167

Trikotaj polotnolaridan tayyor kiyim tikish jarayonida matoning teshilishi muammoli holatlardan sanaladi. Bu holat, odatda, trikotaj polotnosidagi iplar uzilishi natijasida vujudga keladi. To‘qimachilik materiallarida iplarning uzilishi esa tikish jarayonida matodagi alohida iplarning to‘liq yoki qisman buzilishi orqali ifodalanadi. Matoning teshiluvchanligi yaqqol ko‘rinadigan va ko‘rinmaydigan turlarga bo‘linib, ularni turli kompozitsiyalar yordamida ishlov berish orqali bartaraf etish mumkin. Ushbu ilmiy ishda trikotaj matolariga kationaktiv sirt faol modda, amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 350, amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 200, DMC li amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 350 va silikon asosidagi yumshatgichlarni qo‘llash imkoniyatlari o‘rganilgan. Trikotaj matosini tikish jarayonidagi teshiluvchanligiga turli yumshatgichlar bilan ishlov berishning o‘zgaruvchan omillari ta’sirini o‘rganish bo‘yicha olingan tajriba natijalariga ko‘ra, chet eldan keltirilgan silikon asosidagi yumshatgich va mahalliy amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 350 dan foydalanish tavsiya etilgan. Tajriba natijalari bo‘yicha trikotaj polotnolariga tanlangan yumshatgichlar bilan “yumshatish” yakuniy pardoz berish jarayonining texnologik tartib va tarkibi ishlab chiqilgan. Unga asosan, yumshatgich eritmasiga shimdirilgan matoga 140 0 C haroratda 5 daqiqa davomida termik ishlov berish maqsadga muvofiq ekanligi ko‘rsatilgan.

  • O'qishlar soni167
  • Nashr sanasi27-12-2021
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar46-55
Ўзбек

Trikotaj polotnolaridan tayyor kiyim tikish jarayonida matoning teshilishi muammoli holatlardan sanaladi. Bu holat, odatda, trikotaj polotnosidagi iplar uzilishi natijasida vujudga keladi. To‘qimachilik materiallarida iplarning uzilishi esa tikish jarayonida matodagi alohida iplarning to‘liq yoki qisman buzilishi orqali ifodalanadi. Matoning teshiluvchanligi yaqqol ko‘rinadigan va ko‘rinmaydigan turlarga bo‘linib, ularni turli kompozitsiyalar yordamida ishlov berish orqali bartaraf etish mumkin. Ushbu ilmiy ishda trikotaj matolariga kationaktiv sirt faol modda, amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 350, amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 200, DMC li amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 350 va silikon asosidagi yumshatgichlarni qo‘llash imkoniyatlari o‘rganilgan. Trikotaj matosini tikish jarayonidagi teshiluvchanligiga turli yumshatgichlar bilan ishlov berishning o‘zgaruvchan omillari ta’sirini o‘rganish bo‘yicha olingan tajriba natijalariga ko‘ra, chet eldan keltirilgan silikon asosidagi yumshatgich va mahalliy amino modifikatsiyalangan silikon yog‘i – 350 dan foydalanish tavsiya etilgan. Tajriba natijalari bo‘yicha trikotaj polotnolariga tanlangan yumshatgichlar bilan “yumshatish” yakuniy pardoz berish jarayonining texnologik tartib va tarkibi ishlab chiqilgan. Unga asosan, yumshatgich eritmasiga shimdirilgan matoga 140 0 C haroratda 5 daqiqa davomida termik ishlov berish maqsadga muvofiq ekanligi ko‘rsatilgan.

Русский

Прорубка ткани при пошиве готовой одежды из трикотажа – один из самых проблемных дефектов. Этот дефект возникает при обрыве ниток на трикотажном полотне. Прорубаемость текстильного материала характеризуется частичным или полным разрушением отдельных нитей материала иглой в процессе пошива. Прорубка ткани разделяется на явную и скрытую, устранить которую можно обработкой разными составами. В этой статье исследуется применение мягких катионных поверхностно-активных веществ, аминомодифицированного силиконового масла – 350, аминомодифицированного силиконового масла – 200, аминомодифицированного силиконового масла DMC – 350 и смягчителей на основе силикона для трикотажных тканей. По результатам экспериментов по влиянию переменных факторов процесса на перфорацию трикотажного полотна в процессе шитья рекомендуется использовать импортный пластификатор на основе силикона и местное аминомодифицированное силиконовое масло – 350. По результатам эксперимента разработан состав и технологический порядок процесса окончательной отделки – «умягчения» трикотажного полотна выбранными пластификаторами. Было показано, что ткань, смоченную в растворе смягчителя, целесообразно подвергать термообработке в течение 5 минут при температуре 140 о C.

