451

O‘zbekistonda o‘sadigan Anor(Punica granatum) o‘simligi “Qayum” navining turli organlari: ildizi, urug’i, barglari, poyasi hamda poya va meva po’stlog’Ining elementar tarkibi elementar tarkibi va miqdoriy tarkibi neytron- faollashuv tahlili usuli bilan tadqiq qilindi. Os’imlikning  tadqiq qilingan turli organlarida  32 ta makro- va mikroelementlar aniqlandi. Makroelementlar (K, Ca va Na) umumiy element tarkibining 86,45-96,73%, mikroelementlar (Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn) 4,27-13,55% ni tashkil qildi.
Anor mevalari po’st’log’ida enq ko’p miqdorda, barglarida eng kam miqdorda makroelementlar aniqlandi.Makro va mikroelementlarning umumiy miqdori 240,7236 mkg/g dan 1427,138 mkg/g gacha o'zgarib turadi.  Namunalar tarkibida kaliy,kalsiy va natriy makroelementlari aniqlandi.O'simlikning barcha organlarida kaliy maksimal tarkibga ega, qiymatlari 183 mkg/g dan 1220 mkg/g gacha o'zgarib turadi. O'simlik tarkibida 31 ta mikroelement aniqlandi.Mikroelementlarning umumiy miqdori 29,243 mkg/g dan 55,2048 mkg/g gacha o‘zgarib turadi. Mikroelementlarning eng ko'p miqdori anor urug'larida mavjud.
Asosiy mikroelementlar Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn ning turli o‘simlik organlaridagi maksimal miqdori temir uchun 13,2 mkg/g, minimali miqdori esa rux uchun 0,6 mkg/g ni tashkil qildi. Zaharli elementlar orasida faqat mishyak aniqlangan.

  • Internet havola
  • DOIhttps://doi.org/10.56292/SJFSU/vol28_iss1/a10
  • UzSCI tizimida yaratilgan sana26-05-2022
  • O'qishlar soni451
  • Nashr sanasi25-05-2022
  • Asosiy tilO'zbek
  • Sahifalar60-64
Русский

В данной работе предложен метод эффективного синтеза N, Nʹ-гексаметилен-бис - [(2,4,6-трибромфенокси) -карбамата], изучены его химические свойства и определена его биостимулирующая активность. В опытах использовались сорта «Узбекистан-740», томаты сорта «Темп» и средневолокнистый хлопок сорта «С-6524». Препараты растворяли в ДМФА и применяли методом предпосевной замочки семян в течение 18-20 часов. Были использованы концентрации 0,1%; 0,01% и 0,001%. Повторность опытов 4-х кратная. Учеты проводили по измерению длины стебля и корня у 10-дневных проростков хлопчатника. Было отмечено, что все препараты имеют тенденцию стимулировать рост корневой системы молодых проростков, как овощных культур, так и хлопчатника.

Ўзбек

O‘zbekistonda o‘sadigan Anor(Punica granatum) o‘simligi “Qayum” navining turli organlari: ildizi, urug’i, barglari, poyasi hamda poya va meva po’stlog’Ining elementar tarkibi elementar tarkibi va miqdoriy tarkibi neytron- faollashuv tahlili usuli bilan tadqiq qilindi. Os’imlikning  tadqiq qilingan turli organlarida  32 ta makro- va mikroelementlar aniqlandi. Makroelementlar (K, Ca va Na) umumiy element tarkibining 86,45-96,73%, mikroelementlar (Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn) 4,27-13,55% ni tashkil qildi.
Anor mevalari po’st’log’ida enq ko’p miqdorda, barglarida eng kam miqdorda makroelementlar aniqlandi.Makro va mikroelementlarning umumiy miqdori 240,7236 mkg/g dan 1427,138 mkg/g gacha o'zgarib turadi.  Namunalar tarkibida kaliy,kalsiy va natriy makroelementlari aniqlandi.O'simlikning barcha organlarida kaliy maksimal tarkibga ega, qiymatlari 183 mkg/g dan 1220 mkg/g gacha o'zgarib turadi. O'simlik tarkibida 31 ta mikroelement aniqlandi.Mikroelementlarning umumiy miqdori 29,243 mkg/g dan 55,2048 mkg/g gacha o‘zgarib turadi. Mikroelementlarning eng ko'p miqdori anor urug'larida mavjud.
Asosiy mikroelementlar Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn ning turli o‘simlik organlaridagi maksimal miqdori temir uchun 13,2 mkg/g, minimali miqdori esa rux uchun 0,6 mkg/g ni tashkil qildi. Zaharli elementlar orasida faqat mishyak aniqlangan.

Ўзбек

Various organs of Punica granatum variety “Qayum” growing in Uzbekistan were studied by neutron activation analysis: roots, seeds, leaves, stems, as well as the peel of stems and fruits. In various organs of the plant, 32 macro- and microelements were found. Macroelements (K, Ca and Na) accounted for 86.45-96.73% of the total elementar  composition, microelements (Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn) 4.27-13.55%. The pomegranate peel contains the highest amount of macronutrients, while the leaves contain the least amount of macronutrients. The total amount of macro- and microelements varies from 240.7236 µg/g to 1427.138 µg/g. The macronutrients of potassium, calcium and sodium were found in the samples. The content of potassium in all organs of the plant is maximum, ranging from 183 µg/g to 1220 µg/g. 31 trace elements were found in the plant. The total amount of trace elements varies from 29.243 µg/g to 55.2048 µg/g. The maximum amount of trace elements is found in pomegranate seeds. Among the main trace elements Mn, Fe, Ba, Sr, Rb, Ni, Br, Zn in various plant organs, iron has the maximum amount of 13.2 µg/g, and the minimum amount of zinc is 0.6 µg/g. Among the toxic elements, only arsenic was found.

