139

Мақолада тут ипак қурти жинсининг тухум ранги бўйича нишонланган янги тизимлари ва оддий тизимлар иштирокидаги дурагайларнинг технологик кўрсаткичлари таҳлилига оид маълумотлар келтирилган. 8 хил дурагай комбинацияларидаги жинсни бошқариш имконини берувчи транслокация биринчи авлод дурагайларининг хом ипак чиқиши, толанинг умумий узунлиги, толанинг метрик номери ва бошқа технологик белгиларига таъсири ўрганилган. Олинган натижаларга кўра, толанинг умумий узунлиги 1387-1858 м оралиғида бўлиб, қиёсловчи дурагайларда эса мос равишда 1562 м ва 1325 м ни ташкил этган. Энг аҳамиятли белгилардан бири бўлган ипак толасининг метрик номери янги дурагай комбинацияларида 3195-3690 м/г кўрсаткичга эга бўлган. Хориж дурагайининг технологик кўрсаткичлари билан таққослаганда, янги дурагайлар ипак толасининг сифати пиллани қайта ишлаш корхоналари талабига жавоб бериши аниқланди. Тут ипак қурти янги дурагай комбинацияларининг яратилиши ва уларнинг уруғчилик корхоналарида жорий этилиши натижасида саноат уруғларининг 100 % дурагайлиги таъминланади ҳамда улардан олинадиган ипак толаси сифати ошишига эришилади.

  • O'qishlar soni 139
  • Nashr sanasi 31-07-2020
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar77-82
Ўзбек

Мақолада тут ипак қурти жинсининг тухум ранги бўйича нишонланган янги тизимлари ва оддий тизимлар иштирокидаги дурагайларнинг технологик кўрсаткичлари таҳлилига оид маълумотлар келтирилган. 8 хил дурагай комбинацияларидаги жинсни бошқариш имконини берувчи транслокация биринчи авлод дурагайларининг хом ипак чиқиши, толанинг умумий узунлиги, толанинг метрик номери ва бошқа технологик белгиларига таъсири ўрганилган. Олинган натижаларга кўра, толанинг умумий узунлиги 1387-1858 м оралиғида бўлиб, қиёсловчи дурагайларда эса мос равишда 1562 м ва 1325 м ни ташкил этган. Энг аҳамиятли белгилардан бири бўлган ипак толасининг метрик номери янги дурагай комбинацияларида 3195-3690 м/г кўрсаткичга эга бўлган. Хориж дурагайининг технологик кўрсаткичлари билан таққослаганда, янги дурагайлар ипак толасининг сифати пиллани қайта ишлаш корхоналари талабига жавоб бериши аниқланди. Тут ипак қурти янги дурагай комбинацияларининг яратилиши ва уларнинг уруғчилик корхоналарида жорий этилиши натижасида саноат уруғларининг 100 % дурагайлиги таъминланади ҳамда улардан олинадиган ипак толаси сифати ошишига эришилади.

Русский

В данной статье приведены результаты анализа технологических показателей меченных по полу линий и промышленных гибридов тутового шелкопряда. В 8 гибридных комбинациях изучено влияние транслокаций на выход шелка-сырца, общую длину коконной нити и метрического номера, а также на другие показатели в гибридных комбинациях, посредством которых можно управлять полом. По результатам исследований общая длина нити составила 1387-1858 м, а в контрольных гибридах, соответственно, 1562 и 1325 м. Метрический номер нити, который имеет большое значение, составил 3195-3690 м/г. В сравнении с зарубежным гибридом установлено соответствие технологических показателей новых гибридов требованиям коконоперерабатывающих предприятий. Создание и внедрение новых гибридных комбинаций тутового шелкопряда обеспечит 100 %-ную гибридность грены и повышение качественных показателей производимой шелковой нити.

English

The article outlines the analysis results of technological indicators of lines and industrial hybrids of silkworm that marked by gender. In 8 hybrid combinations, the influence of translocation was fully studied on rawsilk yield, total length of cocoon thread and metric number, as well as, on other indicators in hybrid combination through which gender is controlled. According to the results of the research, the total length of thread constituted 1387-1858 m, while in control hybrids this indication was 1562 m and 1325 m relatively. A metric number of thread, which has an important significance, constituted 3195-3690 m/g. In comparison with foreign hybrids, the conformity of technological indicators of new hybrids are found to comply with the requirements of cocoon-processing enterprises. The creation and introduction of new hybrid combinations of silkworm will provide 100 % hybridity of eggs and increase the quality indicators of the produced silk thread.

Muallifning F.I.Sh. Lavozimi Tashkilot nomi
1 Nasirillayev B.U. qishloq xo'jaligi fanlari doktori, professor, Tut ipak qurti ekologiyasi va kimyoviy zaharlanish profilaktikasi laboratoriyasi mudiri Ipakchilik ilmiy-tadqiqot instituti
2 Jumaniyozov M.S. qishloq xo'jaligi bo'yicha falsafa doktori (PhD), katta ilmiy xodim, Tut ipak qurti naslchiligi laboratoriyasi mudiri Ipakchilik ilmiy-tadqiqot instituti
3 Xalilova M.F. doktorant Toshket davlat agrar universiteti
Havola nomi
1 Серебровский А.С. О новом возможном опыте борьбы с вредными насекомыми // Зоологический журнал. – М., 1940. – Т. 19. – Вып. 4.
2 Серебровский А.С. Теоретические основания транслокационного метода борьбы с насекомыми. – М.: Наука, 1971. – 240 с.
3 Струнников В.А. Генетические методы селекции и регуляции пола тутового шелкопряда. – М.: ВО «Агропромиздат», 1987. – С. 260-313.
4 Струнников В.А., Гуламова Л.М. Выведение пород тутового шелкопряда методом радиационной селекции // Вестник сельскохозяйственной науки. – М., 1957. – № 8. – С. 88-95.
5 Струнников В.А., Гуламова Л.М. Искусственная регуляция пола у тутового шелкопряда. – Сообщение I: Выведение меченных по полу пород тутового шелкопряда // Генетика. – М., 1969. – Т. 5 – № 6. – С. 112-118.
6 Струнников В.А., Гуламова Л.М. Искусственная регуляция пола у тутового шелкопряда. – Сообщение II: Получение меченных по полу гибридов тутового шелкопряда с нормально-жизнеспособными самцами // Генетика. – М., 1976. – Т. 7. – № 3.
7 Струнников В.А. Получение у тутового шелкопряда, сцепленного с полом наследования признаков, контролируемых генами аутосом//Доклады АН СССР. – 1971. – Т. 200. – № 5. – C. 70-77.
8 Nasirillaev B.U. ĉ e problem of sex regulation in silkworm Bombuxmori L. // Building Value Chainsin Sericulture: 6th Bacsain ternational conference. – Padua, Italy: Biserica, 2013. – Pр. 42-44.
9 Насириллаев Б.У., Леженко С.С. Выведение пород тутового шелкопряда, сочетающих в генотипе свойства меченности по полу и завивки крупных и высокошелконосных коконов // Узбекский биологический журнал. – Т., 2011. – № 5. – С. 19-22.
Kutilmoqda