305

Разработана технология получения хитина и хитозана на основе местного сырья, отходов шелковой промышленности (куколок тутового шелкопряда Bombyx mori) с различными физико-химическими свойствами. Проведен подбор оптимальных условий синтеза природных полисахаридов с учетом наладки технологической линии по выпуску продукции. Установлен состав образцов хитозана и определена степень деацетилирования от 87 до 91%, молекулярная масса - от 60 до 160 кДа и влажность - 8-10%. Структура полученных биополимеров подтверждена методами ИК-спектроскопии и элементного анализа в сравнении с литературными данными.

  • Internet havola
  • DOIhttps://dx.doi.org/10.36522/2181-9637-2019-5-9
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana24-01-2022
  • O'qishlar soni305
  • Nashr sanasi17-01-2022
  • Asosiy tilRus
  • Sahifalar6
Ўзбек

Maҳаллий хомашёлар ипак саноати чиқиндилари асосида ҳар хил физик-кимёвий хоссаларга эга бўлган хитин ва хитозан олиш технологиялари ишлаб чиқилди. Хитозаннинг таркиби ва деацетилланиш даражаси 87 дан 91% гача, молекуляр массаси 60 дан 160 кДа гача ўртача намлиги 8-10% гача бўлиши аниқланди. Маҳсулот ишлаб чиқарувчи технологик тармоқни такомиллаштириш ҳисобига табиий полисахаридлар синтезининг оптимал шароитлари танланди. Олинган биополимерларнинг тузилиши ИК – спектроскопияси ва элемент анализи методлари асосида тасдиқланди ва адабиёт маълумотларига мувофиқлиги таққосланди.

Русский

Разработана технология получения хитина и хитозана на основе местного сырья, отходов шелковой промышленности (куколок тутового шелкопряда Bombyx mori) с различными физико-химическими свойствами. Проведен подбор оптимальных условий синтеза природных полисахаридов с учетом наладки технологической линии по выпуску продукции. Установлен состав образцов хитозана и определена степень деацетилирования от 87 до 91%, молекулярная масса - от 60 до 160 кДа и влажность - 8-10%. Структура полученных биополимеров подтверждена методами ИК-спектроскопии и элементного анализа в сравнении с литературными данными.

English

A technology has been developed for the production of chitin and chitosan based on local raw materials, waste from the silk industry (Bombyx mori silkworm pupae) with various physicochemical properties. The optimal conditions for the synthesis of natural polysaccharides were selected taking into account the adjustment of the production line. The composition of chitosan samples was established. The degree of deacetylation was determined from 87 to 91%, the molecular weight from 60 kDa to 160 kDa, and the humidity 8-10%. The structure of the obtained biopolymers is confirmed by IR spectroscopy and elemental analysis in comparison with published data.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Bekchanov I.Q. kichik ilmiy xodim O'zR FA Polimerlar kimyosi va fizika instituti
2 Rashidova S.S. kimyo f.d., professor, akademik O'zR FA Polimerlar kimyosi va fizika instituti
Havola nomi
1 Ying Q., Xingmei L., Ning S., Rogers R.D. Dissolutionor extraction of crustaceans hellsusingionicliquidsto ob tain high molecular weight purified chitin and direct production of chitin films and fibers // Green Chem. – 2010. – №6. – Рp. 968-971.
2 Скрябин К.Г, Михайлов С.Н., Варламов В.П. Хитозан // М.: Центр «Биоинженерия», 2013. – С. 18.
3 Способ комплексной безотходной переработки хитинсодержащего сырья : пат. РУз IAP 20130270 / С.Ш. Рашидова, Ф.И. Рузиев, Н.Р. Вохидова, О.Б. Кличева, И.К. Бекчанов.
4 Rinaudo M. Chitin and chitosan Properties and applications // Prog. Polym. Sci. – 2006. – №31. – Рp. 603-632.
5 Балабаев В.С., Антипова Л.В. Хитин и хитозан – материалы XXI века // Успехи современного естествознания. – 2012. – № 6. – С. 130.
6 Бекчанов И.К., Рашидова С.Ш. Почва, климат, удобрение и урожай: актуальные проблемы и перспективы. – М.:2018. – С. 388-392.
7 Хитозан куколок тутового шелкопряда : TSh 88.2-13:2011.
8 Kozo O., Toshifumi Y., Kenji O. Three D structures of chitosan // Int. J. Biol. Macromol. – 2004. – V. 34. – Рр. 1-8.
Kutilmoqda