Havola nomi
1 1. Shaygannia E., Bahmani M., Zamanzad B., Rafieian-Kopaei M. A Review Study on Punica granatum L. Evid Based Complementary Altern Med. 2016; 21(3): (Шайганния Э., Бахмани М., Заманзад Б., Рафиян-Копаей М. Обзорное исследование Punica granatum L. Основанное на Evid дополнительное альтернативное лекарство.)
2 2. Coronado-Reyes J.A., Cortés-Penagos C. de J., González-Hernández J. C. Chemical composition and great applications to the fruit of the pomegranate (Punica granatum): a review. Food Sci. Technol, Campinas, v42, e29420, 2022 (. Коронадо-Рейес Х.А., Кортес-Пенагос К. де Х., Гонсалес-Эрнандес Х.К. Химический состав и полезные свойства плодов граната (Punica granatum): обзор. Пищевая наука. Технол, Кампинас)
3 ства плодов граната (Punica granatum): обзор. Пищевая наука. Технол, Кампинас) 3. El-nemr S.E., Ismail I.A., Ragab M. Chemical composition of juice and seeds of pomegranate fruit. Molecular Nutrition and Food Research. 1990; 34(7): (Эль-нэмр С.Э., Исмаил И.А., Рагаб М. Химический состав сока и косточек плодов граната. Молекулярное питание и исследования продуктов питания)
4 4. Dadashi S. , Mousazadeh M. , Emam-Djomeh Z. , Mousavi S.M. Pomegranate (Punica granatum L.) seed: A comparative study on biochemical composition and oil physicochemical characteristics. Int J Adv Biol Biom Res. 2013; 1(4): (Дадаши С., Мусазаде М., Эмам-Джоме З., Мусави С.М. Семя граната (Punica granatum L.): сравнительное исследование биохимического состава и физико-химических характеристик масла.)
5 едование биохимического состава и физико-химических характеристик масла.) 5. Sabale S., Rao P., Jadhav R.Nutritional value of pomegranate: a review.World Journal of Pharmaceutical Research. 2020.Vol 9(5):733-744. (Сабале С., Рао П., Джадхав Р. Пищевая ценность граната: обзор. Всемирный журнал фармацевтических исследований.)
6 6. Rowayshed G., Salama A., Abul-Fadl M., Akila-Hamza S., Emad A. Mohamed. Nutritional and Chemical Evaluation for Pomegranate (Punica granatum L.) Fruit Peel and Seeds Powders By Products. Middle East Journal of Applied Sciences, 2013.(4): (Ровайшед Г., Салама А., Абул-Фадл М., Акила-Хамза С., Эмад А. Мохамед. Пищевая и химическая оценка граната (Punica granatum L.), кожуры фруктов и порошков семян, побочных продуктов. Ближневосточный журнал прикладных наук)
7 7. Usman Saleemullah, Hafeezur R, Sajjad A, Zaid K, Iftikhar J., Ayoub KhanM.,Haris M.Physio Chemical Properties of Pomegranate Varitieas Collected from Peshawar Local Market.Agri Res & Tech: Open Access J. 2018.14(1):1-5. (Усман Салимулла, Хафизур Р., Саджад А., Зайд К., Ифтихар Дж., Аюб Хан М., Харис М. Физико- химические свойства сортов граната, собранных на местном рынке Пешавара. Agri Res & Tech: Open Access J)
8 8. Feumba Dibanda Romelle1, Ashwini Rani P., Ragu Sai Manohar.Chemical composition of some selected fruit peels. European Journal of Food Science and Technology.2016.4(4):pp. (. Feumba Dibanda Romelle1, Ashwini Rani P., Ragu Sai Manohar. Химический состав кожуры некоторых избранных фруктов. Европейский журнал пищевых наук и технологий)
9 9. Lugwisha Esther Hellen, Fabian Christina, Othman Chande Othman.Determination of physico-chemical properties of pomegranate (Punica granatum L.) fruits of Dar es Salaam Tanzania. Journal of Food and Nutrition Sciences. 2014; 2(6): (Лугвиша Эстер Хеллен, Фабиан Кристина, Отман Чанде Отман. Определение физико- химических свойств плодов граната (Punica granatum L.) из Дар-эс-Салама, Танзания. Журнал продуктов питания и питания)
10 10. Аziz Ekşi, İzzet Özhamamcı.Chemical composition and guide values of pomegranate juice. GIDA.2009. 34 (5): (Азиз Экши, Иззет Ожамамджи. Химический состав и ориентировочные значения гранатового сока.)
11 11. С.А. Бакиев, Ж. Рахманов, Б.К. Кульджанов, Н.С. Осинская, Ф. Ташимова, У.Я. Хусанбаев, Я.А. Ахмедов, О. Якубов.Применение инструментального нейтронно- активационного анализа для исследования элементного состава плодоовощной продукции и лекарственных растений. Uzbek Journal of Physics. 2010,Vol.12(№3),181-187 (С.А. Бакиев, Ж. Рахманов, Б.К. Кульджанов, Н.С. Осинская, Ф. Ташимова, У.Я. Хусанбаев, Я.А. Ахмедов, О. Якубов.Применение инструментального нейтронно-активационного анализа для исследования элементного состава плодоовощной продукции и лекарственных растений.)
Kutilmoqda