 211
  • Nashr sanasi 02-07-2020
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar62-66
Ўзбек

Мақолада артишокни Ўзбекистон шароитига интродукция
қилиш бўйича тадқиқот натижаси келтирилганг. Артишок амал даврида
Ўзбекистон шароитида яхши ўсиб ривожланиши ва сфатли уруғ ҳосил қилиши
аниқланган. Морфобиологик ва хўжалик муҳим белгиларининг намоён
бўлиши артишок ўсимлигининг ёшига боғлиқ эканлиги аниқланган. Ҳаётининг
иккинчи йилида амал даврининг қисқариши, ўсимликнинг баланд бўлиши, ён
навдаларнинг кўпайиши, тўпгул вазнининг ошиши ва улар сонининг кўпайиши,
пировардида ҳосилдорликни кескин ошиши кузатилган. Ўзбекистон шароитида
артишокнинг потенциал ҳосилдорлиги жуда юқори бўлиб, Красавец нави 55,5
т/га ни Green Globe навида 39,2 т/га ни ташкил этган. Бу жаҳон бўйича ўртача
кўрсатгичлардан анча юқоридир.
 

Русский

В статье излагаются результаты исследований по интродукции
артишока в условиях Узбекистана. Выявлено, что растения артишока растут
и развиваются, образуют полноценные семена в течении вегетационного
периода. Проявление морфобиологических и хозяйственно ценных признаков в
значительной степени зависит от возраста растений. Существенное сокращение
вегетационного периода, увличение высоты растений и количество ветвей,
увеличение средней массы и количество соцветий и в конечном итоге урожайности
происходит во втором году жизни растений. Выявлено также, что потенциальная
продуктивность растений артишока в условиях Узбекистана очень высокая.
Урожайность сорта Красавец во втором году жизни составляет 55,5 т/га, у сорта
Green Globe-39,2 т/га. Это значительно выше обшемировых.
 

English

The article presents the results of studies on the introduction of artichoke
in Uzbekistan. It was revealed that artichoke plants grow and develop, form fullfledged seeds during the growing season. The manifestation of morphobiological and economically valuable traits largely depends on the age of the plants. A significant
reduction in the growing season, an increase in the height of plants and the number
of branches, an increase in the average mass and the number of inflorescences and
ultimately crop yields occurs in the second year of plant life.It was also revealed that the
potential productivity of artichoke plants in Uzbekistan is very high. The productivity
of the Krasavets cultivar in the second year of life is 55.5 t/g, and that of the Green
Globe cultivar is 39.2 t/g. This is significantly higher than the world.
 

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Aliyev B.H. katta o'qituvchi ToshDAU Termiz filiali
2 Pardayev S.. talaba ToshDAU Termiz filiali
3 Ashurova .. talaba ToshDAU Termiz filiali
Havola nomi
1 1. Корниенко С. Артишок-деликатесный овощ //«Овощеводство и тепличное хозяйство» (Украина) № 4. 2011-С. 19-25.
2 2. Кузнецова А.М., Кузнецова О.И. Факторы роста и развития овощных культур. в сб.: Интродукция нетрадиционных и редких сельскохозяйственных растений. Материалы Всероссийской науч. –производ. конф. 24-28 мая 1998 г. Пенза. –С. 157-160.
3 3. Пивоваров В.Ф. Овощи России. М.,2006.-С.116-118.
4 4. Пивоваров В.Ф., Добруцкая Е.Г. Экологические основы селекции и семеноводства овощных культур. М., 2000. –С. 134-135.
5 5. httpsi // divo-dacha/ ru /ogorod/ artishok-primenenie-polesnye-svojstvavurashhivanie –uxod/# comments.
6 6. FAOSTAT. 1993, 2013. hppt://www. faostat 3. fao. org/Q/QC/E/
7 7. Руководство по апробации сельскохозяйственных культур. Том V. Овощные культуры и кормовые корнеплоды. Москва-1948-Ленинград. –С.222-224.
Kutilmoqda