English

Perforation of a fabric during sewing of garments made from knitted fabrics is one of the problematic issues. This defect occurs when threads on the knitted fabric break. In textile materials, thread breakage is characterized by complete or partial breakage of individual threads in the fabric during sewing. The porosity of fabrics can be divided into visible and invisible types, which can be eliminated by processing using different compositions. This paper explores application of soft cationic surfactants, amino modified silicone oil – 350, amino modified silicone oil – 200, DMC amino modified silicone oil – 350 and silicone-based softeners to knitted fabrics. Based on findings from experiments on the effects of variable process factors on perforation of knitted fabrics in sewing processes, it has been recommended to use imported silicone-based softener and local amino-modified silicone oil-350. The experiment findings helped to develop a technological sequence and composition of the final finishing process of «softening» of knitted fabrics using selected softeners. The experiment showed that it is expedient to heat-treat a fabric soaked in a softener solution for 5 minutes at a temperature of 140 0 C.

Havola nomi
1 Kilinc-Balci F.S. 6-Testing, analyzing and predicting the comfort properties of textiles. Improving Comfort in Clothing. Woodhead Publishing Series in Textiles, 2011, pp. 138-162.
2 Alagirusamy A.D. 9-Improving tactile comfort in fabrics and clothing. Improving Comfort in Clothing. Woodhead Publishing Series in Textiles, 2011, pp. 216-244.
3 Ayca G., Binnaz M. Sewing needle penetration forces and elastane fiber damage during the sewing of cotton/elastane woven fabrics. Textile Research Journal, 2005, vol. 75, no. 8, pp. 628-633.
4 Gurarda A., Meric B. Effects of elastane yarn type and fabric density on sewing needle penetration forces and seam damage of pet/elastane woven fabrics. Fibres & Textiles in Eastern Europe, 2007, vol. 15, no. 4, pp. 73-76.
5 Min S.K., Tae J.K. Dimensional and surface properties of plasma and silicone treated wool fabric. Textile Research Journal, 2002, vol. 72, no. 2, pp. 113-120.
6 Čubrić I.S., Čubrić G. & Perry P. Assessment of Knitted Fabric Smoothness and Softness Based on Paired Comparison. Fibers Polym., 2019, no. 20, pp. 656-667.
7 Kopias K., Światek J., Janczyk R., Kossowski Z. A technology of soft weft-knitted fabrics manufactured from a fibre stream. Fibres and Textiles in Eastern Europe, 2007, no 15, pp. 62-66.
8 Kang T.J., Kim M.S. Effects of silicone treatments on the dimensional properties of wool fabric. Textile Research Journal, 2001, no. 71 (4), pp. 295-300.
9 Nihat C. Effect of nano-silicon softener on abrasion and pilling resistance and color fastness of knitted fabrics. Tekstile ve konfeksiyon, 2008, no. 20 (1), pp. 41-47.
10 Choudhury A.K.R. Principles of Textile Finishing. Woodhead Publishing Series in Textiles, 2007, 543 p.
11 Sadek R. Effect of fabric softener on properties of a single jersey knitted fabric made of cotton and spandex yarn. International journal of clothing science and technology, 2012, vol. 24, no. 4, pp. 251-272.
12 Darko U., Dubravko R. Influence of sewing needle penetration force on the quality of knitted garment. Fibres & Textiles in Eastern Europe, 2008, vol. 16, no. 4 (69), pp. 85-90.
13 Carvalho H., Rocha A.M., Monteiro, J.L. Measurement and analysis of needle penetration forces in industrial high-speed sewing machine. Journal of the Textile Institute, vol. 100, no. 4, pp. 319-329.
14 Available at: https://uchebniki/02600_kroika_i_shitio/_mater_trikotajn_proizv.htm/.
15 Sherbakova N.I. Razvitie metodov ocenki tehnologicheskih svojstv sovremennih materialov dlja celej proektirovanija i izgotovlenija odezhdy: monografi ja. 2-e izd., pererab. i dop. [Development of methods for assessing the technological properties of modern materials for the design and manufacture of clothing: monograph. 2nd ed., Rev. and add.]. Krasnoyarsk, Research and Innovation Center, 2020, 96 p.
16 Gupta D. Advances in the Dyeing and Finishing of Technical Textiles. Woodhead Publishing Limited, 2013, p. 25.
17 Usmanova F.S., Nabiev N.D., Nabieva I.A. Izuchenie vozmozhnosti primenenija mestnyh mjagchitelej dlja pridanija mjagkosti trikotazhnym polotnam [Study of the possibility of using local softeners to soften knitted fabric]. Republican Collection of Scientific-Practical Online Theses, Part I, November 18, pp. 262.
18 Tihonova V.Ju., Tihonova T.P., Fedotova I.V. Metody ocenok potrebitel’skih svojstv materialov i konstrukcij uzlov shvejnih izdelij pri inzhenernom konfekcionirovanii [Methods of measuring the useful properties of materials and constructing knots of seamless products during engineering configuration]. Moscow, Publishing House of the Academy of Natural Sciences, 2017, p. 144.
19 Garseva L.A. Otdelka trikotazhnih poloten. Ucheb. posobie [Finishing of knitted fabrics] . Ivanovo: IGTA, 2006, 112 p.
Kutilmoqda